ENERGIA ATOMOWA
Projekt ustawy "O zmianie ustaw dotyczących zatrudnienia" został przyjęty przez deputowanych Izby Reprezentantów w drugim czytaniu. Przewidziano szereg środków mających na celu maksymalne wsparcie obywateli w poszukiwaniu pracy i zatrudnieniu, a pracodawców w rekrutacji pracowników. Szczegóły dotyczące nowości w projekcie ustawy przedstawiła korespondentowi BELTA przewodnicząca Stałej Komisji ds. Pracy i Spraw Socjalnych Izby Reprezentantów Irina Kostiewicz.
"Zapewnienie efektywnego zatrudnienia ludności jest priorytetem polityki społecznej państwa białoruskiego. Prawo do pracy jako najgodniejszy sposób samorealizacji człowieka jest zapisane w art. 41 Konstytucji naszego kraju – powiedziała Irina Kostiewicz. Projekt ustawy o zatrudnieniu ma na celu realizację konstytucyjnych praw obywateli do pracy i ochrony socjalnej przed bezrobociem". Projekt przewiduje pakiet podstawowych i dodatkowych usług oraz gwarancji, które mają na celu maksymalne wsparcie w poszukiwaniu pracy i zatrudnieniu. Obejmuje to szkolenia w zawodach poszukiwanych na rynku pracy, udzielanie dotacji na założenie własnej działalności, tworzenie nowych miejsc pracy, rezerwację miejsc pracy, wsparcie w przeprowadzce oraz szereg innych środków.
Wszystkie te środki już funkcjonują – wyjaśniła deputowana. "W ciągu 8 miesięcy bieżącego roku, dzięki wsparciu służby zatrudnienia, zatrudnionych zostało ponad 95 tys. osób, co stanowi prawie 83% osób, które zwróciły się o pomoc w poszukiwaniu pracy. Ponad 1 tys. osób znalazło pracę dzięki nowym kwalifikacjom zawodowym, a 60 rodzin zyskało nowe miejsce zamieszkania, a tym samym nowe miejsce pracy", – poinformowała parlamentarzystka.
"Jednocześnie należy przyznać, że współczesny rynek pracy ma swoje specyfiki, – zaznaczyła Irina Kostiewicz. - Obserwujemy dość niski poziom bezrobocia – zaledwie 3% (liczba bezrobotnych w wieku produkcyjnym wyniosła ponad 139 tys.), a jednocześnie trwały wzrost liczby ofert pracy – obecnie jest ich prawie 164 tys. W związku z tym w projekcie ustawy uwzględniono przepisy dostosowane do zmieniających się realiów rynku pracy, a także wprowadzono skuteczne narzędzia niezbędne do realizacji zadań państwa, pracodawców i obywateli".
W szczególności w projekcie ustawy przewidziano nowoczesne, wygodne, szybkie i niezawodne usługi oraz mechanizmy umożliwiające korzystanie z państwowych usług w zakresie poszukiwania pracy. Jest ich pięć.
Zwiększa się możliwość rejestracji obywateli jako bezrobotnych nie tylko w miejscu zamieszkania (zameldowania), ale także w miejscu pobytu.
Wprowadzona zostaje możliwość elektronicznej rejestracji w służbie zatrudnienia.
Wdrażany jest system kwotowania miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami. "Należy zauważyć, że obecnie około 60% osób z niepełnosprawnościami posiadających odpowiednie orzeczenia MREK (około 70 tys.) jest zatrudnionych w gospodarce. Jest to dość wysoki poziom. Jednocześnie proponowana nowość pozwoli zaangażować większą liczbę osób z niepełnosprawnościami w proces efektywnej socjalizacji i rehabilitacji zawodowej, a także będzie sprzyjać rozwojowi partnerstwa społecznego między biznesem a państwem. Zasady ustalania kwot będą określane przez rząd", – wyjaśniła Irina Kostiewicz.
Rozszerza się katalog kategorii bezrobotnych, którym przysługują dodatkowe gwarancje w zakresie wsparcia zatrudnienia w ramach rezerwy. Do katalogu dodano dwie grupy bezrobotnych, którym z obiektywnych przyczyn trudno konkurować na rynku pracy. Są to:
- obywatele w wieku przedemerytalnym, czyli osoby, którym pozostało 5 lat do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego,
- oraz obywatele cierpiący na alkoholizm lub narkomanię, którzy przeszli rehabilitację medyczną, a także osoby, które opuściły zakłady pracy przymusowej (LTP).
Ponadto zmienia się podejście do szkolenia obywateli. "Celem jest jak najefektywniejsze szkolenie na zamówienie pracodawcy, co zwiększy efektywność wykorzystania środków budżetowych, a przede wszystkim zapewni gwarancje zatrudnienia. Szkolenie bezrobotnych proponuje się realizować głównie w ramach trójstronnej umowy zawartej między służbą zatrudnienia, obywatelem a pracodawcą. Jednocześnie w przypadku odmowy zatrudnienia u pracodawcy, z którym została zawarta trójstronna umowa, lub niedotrzymania ustalonego w umowie okresu pracy, bezrobotny będzie zobowiązany do zwrotu poniesionych przez państwo kosztów", – zaznaczyła przewodnicząca stałej komisji.
W projekcie ustawy zapewniono równowagę między interesami i odpowiedzialnością państwa i obywatela. Przy maksymalnym wsparciu ze strony państwa dla osoby, jednocześnie w celu motywowania do szybkiego poszukiwania pracy oraz eliminacji postaw roszczeniowych, zmienia się podejście do uzyskania statusu bezrobotnego i przyznawania zasiłku dla bezrobotnych.
"Proponuje się ustalenie maksymalnego okresu rejestracji w służbie zatrudnienia na nie więcej niż 12 miesięcy (obecnie 18 miesięcy). Okresy wypłaty zasiłku dla bezrobotnych skracają się z 6 do 3 miesięcy. Zaznaczę, że wypłata zasiłku dla bezrobotnych przez 6 miesięcy zostanie utrzymana dla osób bezrobotnych na 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, a także dla osób zamieszkujących na obszarach z trudną sytuacją na rynku pracy", – wyjaśniła deputowana.
Zasiłek dla bezrobotnych zostanie przyznany obywatelom, jeśli spełnione zostaną trzy warunki: konieczne jest zarejestrowanie się w urzędzie pracy w ciągu jednego miesiąca od daty zwolnienia, zwolnienie tylko z ważnych powodów, pozostawanie zatrudnionym i opłacanie składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych przez co najmniej 5 lat przed zarejestrowaniem się jako bezrobotny.
Warunek rejestracji w ciągu miesiąca w celu przyznania zasiłku dla bezrobotnych będzie również dotyczył absolwentów placówek oświatowych, którzy ukończyli kształcenie zawodowe, średnie specjalistyczne lub wyższe, a także tych, którzy zostali zwolnieni ze służby wojskowej ze względu na stan zdrowia, z powodu konieczności przeprowadzki rodziny do innej miejscowości lub zwolnionych z obowiązkowej służby wojskowej.
Projekt ustawy przewiduje przyznawanie zasiłku dla bezrobotnych niezależnie od stażu pracy obywatelom, którzy mają długą przerwę w zatrudnieniu związaną z opieką nad dziećmi (w wieku do 3 lat, dzieckiem niepełnosprawnym do 18 lat, dzieckiem w wieku do 18 lat zarażonym wirusem HIV) lub sprawującym "rodzinną" opiekę nad osobą starszą bądź niepełnosprawną I grupy. Niezależnie od stażu pracy zasiłek będzie również przyznawany osobom do 21. roku życia, które po raz pierwszy szukają pracy, wyjaśniła parlamentarzystka.
Jest jeszcze jedna ważna norma dotycząca zasiłku dla bezrobotnych. Aby zapewnić efektywne wykorzystanie środków budżetowych, uwzględniając celowe i szybkie reagowanie na sytuację na rynku pracy oraz udzielanie materialnego wsparcia osobom rzeczywiście potrzebującym pomocy państwa, wprowadza się elastyczny mechanizm ustalania wysokości zasiłku dla bezrobotnych. Proponuje się, aby jego wysokość była ustalana przez rząd w porozumieniu z głową państwa.
"Wszystkie te przepisy dotyczą osób poszukujących pracy. Jednak pracując w okręgach, deputowani wielokrotnie słyszeli od kierowników przedsiębiorstw o problemie niedoboru kadr, – podkreśliła Irina Kostiewicz. W związku z tym projekt ustawy przewiduje szereg postanowień rozszerzających prawa pracodawców oraz możliwości w terminowym doborze kadr. Pracodawca otrzyma prawo zgłaszania do Ogólnokrajowego Banku Ofert Pracy informacji nie tylko o bieżącym zapotrzebowaniu na pracowników, ale także o perspektywicznym zapotrzebowaniu. Na przykład pracodawca będzie mógł zgłaszać do Ogólnokrajowego Banku Ofert Pracy przyszłe wakaty w związku z planowanym tworzeniem nowych miejsc pracy lub zwalnianymi w przyszłości miejscami pracy z powodu przejścia pracownika na emeryturę. Pracodawcy przysługuje prawo zgłaszania do Ogólnokrajowego Banku Ofert Pracy informacji nie tylko dotyczących umów o pracę, ale także umów cywilnoprawnych".
Dla sprawności i aktualności Ogólnokrajowego Banku Ofert Pracy wprowadzono dwa nowe wymogi dla pracodawców. Pierwszy z nich to obowiązek składania informacji o wakatach wyłącznie w formie elektronicznej (z wyjątkiem pracodawców zatrudniających nie więcej niż 5 osób). Wprowadza się również zakaz publikowania na komercyjnych portalach online informacji o wakatach, które nie zostały zgłoszone do Ogólnokrajowego Banku Ofert Pracy. Celem tego przepisu jest maksymalne zapełnienie Ogólnokrajowego Banku Ofert Pracy rzetelnymi i aktualnymi informacjami, który został stworzony w kraju jako scentralizowany, systemowy zasób państwowy o wszystkich ofertach pracy, umożliwiający wygodne, sprawne i szybkie poszukiwanie pracy dla obywateli.
W ten sposób ustala się uzasadniony warunek – oferta pracy musi być najpierw lub jednocześnie zgłoszona do Ogólnokrajowego Banku Ofert Pracy. Jednocześnie pracodawcy nie zabrania się publikowania informacji o ofertach pracy na innych zasobach internetowych. Pracodawca jest również zobowiązany do zgłoszenia wakatu w ciągu 5 dni od dnia jego powstania. Należy zaznaczyć, że pracodawcom jednocześnie przyznano możliwość nieinformowania służb zatrudnienia o istnieniu wakatu, jeśli praca na tym stanowisku jest wykonywana przez pracownika dodatkowo, obok jego głównej pracy lub poza normalnym czasem pracy.
"W projekcie ustawy są jeszcze dwie normy, które chciałabym wskazać. Proponuje się zastąpienie pojęcia "płatna praca publiczna" na "płatna praca tymczasowa". Zmiana ta wprowadzona jest w celu rozróżnienia pojęć "praca publiczna" jako rodzaju sankcji administracyjnej i "płatnej pracy tymczasowej", wykonywanej na podstawie terminowej umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w celu uzyskania dodatkowego dochodu. Należy zauważyć, że z tej możliwości skorzystało w bieżącym roku ponad 21 tys. osób, – dodała Irina Kostiewicz. – Proponuje się, aby od 1 stycznia 2026 roku źródłem finansowania działań na rzecz zapewnienia zatrudnienia był budżet państwowy, a dysponentem środków Ministerstwo Pracy i Ochrony Socjalnej".
BELTA
