ENERGIA ATOMOWA
Jeszcze 10 lat temu Maria nawet nie myślała, że zostanie matką trójki dzieci, szefem kuchni we własnej kawiarni, lokalnym krajoznawcem, ogrodnikiem, założycielką mody na trójkątne domy - i to wszystko jednocześnie. Dzięki jej rodzinie o odległej wioseczce Zabołoć w powiecie wołożyńskim dowiedzieli się turyści, blogerzy modowi oraz fotografowie z różnych krajów. I żaden z nich nawet nie pomyślał, że za pięknym obrazem "białoruskiej Prowansji" kryje się praca 24/7, a do "ponownego uruchomienia" właściciele lawendowego pola muszą uciekać na kilka dni do lasu. Odwiedzając Marię i Aleksandra Gołoburdo, dowiedzieliśmy się, dlaczego zamienili mieszkanie w Mińsku na wioskę z jedynym mieszkańcem i jak wieś uratowała ich małżeństwo.
"Trzeba żyć teraz, nie odkładać na później"
Piękna Maria w chwackim kowbojskim kapeluszu wita nas obok solidnego dwupiętrowego domu. Jeszcze sześć lat temu w tym miejscu znajdował się duży opuszczony teren ze składowiskiem odpadów. Takie nie są rzadkością w umierających wioskach, a Zabołoć była właśnie taka. Do czasu przeprowadzki rodziny Gołoburdo na pobyt stały pozostawała tu tylko baba Galia. Latem przybywało jeszcze kilka osób - na weekendy i wakacje przeprowadzali się letnicy.
- Do 2017 roku mieszkaliśmy w Mińsku i nic nie zapowiadało radykalnych zmian w naszej rodzinie. Dokładnie do momentu, kiedy dowiedziałam się o mojej ciąży. Wtedy miałam już dwoje dzieci jedno po drugim, które wymagały dużo uwagi, więc oznajmiłam mężowi, że jestem zmęczona urłopami macierzyńskimi, i teraz jego kolej na taki urłop. Sasza się zgodził. Więc oboje byliśmy bez pracy i zastanawialiśmy się: co dalej? - wspomina właścicielka niesamowitego miejsca w Zabołociu.
Marzenie o życiu poza miastem pojawiło się u Marii i Aleksandra znacznie wcześniej, niż faktycznie pomyśleli o przeprowadzce. W ich planach było to dopiero na emeryturze.
- Ale w pewnym momencie pomyślałam, że trzeba żyć teraz, a nie odkładać wszystkiego na później, na lepsze czasy. Najważniejsze jest wierzyć. W siebie, w męża i w swoje marzenie! Sasza i ja sprzedaliśmy nasze trzechpokojowe mieszkanie w Mińsku, kupiliśmy kawalerkę i zaczęliśmy szukać odpowiedniej działki pod dom. Było kilka wymagań: blisko powinno być przedszkole, szkoła, szpital, przychodnia. Wszystko inne nie jest takie ważne. Patrzyliśmy na wiele różnych opcji, ale żadna nie była odpowiednia, dopóki znajomy nie zaproponował obejrzenia działki w Zabołociu. To tylko osiem kilometrów od Iwieńca, gdzie znajduje się zarówno szkoła, jak i przedszkole. Dzieci z wiosek podwozi tam autobus. Jak w amerykańskich filmach: żółty autobus szkolny! Główną zaletą tego miejsca była cena - byli gotowi oddać nam ziemię według wartości katastralnej. I kiedy tu przyjechaliśmy, zrozumiałam dlaczego - opowiada Maria.
Ogromna działka, na której dziś stoi ich dom i kawiarnia, rozpostarło się pole lawendowe, ogrzewa na słońcu niebieskie boki borówka, była kiedyś lokalnym wysypiskiem śmieci. Widok był smutny. Ale Maria, patrząc na małe sosny, które ledwo przebiły się przez obwód góry śmieci, zauważając malowniczy las w oddali, zaproponowała mężowi:
- Zacznijmy budowę. Jeśli postawimy dom tak, aby okna wychodziły na las, to już nie jest źle. Oczywiście zawsze chciałam mieszkać nad morzem, a będę mieszkać nad polami, ale nadal jest to przyjemniejsze niż codzienne patrzenie z okna na sąsiedni wieżowiec.
Tak więc sześć miesięcy później rodzina Gołoburdo zaczęła posiadać działkę, na której kilka lat później pojawią się pierwsze trójkątne domy na Białorusi.
"Kiedy budowaliśmy ten dom własnymi rękami, zmieniliśmy zdanie na temat rozwodu"
Budowa stała się bardzo trudnym okresem dla Marii i Aleksandra. Aby nadzorować prace, przenieśli się do wynajętego mieszkania w Iwieńcu. Maria nazywa go "0,7" - mieszkanie okazało się tak małe. Ale nie mogli sobie pozwolić na więcej: w tym czasie cały dochód rodziny składał się z zasiłków na dzieci i wynajmu kawalerki w Mińsku.
- Nie było nam łatwo. W tym momencie wydaje mi się, że w naszym małżeństwie nastąpił kryzys. Zaproponowałam Saszy rozwód. A żeby dla dzieci to nie było boleśnie, postanowiłam wykupić sąsiednie działki - w ten sposób będą bliżej obojga rodziców - wspomina Maria.
Kupili działkę, ale się nie rozwiedli. Małżonków pogodziła... budowa. Kiedy coraz częściej odwiedzali ich przyjaciele, aby spędzić weekend na łonie natury, Maria i Aleksander postanowili zbudować domek gościnny z łaźnią i wanną furako, aby funkcjonować jako zagroda. Kształt domu Maria wybrała zupełnie nietypowy dla Białorusi - trójkąt. Widziała je tylko na zdjęciach na Instagramie wykonanych w innych krajach.
- U nas jeszcze nikt takich nie budował. Pokazałam zdjęcie osobie, która budowała dom dla naszej rodziny, i on zdecydował się na eksperyment. Kiedy "trójkąt" już zaczął się budować, stało się jasne: nie wpisujemy się w budżet. Pieniądze wystarczały tylko na materiały, nie będzie z czego zapłacić pracownikom. W tym czasie na miejscu stał szkielet domu oraz został zszyty jego dach. Wszystko inne zrobiliśmy sami, razem. Kiedy budowaliśmy ten dom, zmieniliśmy zdanie na temat rozwodu. Byliśmy cały czas blisko i wreszcie zrozumieliśmy, jak żyć razem i za co się cenimy - opowiada Maria.
Równolegle z budową nabyli kury i prosięta. Teraz gospodyni ze śmiechem wspomina, jak w pierwszym roku po przeprowadzce z Mińska uderzała się w piersi ze słowami: "Żadnych zwierząt i ogródka!"
- A teraz mam szklarnię na działce, parapety są wypełnione sadzonkami, jest własne małe gospodarstwo rolne, winnica i pole lawendowe - uśmiecha się mama trójki dzieci.
"Pandemia szła pełną parą, dom był rozchwytywany"
Początek funkcjonowania trójkątnej zagrody wydarzył się w czasie pandemii i to przyniosło sukces rodzinnemu biznesowi Gołoburdo.
- Duże domy dla 10-15 osób stały się niepopularne, a małe - wręcz przeciwnie. Ludzie zaczęli do nas przyjeżdżać, aby być razem lub sami ze sobą. Pierwsza fala popularności na naszej zagrodzie wzrosła po tym jak odwiedziły nas dwie blogerki. Było tak wielu, którzy chcieli tu mieszkać, że postanowiliśmy zbudować kolejny trójkątny dom, a następnie trzeci. Przez wszystkie lata pandemii pracowaliśmy non-stop. Popyt szedł w górę! - zapewnia Maria.
Od tego czasu jej dzień pracy wygląda mniej więcej tak: rano wypija filiżankę kawy i idzie przygotowywać śniadania dla gości. Następnie zmywanie naczyń i sprzątanie w tawernie. Od 12:00 do 15:00 wyjazd gości, sprzątanie wraz z pomocniczką. Od 15:00 przyjazd nowych gości. I zawsze - gotowość do spełnienia wszystkich ich życzeń, w tym - wyparzyć się w łaźni.
- Życie w Zabołociu nauczyło mnie i Saszę dzielić obszary odpowiedzialności. On odpowiada za łaźnie, ja za kuchnię. Warsztaty piwowarskie prowadzimy razem. Moim zmartwieniem jest pole lawendowe, jego - reszta ogródku. Na wiele sposobów pomagają nam dzieci. Pomiędzy wszystkimi sprawami odbieram telefony, wiadomości i piszę posty w mediach społecznościowych. Latem często kładziemy się spać o północy - wcześniej zajęci sprawami. Normę 40 tysięcy kroków dziennie wykonujemy! - zapewnia Maria.
Kiedy ona lub mąż czują się "przeciążeni", w grę wchodzi zasada "dwa dni w lesie". To sposób na oderwanie się od wszystkiego i wszystkich, będąc jak najbliżej domu.
- W tym celu potrzebujemy tego - pokazuje ręką Maria w kierunku stojącego w pobliżu domu na kółkach. - Zabieramy go do lasu, głębiej w gąszcz i tam na weekend zostaje ten z nas, który jest bardziej zmęczony. Umowa jest następująca: dzwonić - tylko w wyjątkowych przypadkach, we wszystkich innych poradzi sobie ten, kto został w domu. "Ponowne uruchomienie" jest doskonałe!
Nie można przeznaczyć więcej niż dwa dni w ciągu kilku miesięcy na wypoczynek, jeśli masz własny biznes i wiele pomysłów na jego rozwój. Kolejnym z nich było pole lawendowe. Na sesję zdjęciową do "białoruskiej Prowansji" przyjeżdżają z całego kraju.
- Generalnie wcześniej było tu 10 akrów trawnika, które ciągle musiałam kosić. Myślałam-myślałam, co z tym zrobić, żeby się tak nie męczyć, i postanowiłam posadzić krzewy lawendy, wokół przykryć kamyczkami. Moim zdaniem, chwasty nie powinny były przez nie przebijać. Jak bardzo się myliłam! Pięknie tu rosną. I wyrywać raz w tygodniu muszę je już rękami - śmieje się Maria.
"Zima to czas na samokształcenie"
Pole lawendowe w 2021 roku Gołoburdo zasadzali całą rodziną. Jeden wykopywał dziury dla krzaków, drugi je sadził, trzeci przykrywał ziemią, a na wierzchu - małymi kamyczkami.
- Lawenda jest rośliną górską, więc ma bardzo duży, głęboki system korzeniowy. Uwielbia ubogie gleby, więc pod nią można robić wyżyny z piasku z ziemią. Kiedy po raz pierwszy posadziłam lawendę, pomyślałam, że jest to bardzo bezpretensjonalna roślina: przykryję ją agrofibrą, przesypię kamyczkami - i to wszystko. Ale wszystko okazało się nie tak - przyznaje właścicielka pola.
Teraz wydaje się, że Maria wie wszystko o lawendzie: po pierwsze, w ciągu trzech lat jej uprawy spadła z niejednego klifu i zdobyła ogromne doświadczenie, a po drugie, samokształcenie w różnych dziedzinach, w tym w uprawie roślin, w tej rodzinie jest już normą życia.
- Zimą jest trochę mniej obowiązków domowych, więc dla nas jest to czas nauki. Sasza i ja często mamy nowe pomysły, ale czasami brakuje wiedzy, aby je wdrożyć - otrzymujemy ją z dowolnego miejsca, z którego możemy. Teraz, na przykład, jestem uwikłana w myśl ożywienia tradycji przyrządzania lekkiego białoruskiego wina. Piwo już tutaj gotujemy i to bardzo skutecznie: mamy własne przepisy, unikalne smaki. Winiarstwo było tu dawno temu, królowa Bona Sforza przywoziła tu winnice, przy czym wiele. Jestem pewna, że przepisy zostały, wystarczy je znaleźć. Być może nie da się całkowicie zrekonstruować - były inne miary, które trudno dokładnie przełożyć na nowoczesne, ale można zbliżyć się do oryginału pod względem proporcji składników - jest pewna Maria.
Lawendowy trawnik to miejsce nie tylko do sesji zdjęciowych, ale także do uprawy aromatycznego składnika. Jego właścicielka dodaje do autorskich lodów i sernika, którymi częstuje gości. W wielu krajach lawenda jest aktywnie używana jako przyprawa, ponieważ wzmacnia układ odpornościowy. Nawiasem mówiąc, turystyka gastronomiczna, jej zdaniem, jest tym, na co w naszym kraju można również postawić:
- To ciekawe. Bywam na różnych warsztatach i słyszę, jak mówią coś w stylu: "Wyobraźcie sobie, że chłopaki gotują Camembert! Zdecydowanie powinniście spróbować". Zauważam, że ludzie mają zwiększone zainteresowanie białoruską kulturą, kuchnią, lokalnymi produktami, i należy to promować. Tak, w naszym kraju produkuje się na przykład znane na całym świecie BELAZy, ale to, co robią w gospodarstwach rolnych, w produkcji domowej, jest nie mniej ważne dla kształtowania wizerunku kraju. Rosyjscy turyści, kiedy do nas przyjeżdżają, często mówią: "Nawet nie wyobrażaliśmy sobie, że macie tu tak fajnie!". W Rosji agroturystyka dopiero zaczyna się rozwijać, poszliśmy w tym daleko do przodu.
"Człowiek żyje wrażeniami, naszym zadaniem jest je dawać"
Niestrudzeni generatorzy pomysłów Maria i Aleksander Gołoburdo nakreślili już plan na kilka lat. Po pierwsze, rozszerzyć pole lawendowe do 1 ha. Po drugie, utworzyć w pobliżu domu "końciki" różnych krajów.
- Z wielu powodów podróżowanie po świecie jest niedostępne. I pomyśleliśmy: jeśli Mahomet nie idzie do góry, to góra po prostu musi iść do niego. Tam, gdzie jest teraz małe pole lawendowe, będzie "kawałeczek Francji". Na miejscu już założonej winnicy - Włochy. Pole zbożowe - Bawaria. Tutaj można zorganizować różnorodne sesje zdjęciowe, zdobyć nowe doświadczenia. A czego jeszcze potrzebuje człowiek? Wszyscy żyjemy wrażeniami! - jest pewna Maria.
Rodzina Gołoburdo stara się pokazać: w wiosce można odpocząć ze smakiem, a pasterskie krajobrazy łatwo współistnieją ze stylowymi strefami fotograficznymi.
- I w ogóle współczesna wioska nie jest wioską sprzed 20 lat. Teraz możesz tu mieszkać bardzo wygodnie. Jest już XXI wiek! Mamy wiele gadżetów, które ułatwiają pracę. Kiedy mój mąż i ja planowaliśmy przeprowadzkę z Mińska, postawiłam warunek: w domu powinna być pralka, robot sprzątający, wszystkie urządzenia kuchenne, w tym zmywarka. W rzeczywistości na wsi można zorganizować te same udogodnienia, co w mieście, ale nie można dostać w mieście tego, co jest na wsi. Tu jest zupełnie inne życie - zapewnia Maria. - W mieście wydaje się, że jednocześnie mieszkasz ze wszystkimi sąsiadami: jeden pali na balkonie w pobliżu okna, u innego pies szczeka tak, że nie można zasnąć, trzeci głośno ogląda telewizję, czwarty jest imprezowiczem... I nic nie możesz z tym zrobić. W Zabołociu mamy tylko nas i to magiczne miejsce, którym chcesz się dzielić ze wszystkimi, którzy jeszcze nie wiedzą, jak fajny jest kraj Białoruś!
Jelena IWASZKO,
Zdjęcia i zrzuty ekranu z filmu BELTA,
Gazeta "7 dni".
*Projekt powstał ze środków celowej zbiórki na produkcję kontentu krajowego.
"Trzeba żyć teraz, nie odkładać na później"
Piękna Maria w chwackim kowbojskim kapeluszu wita nas obok solidnego dwupiętrowego domu. Jeszcze sześć lat temu w tym miejscu znajdował się duży opuszczony teren ze składowiskiem odpadów. Takie nie są rzadkością w umierających wioskach, a Zabołoć była właśnie taka. Do czasu przeprowadzki rodziny Gołoburdo na pobyt stały pozostawała tu tylko baba Galia. Latem przybywało jeszcze kilka osób - na weekendy i wakacje przeprowadzali się letnicy.
- Do 2017 roku mieszkaliśmy w Mińsku i nic nie zapowiadało radykalnych zmian w naszej rodzinie. Dokładnie do momentu, kiedy dowiedziałam się o mojej ciąży. Wtedy miałam już dwoje dzieci jedno po drugim, które wymagały dużo uwagi, więc oznajmiłam mężowi, że jestem zmęczona urłopami macierzyńskimi, i teraz jego kolej na taki urłop. Sasza się zgodził. Więc oboje byliśmy bez pracy i zastanawialiśmy się: co dalej? - wspomina właścicielka niesamowitego miejsca w Zabołociu.
Marzenie o życiu poza miastem pojawiło się u Marii i Aleksandra znacznie wcześniej, niż faktycznie pomyśleli o przeprowadzce. W ich planach było to dopiero na emeryturze.
- Ale w pewnym momencie pomyślałam, że trzeba żyć teraz, a nie odkładać wszystkiego na później, na lepsze czasy. Najważniejsze jest wierzyć. W siebie, w męża i w swoje marzenie! Sasza i ja sprzedaliśmy nasze trzechpokojowe mieszkanie w Mińsku, kupiliśmy kawalerkę i zaczęliśmy szukać odpowiedniej działki pod dom. Było kilka wymagań: blisko powinno być przedszkole, szkoła, szpital, przychodnia. Wszystko inne nie jest takie ważne. Patrzyliśmy na wiele różnych opcji, ale żadna nie była odpowiednia, dopóki znajomy nie zaproponował obejrzenia działki w Zabołociu. To tylko osiem kilometrów od Iwieńca, gdzie znajduje się zarówno szkoła, jak i przedszkole. Dzieci z wiosek podwozi tam autobus. Jak w amerykańskich filmach: żółty autobus szkolny! Główną zaletą tego miejsca była cena - byli gotowi oddać nam ziemię według wartości katastralnej. I kiedy tu przyjechaliśmy, zrozumiałam dlaczego - opowiada Maria.
Ogromna działka, na której dziś stoi ich dom i kawiarnia, rozpostarło się pole lawendowe, ogrzewa na słońcu niebieskie boki borówka, była kiedyś lokalnym wysypiskiem śmieci. Widok był smutny. Ale Maria, patrząc na małe sosny, które ledwo przebiły się przez obwód góry śmieci, zauważając malowniczy las w oddali, zaproponowała mężowi:
- Zacznijmy budowę. Jeśli postawimy dom tak, aby okna wychodziły na las, to już nie jest źle. Oczywiście zawsze chciałam mieszkać nad morzem, a będę mieszkać nad polami, ale nadal jest to przyjemniejsze niż codzienne patrzenie z okna na sąsiedni wieżowiec.
Tak więc sześć miesięcy później rodzina Gołoburdo zaczęła posiadać działkę, na której kilka lat później pojawią się pierwsze trójkątne domy na Białorusi.
"Kiedy budowaliśmy ten dom własnymi rękami, zmieniliśmy zdanie na temat rozwodu"
Budowa stała się bardzo trudnym okresem dla Marii i Aleksandra. Aby nadzorować prace, przenieśli się do wynajętego mieszkania w Iwieńcu. Maria nazywa go "0,7" - mieszkanie okazało się tak małe. Ale nie mogli sobie pozwolić na więcej: w tym czasie cały dochód rodziny składał się z zasiłków na dzieci i wynajmu kawalerki w Mińsku.
- Nie było nam łatwo. W tym momencie wydaje mi się, że w naszym małżeństwie nastąpił kryzys. Zaproponowałam Saszy rozwód. A żeby dla dzieci to nie było boleśnie, postanowiłam wykupić sąsiednie działki - w ten sposób będą bliżej obojga rodziców - wspomina Maria.
Kupili działkę, ale się nie rozwiedli. Małżonków pogodziła... budowa. Kiedy coraz częściej odwiedzali ich przyjaciele, aby spędzić weekend na łonie natury, Maria i Aleksander postanowili zbudować domek gościnny z łaźnią i wanną furako, aby funkcjonować jako zagroda. Kształt domu Maria wybrała zupełnie nietypowy dla Białorusi - trójkąt. Widziała je tylko na zdjęciach na Instagramie wykonanych w innych krajach.
- U nas jeszcze nikt takich nie budował. Pokazałam zdjęcie osobie, która budowała dom dla naszej rodziny, i on zdecydował się na eksperyment. Kiedy "trójkąt" już zaczął się budować, stało się jasne: nie wpisujemy się w budżet. Pieniądze wystarczały tylko na materiały, nie będzie z czego zapłacić pracownikom. W tym czasie na miejscu stał szkielet domu oraz został zszyty jego dach. Wszystko inne zrobiliśmy sami, razem. Kiedy budowaliśmy ten dom, zmieniliśmy zdanie na temat rozwodu. Byliśmy cały czas blisko i wreszcie zrozumieliśmy, jak żyć razem i za co się cenimy - opowiada Maria.
Równolegle z budową nabyli kury i prosięta. Teraz gospodyni ze śmiechem wspomina, jak w pierwszym roku po przeprowadzce z Mińska uderzała się w piersi ze słowami: "Żadnych zwierząt i ogródka!"
- A teraz mam szklarnię na działce, parapety są wypełnione sadzonkami, jest własne małe gospodarstwo rolne, winnica i pole lawendowe - uśmiecha się mama trójki dzieci.
"Pandemia szła pełną parą, dom był rozchwytywany"
Początek funkcjonowania trójkątnej zagrody wydarzył się w czasie pandemii i to przyniosło sukces rodzinnemu biznesowi Gołoburdo.
- Duże domy dla 10-15 osób stały się niepopularne, a małe - wręcz przeciwnie. Ludzie zaczęli do nas przyjeżdżać, aby być razem lub sami ze sobą. Pierwsza fala popularności na naszej zagrodzie wzrosła po tym jak odwiedziły nas dwie blogerki. Było tak wielu, którzy chcieli tu mieszkać, że postanowiliśmy zbudować kolejny trójkątny dom, a następnie trzeci. Przez wszystkie lata pandemii pracowaliśmy non-stop. Popyt szedł w górę! - zapewnia Maria.
Od tego czasu jej dzień pracy wygląda mniej więcej tak: rano wypija filiżankę kawy i idzie przygotowywać śniadania dla gości. Następnie zmywanie naczyń i sprzątanie w tawernie. Od 12:00 do 15:00 wyjazd gości, sprzątanie wraz z pomocniczką. Od 15:00 przyjazd nowych gości. I zawsze - gotowość do spełnienia wszystkich ich życzeń, w tym - wyparzyć się w łaźni.
- Życie w Zabołociu nauczyło mnie i Saszę dzielić obszary odpowiedzialności. On odpowiada za łaźnie, ja za kuchnię. Warsztaty piwowarskie prowadzimy razem. Moim zmartwieniem jest pole lawendowe, jego - reszta ogródku. Na wiele sposobów pomagają nam dzieci. Pomiędzy wszystkimi sprawami odbieram telefony, wiadomości i piszę posty w mediach społecznościowych. Latem często kładziemy się spać o północy - wcześniej zajęci sprawami. Normę 40 tysięcy kroków dziennie wykonujemy! - zapewnia Maria.
Kiedy ona lub mąż czują się "przeciążeni", w grę wchodzi zasada "dwa dni w lesie". To sposób na oderwanie się od wszystkiego i wszystkich, będąc jak najbliżej domu.
- W tym celu potrzebujemy tego - pokazuje ręką Maria w kierunku stojącego w pobliżu domu na kółkach. - Zabieramy go do lasu, głębiej w gąszcz i tam na weekend zostaje ten z nas, który jest bardziej zmęczony. Umowa jest następująca: dzwonić - tylko w wyjątkowych przypadkach, we wszystkich innych poradzi sobie ten, kto został w domu. "Ponowne uruchomienie" jest doskonałe!
Nie można przeznaczyć więcej niż dwa dni w ciągu kilku miesięcy na wypoczynek, jeśli masz własny biznes i wiele pomysłów na jego rozwój. Kolejnym z nich było pole lawendowe. Na sesję zdjęciową do "białoruskiej Prowansji" przyjeżdżają z całego kraju.
- Generalnie wcześniej było tu 10 akrów trawnika, które ciągle musiałam kosić. Myślałam-myślałam, co z tym zrobić, żeby się tak nie męczyć, i postanowiłam posadzić krzewy lawendy, wokół przykryć kamyczkami. Moim zdaniem, chwasty nie powinny były przez nie przebijać. Jak bardzo się myliłam! Pięknie tu rosną. I wyrywać raz w tygodniu muszę je już rękami - śmieje się Maria.
"Zima to czas na samokształcenie"
Pole lawendowe w 2021 roku Gołoburdo zasadzali całą rodziną. Jeden wykopywał dziury dla krzaków, drugi je sadził, trzeci przykrywał ziemią, a na wierzchu - małymi kamyczkami.
- Lawenda jest rośliną górską, więc ma bardzo duży, głęboki system korzeniowy. Uwielbia ubogie gleby, więc pod nią można robić wyżyny z piasku z ziemią. Kiedy po raz pierwszy posadziłam lawendę, pomyślałam, że jest to bardzo bezpretensjonalna roślina: przykryję ją agrofibrą, przesypię kamyczkami - i to wszystko. Ale wszystko okazało się nie tak - przyznaje właścicielka pola.
Teraz wydaje się, że Maria wie wszystko o lawendzie: po pierwsze, w ciągu trzech lat jej uprawy spadła z niejednego klifu i zdobyła ogromne doświadczenie, a po drugie, samokształcenie w różnych dziedzinach, w tym w uprawie roślin, w tej rodzinie jest już normą życia.
- Zimą jest trochę mniej obowiązków domowych, więc dla nas jest to czas nauki. Sasza i ja często mamy nowe pomysły, ale czasami brakuje wiedzy, aby je wdrożyć - otrzymujemy ją z dowolnego miejsca, z którego możemy. Teraz, na przykład, jestem uwikłana w myśl ożywienia tradycji przyrządzania lekkiego białoruskiego wina. Piwo już tutaj gotujemy i to bardzo skutecznie: mamy własne przepisy, unikalne smaki. Winiarstwo było tu dawno temu, królowa Bona Sforza przywoziła tu winnice, przy czym wiele. Jestem pewna, że przepisy zostały, wystarczy je znaleźć. Być może nie da się całkowicie zrekonstruować - były inne miary, które trudno dokładnie przełożyć na nowoczesne, ale można zbliżyć się do oryginału pod względem proporcji składników - jest pewna Maria.
Lawendowy trawnik to miejsce nie tylko do sesji zdjęciowych, ale także do uprawy aromatycznego składnika. Jego właścicielka dodaje do autorskich lodów i sernika, którymi częstuje gości. W wielu krajach lawenda jest aktywnie używana jako przyprawa, ponieważ wzmacnia układ odpornościowy. Nawiasem mówiąc, turystyka gastronomiczna, jej zdaniem, jest tym, na co w naszym kraju można również postawić:
- To ciekawe. Bywam na różnych warsztatach i słyszę, jak mówią coś w stylu: "Wyobraźcie sobie, że chłopaki gotują Camembert! Zdecydowanie powinniście spróbować". Zauważam, że ludzie mają zwiększone zainteresowanie białoruską kulturą, kuchnią, lokalnymi produktami, i należy to promować. Tak, w naszym kraju produkuje się na przykład znane na całym świecie BELAZy, ale to, co robią w gospodarstwach rolnych, w produkcji domowej, jest nie mniej ważne dla kształtowania wizerunku kraju. Rosyjscy turyści, kiedy do nas przyjeżdżają, często mówią: "Nawet nie wyobrażaliśmy sobie, że macie tu tak fajnie!". W Rosji agroturystyka dopiero zaczyna się rozwijać, poszliśmy w tym daleko do przodu.
"Człowiek żyje wrażeniami, naszym zadaniem jest je dawać"
Niestrudzeni generatorzy pomysłów Maria i Aleksander Gołoburdo nakreślili już plan na kilka lat. Po pierwsze, rozszerzyć pole lawendowe do 1 ha. Po drugie, utworzyć w pobliżu domu "końciki" różnych krajów.
- Z wielu powodów podróżowanie po świecie jest niedostępne. I pomyśleliśmy: jeśli Mahomet nie idzie do góry, to góra po prostu musi iść do niego. Tam, gdzie jest teraz małe pole lawendowe, będzie "kawałeczek Francji". Na miejscu już założonej winnicy - Włochy. Pole zbożowe - Bawaria. Tutaj można zorganizować różnorodne sesje zdjęciowe, zdobyć nowe doświadczenia. A czego jeszcze potrzebuje człowiek? Wszyscy żyjemy wrażeniami! - jest pewna Maria.
Rodzina Gołoburdo stara się pokazać: w wiosce można odpocząć ze smakiem, a pasterskie krajobrazy łatwo współistnieją ze stylowymi strefami fotograficznymi.
- I w ogóle współczesna wioska nie jest wioską sprzed 20 lat. Teraz możesz tu mieszkać bardzo wygodnie. Jest już XXI wiek! Mamy wiele gadżetów, które ułatwiają pracę. Kiedy mój mąż i ja planowaliśmy przeprowadzkę z Mińska, postawiłam warunek: w domu powinna być pralka, robot sprzątający, wszystkie urządzenia kuchenne, w tym zmywarka. W rzeczywistości na wsi można zorganizować te same udogodnienia, co w mieście, ale nie można dostać w mieście tego, co jest na wsi. Tu jest zupełnie inne życie - zapewnia Maria. - W mieście wydaje się, że jednocześnie mieszkasz ze wszystkimi sąsiadami: jeden pali na balkonie w pobliżu okna, u innego pies szczeka tak, że nie można zasnąć, trzeci głośno ogląda telewizję, czwarty jest imprezowiczem... I nic nie możesz z tym zrobić. W Zabołociu mamy tylko nas i to magiczne miejsce, którym chcesz się dzielić ze wszystkimi, którzy jeszcze nie wiedzą, jak fajny jest kraj Białoruś!
Jelena IWASZKO,
Zdjęcia i zrzuty ekranu z filmu BELTA,
Gazeta "7 dni".
*Projekt powstał ze środków celowej zbiórki na produkcję kontentu krajowego.
