ENERGIA ATOMOWA
20 lipca, Mińsk /Kor. BELTA/. Kierownictwo BSRR nadawało paradom partyzanckim ogromne znaczenie wojskowo-polityczne. O tym powiedział korespondentowi BELTA kierownik Centrum Historii Wojskowej Białorusi Instytutu Historii Narodowej Akademii Nauk Białorusi, doktor nauk historycznych, profesor Aleksiej Litwin.
„Przeprowadzaniu parad partyzanckich nadawano ogromne znaczenie wojskowo-polityczne. W ten sposób nasze białoruskie i partyzanckie kierownictwo udowadniało zarówno władzom w Moskwie, jak i korespondentom zagranicznych mediów, którzy przekazywali te informacje na cały świat, że Białoruś się nie poddała, że kontynuowała walkę. Praktycznie 60% terytorium BSRR znajdowało się w rękach partyzantów. I to było bardzo ważne, aby o tym nie milczeć” - powiedział Aleksiej Litwin.
Według niego, ogromną uwagę przeznaczał na przeprowadzenie parad partyzanckich pierwszy sekretarz KC KP(b)B, przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych BSRR Pantelejmon Ponomarenko. Zgodnie z ściśle tajnym radiogramem, parada w Mińsku była wyznaczona na 9 lipca 1944 roku. Jednak datę trzeba było przesunąć z powodu ważnej przyczyny: istniało zagrożenie przerwania okrążonej grupy na wschód od Mińska. Przybyłe na ten czas do Mińska uzbrojone brygady partyzanckie były zmuszone walczyć na przedmieściach miasta.
Jednocześnie defilada, która odbyła się 9 lipca w Mohylewie z udziałem partyzantów i partyzantek Mohylewskiego związku, stała się swego rodzaju treningiem przed ogromną paradą partyzancką, która miała miejsce 16 lipca w wyzwolonym Mińsku, w której uczestniczyły 31 brygady partyzanckie i 2 oddzielnie działające oddziały (wśród uczestników była grupa konna składająca się z 900 partyzantów-kawalerzystów). Nawiasem mówiąc, dzień wcześniej, 15 lipca, o godzinie 18.00 na hipodromie przeprowadzono trening parady partyzanckiej, w którym uczestniczyło 8 brygad i delegaci (komisarze, dowódcy sztabów innych brygad).
Szef Centrum Historii Wojskowej Białorusi zwrócił uwagę na niezwykle ważną rolę partyzantów w wyzwoleniu Białorusi. Walka partyzancka od pierwszych dni wojny była strategicznym czynnikiem prowadzenia działań wojennych, co przyznawali nawet Niemcy. Po raz pierwszy postulat ten został głośno usłyszany podczas parady w Moskwie w listopadzie 1941 roku.
Stalin zwrócił się do żołnierzy Armii Czerwonej, partyzantów i partyzantek na równi. A potem we wszystkich jego rozkazach było zwrócenie się właśnie do partyzantów i partyzantek, zauważył ekspert.
Aleksiej Litwin podkreślił, że przed wejściem Armii Czerwonej, partyzanci wyzwolili wiele centrów rejonowych. Partyzanci i partyzantki również brali udział w wyzwoleniu około 40 dużych ośrodków miejskich, w tym obwodowych. „Gdyby w Moskwie za każdym razem, gdy wyzwalano centrum rejonowe, organizowano salut, brzmienie byłoby zupełnie inne” - zauważył.
Jednak szef Centrum Historii Wojskowej Białorusi uważa, że znaczenie defilady partyzanckiej w wyzwolonym Mińsku 16 lipca 1944 roku jest naprawdę doceniane dopiero teraz. "Dzisiaj to brzmi już zupełnie inaczej. Wszyscy rozumieją, że białoruscy partyzanci razem z Armią Czerwoną wyzwalali Białoruś, robiąc wszystko, co możliwe, aby to osiągnąć" - powiedział Aleksiej Litwin.
