ENERGIA ATOMOWA
17 grudnia, Mińsk /Kor. BELTA/. Sto lat temu, 17 grudnia 1924 roku, zostało podpisane postanowienie Rady Narodowych Komisarzy Białoruskiej BSRR "O produkcji filmowej na Białorusi", na mocy którego zorganizowano Białoruski Państwowy Departament Kinematografii i Fotografii („Belgoskino”). W 1994 roku dekretem Prezydenta Republiki Białoruś A. G. Łukaszenki 17 grudnia ogłoszono zawodowym świętem krajowych filmowców - Dniem Białoruskiego Kina.
Lata kształtowania
W 1924 roku przed młodą organizacją filmową postawiono wielkie zadania. "W zakres działalności "Bielgoskino" - wskazywano w notatce do Planu Państwowego - wchodzi szereg zadań zarówno o charakterze komercyjno-handlowym, jak i polityczno-oświatowym". Działalność komercyjno-handlowa obejmowała eksploatację kin i obiektów klubowych, otwarcie sklepów do sprzedaży sprzętu filmowego i fotograficznego, organizację studiów filmowych, laboratoriów filmowych, warsztatów fotograficznych i przezroczy, budowę kin i zwiększenie liczby kin w republice, a wreszcie, co niezwykle ważne, organizację własnej produkcji filmowej.
Ponieważ w Mińsku ani w innych dużych miastach Białorusi nie istniała baza produkcyjna do realizacji filmów fabularnych, podjęto decyzję o tymczasowym utworzeniu białoruskiego studia filmów fabularnych w Leningradzie. Tak w 1928 roku powstało studio filmów fabularnych "Sowiecka Białoruś". Z pomocą doświadczonych filmowców z Moskwy i Leningradu rozpoczęto zdjęcia pierwszych białoruskich filmów dokumentalnych oraz pierwszych filmów fabularnych.
Jasnym świadectwem narodzin w republice nowego rodzaju sztuki był pierwszy film fabularny "Leśna baśń", zrealizowany przez ojca białoruskiej kinematografii, utalentowanego reżysera Jurija Taricza na podstawie opowiadania Michaiła Charota "Świniopas".
Temat walki narodu o narodowe i społeczne wyzwolenie był wiodący w kinematografii lat 20 i 30. W tym czasie zrealizowano takie filmy, jak "Jedenasty lipca", "Dwukrotnie narodzony" i inne. W 1930 roku na ekrany wszedł film "Urodzony w ogniu". Była to pierwsza samodzielna praca jednego z czołowych reżyserów białoruskiego kina Włodzimierza Korsz-Sablina. Później stworzył on filmy "Pierwszy pluton", "Czerwone liście", "Upadek imperium", "Konstantin Zasłonow", zaadaptował komedie Kondrata Krapiwy "Śpiewają skowronki", "Kto się śmieje ostatni" i inne.
W tym czasie zaczęły powstawać filmy dla dzieci. Znaczące miejsce w latach 30 zajmowały także ekranizacje dzieł literackich. Z ogromnym sukcesem zrealizowano czechowskie filmy "Niedźwiedź" i "Człowiek w futle", na podstawie opowiadania Jurija Tynianowa powstał film "Porucznik Kiże".
Do lata 1939 roku cały główny zespół twórczy oraz inżynieryjno-techniczny białoruskiej kinematografii przeniósł się do Mińska. W przedwojennych latach białoruscy filmowcy stworzyli kilka filmów. To "Codzienność" - o życiu radzieckich pilotów, komedia filmowa "Moja miłość", poświęcona życiu młodzieży, "Żniwa" - o życiu jednego z kołchozów zachodnich obszarów Białorusi.
Wielka Wojna Ojczyźniana i białoruska kinematografia
Szczególne miejsce w twórczości białoruskich filmowców zajmują filmy o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. W latach wojny wielu twórców białoruskiego kina poszło na front i do oddziałów partyzanckich, niektórzy przeszli do pracy w innych studiach filmowych. Już na początku wojny centralne studia filmowe przeniosły się do Ałma-Aty. Tam osiedliła się grupa twórców białoruskiego kina. W 1942 roku na bazie Centralnego Zjednoczonego Studia Filmowego w Ałma-Acie reżyserzy Jurij Taricz i Włodzimierz Korsz-Sablin zrealizowali pierwszy białoruski film fabularny czasu wojny "Białoruska kolekcja filmów". Film składał się z dwóch nowel, połączonych wspólnym tematem obrony Ojczyzny przed hitlerowskimi okupantami.
Wielki wkład w zwycięstwo nad wrogiem wnieśli białoruscy filmowcy-dokumentaliści. Białoruscy operatorzy Moisiej Berow, Iosif Wejnerowicz, Włodzimierz Cieśluk służyli w frontowych grupach filmowych, przebyli setki kilometrów frontowych i partyzanckich dróg. Wśród pierwszych kręcili reporterskie relacje z frontu, tworzyli partyzancką kronikę filmową republiki. Białoruscy operatorzy brali udział w realizacji filmów "Nasza Moskwa", "Bitwa o Witebsk", "Mińsk nasz", "Bobrujski kocioł" i innych.
Na materiałach nakręconych przez radzieckich, w tym białoruskich, operatorów w trakcie operacji wyzwoleńczej "Bagration" reżyser Włodzimierz Korsz-Sablin i autor scenariusza Mikoła Sadkiewicz stworzyli pełnometrażowy film dokumentalny "Wyzwolenie Radzieckiej Białorusi", wielu kadrów z którego są cennymi stronami kinolekcji II wojny światowej.
Wzruszające, żywe dzieła filmowe o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej stworzone przez "Biełorusfilm" na zawsze weszły do złotego funduszu narodowej kinematografii, wzbogacając duchowe skarbnice naszej kultury.
Pierwsze lata po wojnie w pierwszej kolejności zorganizowano produkcję filmów dokumentalnych i czasopism filmowych - o ranach wojny i odbudowie republiki. Zaczęto kręcić filmy fabularne. Pierwszym dużym osiągnięciem twórczym okresu powojennego był film fabularny o bohaterze minionej wojny - "Konstantin Zasłonow", a inną dużą pracą na temat wojny był film "Zegar zatrzymał się o północy".
W 1995 roku z okazji 50-lecia zwycięstwa nad faszyzmem UNESCO sporządziło listę 100 najważniejszych filmów świata o II wojnie światowej. Wśród nich znalazł się również białoruski film Wiktora Turowa "Przez cmentarz".
"Biełorusfilm" dzisiaj
W 1946 roku wytwórnia filmowa została przemianowana na "Biełorusfilm". W 1997 roku na mocy dekretu Prezydenta Republiki Białoruś A. G. Łukaszenki nadano jej status narodowej.
Kompleks wytwórni znajduje się w malowniczej części Mińska przy głównej arterii miasta - alei Niepodległości. Na powierzchni 12 ha zlokalizowany jest kompleks warsztatów i usług, wyposażonych w nowoczesny sprzęt, co pozwala na produkcję filmową na wysokim poziomie technicznym i profesjonalnym. W odległości 40 km od Mińska na powierzchni 80 ha znajduje się plenerowa baza filmowa, której natura stanowi doskonałe tło do realizacji praktycznie każdego reżyserskiego zamysłu.
W "Biełorusfilmie" działają studio filmów fabularnych, studio filmów dokumentalnych "Kronika" oraz studio filmów animowanych.
Dziś Narodowe Studio Filmowe "Biełorusfilm" jest wiodącym przedsiębiorstwem przemysłu filmowego Republiki Białoruś. W ciągu swojego istnienia wyprodukowano tutaj ponad 650 filmów fabularnych, około 2 tysięcy filmów dokumentalnych oraz około 300 filmów animowanych. W ostatnich latach "Biełorusfilm" aktywnie modernizuje swoją bazę materialno-techniczną. Przeprowadzono ogromną pracę rekonstrukcyjną. Nowe pawilony, wyposażone w nowoczesny sprzęt, oraz szeroki wybór sprzętu filmowego pozwalają studiu na realizację projektów spełniających najwyższe wymagania współczesnych czasów. Studio "Biełorusfilm" jest stałym uczestnikiem wielu międzynarodowych festiwali filmowych. Filmy stworzone w studio zdobyły liczne nagrody i wyróżnienia na międzynarodowych festiwalach filmowych.
Z okazji stulecia Narodowe Studio Filmowe przygotowało trylogię filmową, w skład której weszły filmy "Demonstrator", "Trest, który nie pękł" oraz "Złota epoka Biełorusfilmu". Opowiadają one o kształtowaniu się białoruskiej kinematografii w pierwszych dekadach po pojawieniu się kin, rozwoju przemysłu filmowego oraz czasach świetności białoruskiej kinematografii. Trylogia filmowa została pokazana widzom na początku grudnia w kinie "Pobieda".
Festiwal Filmowy "Listapad"
Narodowe Studio Filmowe "Biełorusfilm" przykłada dużą wagę do propagowania białoruskiego kina. Udział w międzynarodowym ruchu festiwalowym najlepszych dzieł naszych mistrzów ekranu przyczynia się do kształtowania pozytywnego wizerunku kraju i pobudza zainteresowanie społeczeństwa światowego Białorusią. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Listapad" w Mińsku.
W 2013 roku Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Listapad" w Mińsku uzyskał stałą akredytację Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Producentów Filmowych - FIAPF. Wśród akredytowanych przez FIAPF jest ponad 50 festiwali filmowych najwyższej klasy, w tym Berlinale, Wenecjanski i Festiwal Filmowy w Cannes.
W listopadzie tego roku pod hasłem "Kino z znakiem jakości" odbył się jubileuszowy XXX Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Listapad". Główne tematy to 100-lecie białoruskiego kina oraz 30-lecie festiwalu. Na wydarzeniu zaprezentowano około 130 filmów z ponad 40 krajów.
