ENERGIA ATOMOWA
Aktualności tematyczne
"Kroniki "
Kim są „Młodzi mściciele”? Jaką rolę w organizacji i działalności tej podziemnej grupy odegrała Eufrozynia Zenkowa? Opowiadamy o tym w projekcie dokumentalnym BELTA „Kroniki”.
Eufrozynia Zenkowa urodziła się 22 grudnia 1923 roku we wsi Uszały w powiecie syrotyńskim (obecnie szumilinskim) w obwodzie witebskim, w rodzinie chłopskiej. Jej rodzice byli mało wykształceni. Brat Nikołaj pracował jako traktorzysta. Eufrozyna ukończyła siedmioletnią szkołę w Leonowie i dostała się do witebskiej szkoły FZO dla krawców. Pracowała w fabryce odzieżowej „Znamię industrializacji”. Jako najlepsza pracownica została skierowana na naukę do technikum odzieżowo-tekstylnego.
- W czerwcu 1941 roku, kiedy właśnie ukończyła pierwszy rok, wybuchła wojna. Już 11 lipca Witebsk został zajęty. Razem z towarzyszami próbowała uciec za Armią Czerwoną, przedostać się przez linię frontu, ale nie udało się. O własnych siłach dotarła do rodzinnego domu we wsi Uszały – opowiada główna pracownica naukowa Centrum Historii Wojskowości Białorusi, kandydatka nauk historycznych, docent Aleksandra Kuzniecowa-Timonowa.
- Wraz z przyjaciółką udzieliła schronienia rannemu żołnierzowi Armii Czerwonej, leczyła go i karmiła. Jednak okupanci dowiedzieli się o tym. Zabrali go, aresztowali, przywiązali do samochodu i tak dojechali do stacji Obol. To była straszna śmierć. Oczywiście wywarło to wpływ na charakter, postrzeganie i serca dziewcząt. Być może to również było impulsem i przyczyną, dla której zdecydowały się one podjąć aktywną walkę – dodała kierowniczka katedry historii Białorusi nowożytnej i najnowszej na wydziale historii BUP Anna Maskiewicz.
Wkrótce w powiecie obolskim pojawiła się podziemna grupa „Młodzi mściciele”.
Według zeznań członków tej grupy i ich rodzin, datą powstania można uznać 23 stycznia 1942 roku. Według innej wersji – grudzień 1941 roku. W grupie były w zasadzie dzieci – nastolatki, uczniowie lub niedawni absolwenci. Sama Eufrozynia była najstarsza, miała nieco ponad 18 lat. Byli to uczniowie, którzy pozostali na okupowanym terytorium. Zostali odpowiednio wychowani, chcieli walczyć z wrogiem w każdej sytuacji, ale nie wiedzieli, jak to zrobić – uważa Aleksandra Kuzniecowa-Timonowa.
W sumie w grupie było 38 chłopców i dziewcząt. Najmłodsi mieli zaledwie 15 lat. Eufrozynia Zenkowa – nazywana Fruzą – stanęła na czele podziemnej organizacji.
– Znajomi Eufrozyni Zenkowej wspominają, że miała wrodzone cechy przywódcze, wokół niej gromadziła się młodzież. Umiała organizować – wyjaśniła Anna Maskiewicz.
Z wspomnień komisarza oddziału partyzanckiego im. K.E. Woroszyłowa Borisa Markijanowa:
„Na szefową podziemnej organizacji młodzieżowej wybrano właśnie Fruzę, ponieważ do tego czasu wykonała dziesiątki odpowiedzialnych i trudnych zadań, dała się poznać jako doskonała organizatorka i zasłużenie cieszyła się autorytetem wśród towarzyszy”.
Młodzi podziemni działacze spotykali się w swoich domach. Omawiali, jak będą walczyć. Samodzielnie próbowali zbierać broń w miejscach walk.
Opracowano na podstawie filmu wideo BELTA. Zrzuty ekranu z filmu wideo
