Rząd wprowadził szereg zmian dotyczących świadczeń państwowych dla rodzin wychowujących dzieci. Dotyczą one różnych kategorii i sytuacji. Ministerstwo Pracy i Ochrony Socjalnej skomentowało innowacje i dostosowania, podaje BELTA.
W ten sposób uchwałą nr 983 z dnia 20 grudnia 2024 r. zmieniono trzy dokumenty. Mowa tu o uchwałach rządu z dnia 28 czerwca 2013 r. nr 569 „O środkach realizacji ustawy Republiki Białoruś „O państwowych świadczeniach dla rodzin wychowujących dzieci”, a także z dnia 18 października 2013 r. nr 919 „O zatwierdzenie egrulaminu w sprawie trybu zawieszania działalności przedsiębiorców indywidualnych, notariuszy, adwokatów, osób fizycznych wykonujących rodzaje działalności rzemieślniczej przewidziane w ustawach bez rejestracji państwowej jako przedsiębiorcy indywidualni, osób fizycznych wykonujących działalność polegającą na świadczeniu usług w zakresie agroekoturystyki bez rejestracji państwowej jako indywidualni przedsiębiorcy, w związku z opieką nad dzieckiem w wieku do lat 3” oraz z dnia 18 września 2020 r. nr 541 „O dokumentach żądanych w toku realizacji postępowania administracyjnego”.
Jak wyjaśniono w dziale, dokumenty te zostały dostosowane do ustaw Republiki Białoruś z dnia 8 lipca 2024 r. № 25-З „O zmianie ustaw o świadczeniach państwowych dla rodzin z dziećmi” oraz z dnia 22 kwietnia 2024 r. № 365-З „O zmianie ustaw o działalności gospodarczej”. Dokonano również korekt na podstawie praktyki stosowania.
Zasiłki macierzyńskie i czasowa niezdolność do pracy w celu opieki nad dzieckiem
W celu zwiększenia wysokości takich świadczeń okresy opieki nad dzieckiem w wieku do 3 lat są wyłączone z obliczania zwolnienia lekarskiego, jeśli urlop wychowawczy został przerwany z powodu likwidacji pracodawcy.
Zmieniono również sposób obliczania średnich dziennych zarobków dla matek udających się na drugi (kolejny) urlop macierzyński.
Tym samym kobiety, które przebywały na urlopie macierzyńskim co najmniej jeden dzień w okresie obliczeniowym (18 miesięcy) do ukończenia przez dziecko 3. roku życia, mają prawo wybrać korzystniejszą kwotę średniego dziennego zarobku do wyliczenia urlopu macierzyńskiego - albo z faktycznych zarobków, albo z kwot poprzedniego zasiłku macierzyńskiego.
„Praktyka pokazuje, że wiele kobiet jest aktywnych na rynku pracy i pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy w okresie urlopu macierzyńskiego do ukończenia przez dziecko 3 roku życia i w jego trakcie (lub bezpośrednio po jego zakończeniu) planuje drugi (kolejny) urlop macierzyński. Ze względu na zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy wynagrodzenie takich matek jest niskie, co zaniża wysokość kolejnego zasiłku macierzyńskiego. Norma dekretu wyklucza to ryzyko przy wypłacie zasiłku chorobowego dla przyszłych matek” - wyjaśniono w Ministerstwie Pracy i Ochrony Socjalnej.
Świadczenia w związku z urodzeniem i wychowaniem dzieci
Określono miejsce przyznawania świadczeń na dzieci dla osób, które samodzielnie opłacają obowiązkowe składki ubezpieczeniowe naFundusz Ochrony Socjalnej Ludności.
Jeśli w pełnej rodzinie ojciec (ojczym) pracuje na podstawie umowy o pracę, a matka (macocha) jest notariuszem, prawnikiem, indywidualnym przedsiębiorcą - świadczenia są przypisywane matce w organie ds. pracy, zatrudnienia i ochrony socjalnej zgodnie z jej rejestracją w miejscu zamieszkania (miejscu pobytu). Jeśli - rzemieślnik lub prowadzący działalność w zakresie agro-ekoturystyki, innej niezależnej działalności, świadczenia są przydzielane w miejscu pracy ojca (ojczyma).
„Istnieje wyjątek. Pracując na podstawie umowy o pracę w organizacji handlowej z liczbą pracowników do 15 osób włącznie, świadczenia są przydzielane w organach ds. pracy, zatrudnienia i ochrony socjalnej” - podkreślono w departamencie.
Wprowadzono również możliwość wypłacania świadczenia drugiemu z rodziców w pełnej rodzinie (bez zmiany miejsca wypłaty), jeżeli rodzic, któremu przyznano świadczenie, został sądownie uznany za osobę o ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub jeżeli cierpi na chorobę uniemożliwiającą mu wykonywanie obowiązków rodzicielskich.
Uzupełniono listę dokumentów, których mogą żądać komisje zasiłkowe przy wydawaniu decyzji o przyznaniu świadczenia z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 3 lub dzieckiem niepełnosprawnym do lat 18. W związku z tym dokument dotyczący rejestracji osoby fizycznej jako płatnika podatku od dochodów z działalności zawodowej jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Podatków i Opłat. A w lokalnych powiatowych komitetach wykonawczych, administracjach w miastach - w sprawie uiszczenia opłaty rzemieślniczej i decyzji o prowadzeniu działalności w zakresie agroekoturystyki.
„Rzemieślnicy i osoby prowadzące działalność w sferze agroekoturystyki mogą płacić opłatę lub podatek od dochodów zawodowych. Osoby prowadzące samodzielną działalność zawodową opłacają podatek od dochodów z działalności zawodowej. W przypadku prowadzenia działalności rzemieślniczej lub działalności w zakresie agroekoturystyki zasiłek z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 3 jest wypłacany w wysokości 50%, a zasiłek z tytułu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym do lat 18 nie jest wypłacany” - określono w departamencie.
Jednocześnie samodzielna działalność zawodowa nie ma wpływu na wypłatę tych świadczeń.
Określono również dokumenty, na podstawie których dzieci urodzone poza związkiem małżeńskim są rejestrowane w rodzinie matki. Jest to zaświadczenie z urzędu stanu cywilnego zawierające informacje z aktu urodzenia (jeżeli wpis o ojcu w akcie urodzenia dziecka jest dokonywany na podstawie wniosku matki, która nie pozostaje w związku małżeńskim) lub zaświadczenie o ustaleniu ojcostwa, chyba że co innego wynika z umowy dotyczącej dzieci, umowy o płaceniu alimentów lub orzeczenia sądu (w sprawie miejsca zamieszkania dzieci, pobierania alimentów, przeniesienia dziecka od jednego rodzica do drugiego i innych podstaw).
Jednocześnie decyzja ustanawia jednolitą procedurę zmiany wysokości zasiłków. Od 1 stycznia 2025 r. podwyższenie i obniżenie wysokości świadczeń będzie następowało od dnia wystąpienia okoliczności powodujących taką zmianę. „Przykładem może być zmiana wysokości zasiłku opiekuńczego na dziecko w wieku do lat 3 ze 100% na 50% w związku z pójściem do pracy za więcej niż 0,5 stawki oraz z 50% na 100%, jeśli po pójściu do pracy ponownie sformalizowano urlop wychowawczy do czasu osiągnięcia przez dziecko wieku 3 lat” - wyjaśniono w departamencie.
Ministerstwo zwróciło uwagę, że tryb ustania wypłaty świadczeń pozostaje taki sam - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności powodujące ustanie ich wypłaty.
Doprecyzowano również, że okres zatrudnienia przy wykonywaniu pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (których przedmiotem jest świadczenie usług, wykonywanie pracy oraz tworzenie własności intelektualnej) jest ustalany na podstawie okresu obowiązywania tych umów i nie zależy od faktycznego okresu wykonywania pracy.
Zatwierdzono również nową wersję formularza wniosku o przyznanie świadczeń.
Rozszerzono uprawnienia komisji ds. przyznawania państwowych świadczeń dla rodzin wychowujących dzieci i tymczasowych rent inwalidzkich
„Zmiana dotyczy procedury przyznawania świadczenia wychowawczego na dziecko w wieku do lat 3 w wysokości półtorakrotności. Jest to przewidziane dla osób mieszkających w osiedlach położonych na terytorium skażonym promieniotwórczo w strefie późniejszego przesiedlenia lub strefie z prawem do przesiedlenia. W celu przyznania zasiłku konieczne jest określenie miejsca faktycznego zamieszkania osoby opiekującej się dzieckiem do lat 3. W tym zakresie komisje mają prawo do uzyskania, w razie potrzeby, potwierdzenia miejsca faktycznego zamieszkania osoby, której przyznano prawo do zasiłku, na podstawie dodatkowych informacji, w tym aktu badania” - wskazano w Ministerstwie Pracy i Ochrony Socjalnej.
Procedura zawieszenia samodzielnej działalności w związku z opieką nad dzieckiem do lat 3 dla notariuszy, adwokatów, przedsiębiorców indywidualnych, rzemieślników oraz osób prowadzących działalność agroturystyczną
Dokument przewiduje, że zawieszenie (wznowienie) działalności w związku z opieką nad dzieckiem do lat 3 w przypadku notariuszy następuje na mocy decyzji Komisji kwalifikacyjnej do spraw czynności notarialnych. Natomiast w przypadku adwokatów - przez radę terytorialnego kolegium adwokackiego.
Zatwierdzono również formularze zawiadomienia o zawieszeniu (wznowieniu) czynności notarialnych i adwokackich w związku z opieką nad dzieckiem do lat 3.
Indywidualni przedsiębiorcy, rzemieślnicy oraz osoby prowadzące działalność agroturystyczną zawieszają (wznawiają) działalność w związku z opieką nad dzieckiem do lat 3 w dotychczasowym trybie. Wniosek składa się do organu podatkowego w miejscu rejestracji jako podatnik (płatnik). Jednocześnie z wnioskiem należy złożyć akt urodzenia dziecka w wieku do lat 3, a także dokumenty potwierdzające pokrewieństwo z dzieckiem lub stosunki majątkowe, jeżeli wniosek składa macocha lub ojczym dziecka.
Zmieniono również listę dokumentów i (lub) informacji niezależnie wymaganych przez lokalne komitety wykonawcze podczas przeprowadzania procedur administracyjnych dotyczących wniosków obywateli.
Tym samym wykaz został uzupełniony o zaświadczenie o wysokości (niepobieraniu) zasiłku z tytułu opieki nad osobą niepełnosprawną I grupy lub osobą, która ukończyła 80 lat. Zmiana związana jest z prawem do przyznania zasiłku na dzieci powyżej 3 roku życia z określonych kategorii rodzin od 1 stycznia 2025 r. dla rodzin z małoletnimi dziećmi, w których najstarsze niepełnosprawne dziecko ukończyło 18 lat, ma orzeczoną I grupę inwalidzką i jedno z rodziców sprawuje nad nim opiekę oraz pobiera odpowiednie świadczenie.
Zaświadczenie to będzie wymagane przez urząd pracy, zatrudnienia i ochrony socjalnej w przypadku przyznania zasiłku na dzieci powyżej 3 roku życia z niektórych kategorii rodzin. W przypadku przyznania tego zasiłku w miejscu pracy, służby, nauki, szkolenia w ramach rezydentury klinicznej, w regionalnych centrach higieny, epidemiologii i zdrowia publicznego, Mińsku, mieście, dzielnicy, strefie, dzielnicowych miejskich centrach higieny i epidemiologii, obywatele składają takie zaświadczenie niezależnie.
Zmieniono również procedurę żądania informacji o czynnościach notarialnych w celu wydania decyzji o przyznaniu zasiłku pielęgnacyjnego dla osoby niepełnosprawnej I grupy lub osoby, która ukończyła 80 lat. „W celu optymalizacji procesów pracy i szybkiego otrzymywania informacji zamiast wysyłania wniosków do Ministerstwa Sprawiedliwości, dokumenty będą wymagane z listy notariuszy, umieszczonej w domenie publicznej na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości” - wyjaśniono w Departamencie.
Uchwała wchodzi w życie 1 stycznia 2025 roku.