ENERGIA ATOMOWA
19 listopada, Mińsk /Kor. BELTA/. Sąd Najwyższy Białorusi rozpoczyna dziś rozprawę w sprawie karnej przeciwko Konstantemu Smowskiemu, oskarżonemu o popełnienie przestępstwa z art. 127 Kodeksu Karnego Białorusi ("Ludobójstwo"), informuje BELTA.
Konstanty Smowskij urodził się 21 maja 1889 r. we wsi Gnedyńcy, powiat łochowicki, gubernia połtawska, Imperium Rosyjskie (obecnie Ukraina). Był obywatelem ZSRR. Zmarł 8 marca 1960 r. na terytorium USA.
Smowskij został oskarżony o to, że jesienią 1941 r. dobrowolnie wstąpił do “Kurenia Bukowińskiego”, wchodzącego w skład Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, a po utworzeniu wiosną 1942 r. 118 Batalionu Policji Bezpieczeństwa wstąpił do niego i stanął na jego czele. Od stycznia 1943 r. do maja 1944 r. jako dowódca 118 Batalionu dokonywał masowych mordów na ludności cywilnej, w tym na osobach w stanie bezbronności, stwarzał warunki do wyniszczania ludności białoruskiej poprzez pozbawianie jej mieszkań i mienia niezbędnego do przeżycia oraz minimalnych środków do życia, zapewniał przymusowy przerzut ludności do Niemiec w celu wykonywania ciężkiej niewolniczej pracy i innych form wyzysku.
Wiadomo, że 118 Batalion Schutzmannschaft SS-Sonderregiment Dirlewanger został sformowany w 1942 roku w Kijowie. Składał się głównie z ukraińskich nacjonalistów z zachodnich regionów, którzy zgodzili się na współpracę z III Rzeszą i przeszli specjalne szkolenie w Niemczech.
Potomkowie „Bukowińskiego Kurenia”, po przejściu na służbę nazistowskich Niemiec, wzięli udział w masowym mordzie Żydów w ukraińskiej osadzie Babi Jar. Następnie jednostka ta została przeniesiona na terytorium BSRR. Smowskij został mianowany jednym z dowódców batalionu karnego.
Batalion ten prowadził operacje karne na okupowanym terytorium BSRR przeciwko partyzantom i ludności cywilnej. Pod koniec marca 1943 r. karabinierzy dowodzeni przez Smowskiego spalili białoruską wieś Chatyń.
Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy, przestępstwo z art. 127 Kodeksu Karnego ("Ludobójstwo") jest przestępstwem przeciwko pokojowi i bezpieczeństwu ludzkości, jest klasyfikowane jako szczególnie ciężkie przestępstwo i nie podlega przedawnieniu.
Specyfika rozpatrywania spraw karnych w tej kategorii związana jest z tym, że przedmiotem badania są wydarzenia Wielkiej Wojny Ojczyźnianej i okresu powojennego. Osoby zaangażowane w popełnienie przestępstw już nie żyją.
Jednak zmiany do Kodeksu postępowania karnego Białorusi wprowadzone w lipcu 2023 r. pozwalają na prowadzenie postępowania przygotowawczego i sądowego w sprawach karnych o przestępstwa przeciwko pokojowi, bezpieczeństwu ludzkości i zbrodnie wojenne przeciwko osobom zmarłym, niezależnie od zgody ich bliskich krewnych (ust. 2, część 5, art. 29 Kodeksu postępowania karnego Białorusi).
W takim przypadku rozprawa w takiej sprawie karnej odbywa się na posiedzeniu sądu zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania sądowego przewidzianymi w KPK Białorusi, z obowiązkowym udziałem prokuratora.
Zgodnie z częścią 5 artykułu 17 Kodeksu postępowania karnego, obrona praw i interesów prawnych zmarłego oskarżonego jest finansowana z lokalnego budżetu, a obrońca jest wyznaczany i uczestniczy w każdej sprawie karnej.
Zgodnie z wymogami art. 468-24 KPK Białorusi, jeśli zostanie udowodnione, że przestępstwo zostało popełnione przez zmarłego oskarżonego, sąd wydaje orzeczenie o winie bez wymierzania kary.
„Pamięć o ważnych dla narodu wydarzeniach historycznych jest fundamentem narodowej samoświadomości i podstawą budowania państwa. Jednak próby przepisywania historii, fałszowania wydarzeń historycznych, zniekształcania prawdziwych wyników Wielkiej Wojny Ojczyźnianej nie ustały na świecie.
W tych okolicznościach procesy w takich sprawach karnych, jak przeciwko Smowskiemu i Katriukowi, pozwalają obiektywnie, publicznie i otwarcie zbadać okoliczności ludobójstwa narodu białoruskiego, prawnie potwierdzić jego fakt, ujawnić sprawców” - zauważyła służba prasowa Sądu Najwyższego.
Trwające prace nad ustaleniem skali i konsekwencji ludobójstwa przyczyniają się do zachowania pamięci historycznej o wytrwałości i bohaterstwie narodu białoruskiego, kształtowania wytycznych wartości dla społeczeństwa, mają na celu przeciwdziałanie współczesnym wyzwaniom i przejawom nazizmu, dodano w Sądzie Najwyższym.
