ENERGIA ATOMOWA
Aktualności tematyczne
"Kroniki "
Literaturoznawca, pedagog, publicysta... kolaborant, organizator eksterminacji Żydów i rekruter. Jakie ślady pozostawił po sobie Stanisław Stankiewicz w Białorusi w latach 40. XX wieku?
- Zachował się podpisany przez Stankiewicza raport z 5 maja 1942 roku, w którym wyszczególniono kwoty uzyskane po rozstrzelaniu Żydów - ponad 1,5 miliona rubli radzieckich. Dokument został sporządzony bardzo starannie, wspomniano w nim nawet o wyrwanych z trupów złotych koronach – opowiedziała starsza pracowniczka naukowa Państwowej Instytucji „Borisowski Muzeum Zjednoczone” Jelena Szilowa. - Stankiewicz bardzo szybko piął się po szczeblach kariery, zauważył go Wilhelm Kube. I tak 14 lipca 1942 r. Kube mianował go zaufanym człowiekiem faszystowskiego komisariatu okręgowego w Borysowie. Komisariat zajmował się przeprowadzaniem operacji karnych i likwidacją partyzantów oraz ludności cywilnej w Borysowie i powiecie borysowskim.
Działalność Stankiewicza na stanowisku burmistrza Borysowa została pozytywnie oceniona przez okupantów. W 1943 roku otrzymał awans.
- Został namiestnikiem Białoruskiej Rady Centralnej w okręgu baranowickim. Pod jego kierownictwem znajdowało się przede wszystkim życie gospodarcze i kulturalne regionu. Jednak biorąc pod uwagę, że w 1943 roku w wojnie nastąpił stopniowy przełom na korzyść Armii Czerwonej, hitlerowcy coraz częściej i aktywniej wykorzystywali po swojej stronie Białorusinów z bronią w ręku. Dlatego też Stankiewiczowi można również zarzucić, że w tym czasie aktywnie rekrutował do służby u Niemców ochotników spośród Białorusinów – przeciwko partyzantom i własnemu narodowi – dodał starszy pracownik naukowy Centrum Historii Wojskowości Białorusi, kandydat nauk historycznych, docent Witalij Garmatnyj.
O tym, że to właśnie Stankiewicz kierował eksterminacją Żydów w getcie borysowskim, świadczą również zeznania innych kolaborantów.
Przesłuchanie Piotra Ludwikowicza Kowalewskiego (byłego zastępcy szefa zarządzania bezpieczeństwa) wykazało, że bezpośrednia decyzja o likwidacji getta borysowskiego należała do Stankiewicza. Następnie mianowano go kierownikiem okręgu baranowiczskiego. Mieszkało tam około 15 tysięcy Żydów. Również w tym rejonie Stankiewicz zajmował się tworzeniem getta w celu późniejszego unicestwienia ludzi – wyjaśniła Elena Szilowa. - Jakie są jeszcze informacje, że to właśnie Stańkiewicz kierował rozstrzeliwaniem? Wielu twierdzi, że sam nie rozstrzeliwał ludzi. Ale znowu mamy raport Zenekina, w którym jest napisane, że likwidacją Żydów w Borysowie kierował bezpośrednio Stanisław Stankiewicz.
Przygotowano na podstawie filmu BELTA. Zrzuty ekranu z filmu
