ENERGIA ATOMOWA
Białoruś i Wietnam systematycznie rozszerzają wszechstronne, w tym gospodarcze, więzi, koncentrując się na wzajemnych korzyściach. W marcu 2022 roku w wietnamskim mieście Ho Chi Minh rozpoczął działalność Konsulat Generalny Republiki Białoruś. Było to znaczące wydarzenie dla promowania współpracy handlowo-gospodarczej naszego kraju z regionem południowego Wietnamu. Jak zaznaczył w wywiadzie dla BELTA z okazji Dnia Niepodległości Wietnamu Konsul Generalny Białorusi w Ho Chi Minh Rusłan Warankow, otwarcie zagranicznej placówki stało się swoistym mostem między biznesem białoruskim a południowowietnamskim. Opowiedział, czym było spowodowane rozszerzenie białoruskiej obecności dyplomatycznej w południowym regionie Wietnamu i realizacja wysokiego potencjału współpracy dwustronnej w sferze handlowo-gospodarczej i innych obszarach, a także o cechach rozwoju Ho Chi Minh.
- Rusłanie Nikołajewiczu, według Pana, co sprawia, że Ho Chi Minh jest wyjątkowy i dlaczego dla Białorusi ważna jest obecność dyplomatyczna w tym regionie?
- Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy zanurzyć się od razu w kilka kontekstów. Pierwszy dotyczy tradycyjnie przyjaznych, bliskich relacji, które łączą Białoruś i Wietnamem. Wszyscy pamiętamy międzynarodową pomoc, którą BSRR udzielała wówczas Demokratycznej Republice Wietnamu w wyzwoleniu południowej części kraju od interwentów i zjednoczeniu w jedno państwo.
Do tej kategorii należy również szkolenie wietnamskich specjalistów w białoruskich placówkach edukacyjnych, którzy później pracowali i nadal pracują na rzecz rozwoju Wietnamu we wszystkich sferach funkcjonowania państwa - od przemysłu i rolnictwa po zarządzanie państwowe i kulturę.
Tę pomoc, podobnie jak ogólnie cenne wsparcie gospodarcze dla młodego kraju, który dopiero co wyrwał się z kolonialnych okowów, dobrze pamiętają i wysoko cenią starsze i średnie pokolenia Wietnamczyków. Podczas moich spotkań regularnie spotykam ludzi, którzy ciepło dziękują za to Białorusi. Ten kontekst sprawia, że jesteśmy szczególnie mile widzianymi i cenionymi gośćmi w Wietnamie. Zyskuje on szczególne znaczenie w obecnych warunkach politycznego i sankcyjnego nacisku na nasz kraj ze strony państw Zachodu, a w efekcie zwrotu Białorusi w stronę państw dalszej osi, jak to określił przywódca Białorusi.
Drugi ważny aspekt to specyfika geograficzna Wietnamu. Jego terytorium, porównywalne pod względem powierzchni z Niemcami, Malezją i Polską, rozciąga się z północy na południe na 1750 km. Jednocześnie najwęższa jego część - ze wschodu na zachód - ma zaledwie 48 km. Polityczne centrum, stolica Hanoi, jest oddalone od finansowo-przemysłowego centrum kraju, aglomeracji Ho Chi Minh, o 1137 km.
Te okoliczności utrudniają utrzymywanie stałych kontaktów ambasady białoruskiej w Hanoi zarówno z instytucjami państwowymi, jak i z biznesem południowego Wietnamu. Logiczny i najbardziej właściwy krok w celu zrównania tej sytuacji to ustanowienie tutaj stałej obecności dyplomatycznej. W naszym przypadku - w formacie konsulatu generalnego.
Trzeci, być może najważniejszy aspekt, to potencjał handlowo-gospodarczy południowego Wietnamu, który obejmuje dwa z czterech głównych regionów gospodarczych: południowy kluczowy region gospodarczy oraz kluczowy region gospodarczy delty Mekongu, które łącznie odpowiadają za około 40% PKB kraju.
Chciałbym zwrócić uwagę, że w Wietnamie wyróżnia się cztery kluczowe regiony gospodarcze: północny, centralny, południowy i deltę rzeki Mekong. W regionie, w którym znajduje się konsulat generalny, zlokalizowane są dwa ostatnie.
Do kluczowego południowego regionu gospodarczego należą miasto o statusie centralnym Ho Chi Minh, prowincje Baria-Vung Tau, Binh Duong, Binh Phuoc, Dong Nai, Longgang, Tien Giang i Tay Ninh, natomiast do kluczowego regionu gospodarczego delty rzeki Mekong należą miasto o statusie centralnym Cantho oraz prowincje An Giang, Camau i Kien Giang. Oba południowe kluczowe regiony gospodarcze odgrywają wiodącą rolę w rozwoju gospodarki Wietnamu, przynosząc łącznie około 40% PKB Wietnamu, czyli ponad 160 miliardów dolarów według prognozy na 2024 rok.
W Wietnamie działa ponad 400 parków przemysłowych, w tym 4 strefy przetwórstwa eksportowego o łącznej powierzchni ponad 89 tys. ha. Południe kraju jest największym regionem pod względem ich liczby: w pięciu kluczowych regionach - mieście Ho Chi Minh, prowincjach Dong Nai, Baria Vung Tau, Binh Duong i Long Gang - znajduje się ponad połowa powierzchni, czyli około 45 tys. ha. Na ich terenie realizowanych jest ponad 8 tys. projektów z łączną wartością zgromadzonych inwestycji wynoszącą około 100 miliardów dolarów. Na południu zlokalizowanych jest również 10 z 34 morskich portów kraju. Biorąc pod uwagę priorytet dla Białorusi na obecnym etapie, jakim jest dyplomacja gospodarcza, to właśnie stanowi raison d'être dla naszego konsulatu generalnego w Ho Chi Minh.
- Rozwijając temat współpracy gospodarczej, co Białoruś i Wietnam mogą sobie wzajemnie zaoferować? Jakie, z Pana punktu widzenia, są najbardziej obiecujące strategie współpracy?
- Nie jest tajemnicą, że od pierwszych dni naszej obecności dyplomatycznej w Wietnamie wychodzimy z założenia, że gospodarki naszych dwóch krajów są komplementarne. Co to oznacza? To właśnie klasyczny podział pracy w międzynarodowym rozumieniu, jak je pojmowali Adam Smith i David Ricardo: Białoruś posiada rozległe kompetencje w zakresie inżynierii, petrochemii, przetwórstwa i produkcji żywności oraz tworzenia klastrów produkcyjnych w przemyśle mleczarskim i mięsnym. Wietnam, ze swojej strony, jest dużym producentem elektroniki, eksportuje produkty rolne i morskie, posiada rozwiniętą gospodarkę morską i przemysł turystyczny, które są niedostępne dla Białorusi ze względu na jej uwarunkowania naturalne i geograficzne. W ten sposób możemy wzajemnie zaspokajać swoje potrzeby, nie wchodząc w konkurencję.
Oczywiście takie wyjaśnienie perspektyw współpracy między Białorusią a Wietnamem jest dużym uproszczeniem, a teoria ekonomiczna od czasów klasyków przeszła kilka etapów ewolucji i obecnie uwzględnia znacznie więcej czynników sukcesu w handlu międzynarodowym między dwoma państwami.
Ale i my w naszych stosunkach gospodarczych poszliśmy znacznie dalej: w 2015 roku zawarliśmy z Wietnamem pełnoprawne porozumienie o strefie wolnego handlu, które stało się pierwszym dokumentem Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej szczegółowo regulującym współpracę gospodarczą z państwem trzecim. Warto zauważyć, że Unia Europejska zdołała zawrzeć podobną umowę z Wietnamem dopiero po czterech latach. To również jest pewien sygnał ze strony Wietnamu, świadczący o jego szczególnym podejściu do przestrzeni postsowieckiej w ogóle, a do Białorusi w szczególności.
Wracając do współpracy handlowo-gospodarczej i jej perspektywicznych form, musimy zrozumieć, że inne 14 umów o wolnym handlu, w których uczestniczy Wietnam, tworzą korzystne warunki dla towarów z krajów konkurujących z nami.
Białoruś, podobnie jak inne państwa, dąży do zwiększenia produkcji krajowej, tworzenia własnych zakładów produkcyjnych w celu zastąpienia importowanych produktów, podnoszenia kompetencji lokalnego personelu i rozwijania potencjału technologicznego kraju. Podobnie Wietnam jest ukierunkowany na produkcję na swoim terytorium większej ilości produktów zaawansowanych technologicznie i wymagających dużej wiedzy. Przykładami takiej współpracy mogą być istniejące na południu Wietnamu fabryki korporacji Intel, Microchip, Samsung, Kumho, Sanofi, Heineken, Lego, Procter & Gamble.
Oczywiste jest, że i my powinniśmy bardziej aktywnie wykorzystywać ten instrument, zwłaszcza z myślą o tworzeniu wspólnych zakładów produkcyjnych, które można opatrzyć metką "Made in Vietnam" lub "Made in ASEAN". Właśnie w takiej formie widzimy największy potencjał, który pozwala nam na trwałe umocnienie się i uniezależnienie od jednorazowych lub sporadycznych dostaw. Takie kluczowe projekty przyciągną za sobą inne, powiązane produkty białoruskie. Przykład działania według tego schematu można zobaczyć na północy Wietnamu, gdzie w prowincji Hungyen funkcjonuje montownia ciężarówek MAZ. Na południu również jesteśmy nastawieni na uruchomienie produkcji wspólnej, nowoczesnej białorusko-wietnamskiej. W tym kierunku prowadzone są już aktywne działania, ale na razie wolałbym nie wybiegać zbyt daleko w przyszłość.
Inną formą naszej obecności gospodarczej jest zwiększenie świadomości o naszych przedsiębiorstwach i produktach. Ważnym krokiem byłoby przeprowadzenie krajowych lub wspólnych kampanii reklamowych białoruskich producentów, promujących wysoką jakość naszych produktów. Tą drogą idziemy razem z niektórymi białoruskimi przedsiębiorstwami z branży spożywczej i mleczarskiej, planujemy wspólnie z wietnamskimi partnerami przeprowadzić badania marketingowe w celu określenia najbardziej perspektywicznych produktów w lokalnych sieciach handlowych.
Chciałbym również podkreślić znaczenie udziału białoruskich producentów w specjalistycznych wystawach organizowanych w Ho Chi Minh oraz towarzyszących im wydarzeniach B2B. Wietnamski biznes przestrzega tradycyjnego formatu współpracy, gdzie osobisty kontakt jest kluczowym elementem sukcesu w budowaniu relacji biznesowych.
- Od lutego 2024 roku do okręgu konsularnego konsulatu generalnego dołączono dodatkowo 16 prowincji i miast o statusie centralnym. Jakie są perspektywy rozwoju współpracy międzyregionalnej Białorusi z tymi jednostkami administracyjnymi?
- Od 2022 roku, kiedy rozpoczął działalność konsulat generalny, współpraca między Mińskiem a Ho Chi Minh znacznie się zintensyfikowała. Podstawą do tego było porozumienie o miastach partnerskich między tymi dwoma miastami. W szczególności, w 2022 i 2023 roku miały miejsce wizyty w Ho Chi Minh zastępcy przewodniczącego, a następnie pierwszego zastępcy przewodniczącego Mińskiego Komitetu Wykonawczego. Istotne jest, że w skład delegacji zawsze wchodzą przedstawiciele kluczowych przedsiębiorstw z Mińska i całej Białorusi.
Te wizyty, łączące formaty G2G, G2B i B2B, umożliwiają odkrycie nowych, perspektywicznych nisz dla naszych produktów w Wietnamie oraz wspólne rozwiązywanie pojawiających się kwestii.
W tym roku nie tylko planujemy przeprowadzenie podobnej wizyty, ale również chcemy pójść dalej - zorganizować Dni Mińska w Ho Chi Minh. Wydarzenie to będzie łączyć oficjalny komponent z udziałem władz obu miast, wydarzenie dla stowarzyszeń biznesowych i środowisk gospodarczych z Białorusi i Ho Chi Minh, a także program kulturalny.
Na podobnej zasadzie chcielibyśmy budować współpracę z innymi prowincjami: zawierać międzyregionalne umowy o współpracy, które już sprawdziły się jako mechanizm nawiązywania bezpośredniego dialogu między przedsiębiorstwami. W tym kontekście widzę rolę konsulatu generalnego nie tylko jako mostu łączącego regiony obu krajów, ale również jako inspiratora aktywizacji współpracy, który na miejscu może wskazać punkty styczne. Na przykład, już pracujemy nad nawiązaniem relacji partnerskich między jednym z centrów obwodowych Białorusi a miastem Vung Tau - największym ośrodkiem wydobycia ropy naftowej i gazu w Wietnamie.
- Jakie są perspektywy rozwoju powiązań turystycznych między naszymi krajami w kontekście współczesnych realiów?
- Temat turystyki jest szczególnie aktualny, biorąc pod uwagę praktycznie zamkniętą możliwość odwiedzania krajów europejskich przez naszych obywateli oraz wzrost cen w tradycyjnych miejscach wypoczynku Białorusinów, takich jak Egipt i Turcja.
Regiony południowego Wietnamu to nowe, jeszcze nie odkryte kierunki, które gościnnie przyjmują naszych rodaków. Dzięki różnorodności przyrody, klimatowi z stałą całoroczną temperaturą, długiej linii brzegowej, wyrazistej kuchni i unikalnej kulturze - to idealne i interesujące miejsce dla białoruskich turystów.
Podobnie Białoruś, ze swoimi zielonymi lasami, błękitnymi jeziorami i rzekami, w połączeniu z unikalną architekturą i kulturą, jest atrakcyjnym kierunkiem turystycznym dla Wietnamczyków.
Jestem pewien, że wzrost wymiany turystycznej wspomoże również zawarte między naszymi krajami porozumienie o bezwizowych podróżach, w ramach którego obie strony przeprowadzają obecnie procedury wewnątrzpaństwowe niezbędne do jego wejścia w życie.
Jestem również przekonany, że zwiększenie ruchu turystycznego pozytywnie wpłynie na aktywizację kontaktów biznesowych między naszymi krajami.
Ogólnie chciałbym zauważyć, że nie ma nieistotnych kierunków i form współpracy: wszystkie one są na swój sposób ważne i służą jednemu celowi – zbliżeniu narodów Białorusi i Wietnamu.
Alina GRISZKIEWICZ,
BELTA
