ENERGIA ATOMOWA
Gleb Benciowskij po raz pierwszy zaczął jeździć na deskorolce w wieku 13
lat. Przyznaje, że ten dzień był jednym z najjaśniejszych w jego życiu,
który zadecydował o jego przyszłości. 36 lat później Gleb jest nie
tylko pewny siebie na desce, ale także twórcą muzeum poświęconego
deskorolce. Korespondenci "7 dni" odwiedzili właściciela imponującej
kolekcji, aby dowiedzieć się o najrzadszych eksponatach i filozofii
deskorolkarzy.
"Nauczyliśmy się naszej filozofii na ulicach miasta"
Gleb z uśmiechem wraca myślami do lata 1988 roku, jakby to było wczoraj, choć w rzeczywistości od tego czasu w jego życiu wydarzyło się wiele ważnych wydarzeń:
- Mieliśmy w naszym zespole od pięciu do dziesięciu osób,
które starały się nie poddawać. Później, dzięki nim, w różnych miastach
byłego ZSRR narodziła się postsowiecka niezależna deskorolka. Stało się
możliwe podróżowanie za granicę, odwiedzanie skateshopów, uczestniczenie
w zawodach, a tym samym zdobywanie nowej wiedzy, doświadczenia i
postępu, - mówi.
"Po 70 latach podróży deskorolka zadebiutowała na igrzyskach olimpijskich"
Podczas
zwiedzania muzeum można zobaczyć, na czym jeździli pionierzy światowej
deskorolki do czasu pojawienia się pierwszej przemysłowej deskorolki w
1958 roku. W rękach Gleba Benciowskiego znajduje się deska
przypominająca płot z dwiema połówkami rolek poczwórnych. W muzeum
znajduje się również pierwsza radziecka deskorolka "Ruła", która jest
uważana za model przedolimpijski z 1980 roku. Można również zobaczyć
brata bliźniaka tej samej deski Koli Bazina z "Kuriera", który zajmuje
honorowe miejsce w sekcji "SovSkateProm".
"Pierwsza białoruska deska została wyprodukowana w Pińsku"
- Wspólnie z przedstawicielami zakładu
"Kuźlitmasz" zbadaliśmy archiwa i udało nam się udowodnić: pierwsza
białoruska deska została wyprodukowana właśnie w tym przedsiębiorstwie w
Pińsku. Sam pomysł zrodził się u jednego z pracowników zakładu trzy
lata przed jego realizacją podczas zagranicznej podróży służbowej, -
wyjaśnia Gleb.
-
Średnia cena to 250 rubli białoruskich. Dla profesjonalisty - 400
rubli. Ważne jest, aby zrozumieć, że tanio nie oznacza jakości.
- Ważne jest, aby
pokład, tj. sama deska, która jest wykonana z kanadyjskiej okleiny
drewnianej, była świeża. Jeśli przychodzisz do sklepu po nową
deskorolkę, koniecznie określ, z którego roku jest deska. Powinna ona
wydawać głośne kliknięcie, gdy odbija się od podłoża, - wyjaśnia Gleb. -
Sucha deska, która została przygotowana dawno temu, nie będzie w stanie
tego zrobić. Jest bardziej krucha, co jest bardzo niebezpieczne dla
deskorolkarza.
Dziś muzeum, które Gleb Benciowskij stworzył prawie 20 lat temu, ma ponad 850 eksponatów, z czego ponad 500 artefaktów to deskorolki z różnych epok i krajów.
Projekt został stworzony kosztem celowej zbiórki na produkcję treści narodowych.
Marina WALACH, zdjęcia Witalija PIWOWARCZYKA i dostarczone przez bohatera publikacji
"Nauczyliśmy się naszej filozofii na ulicach miasta"
Gleb z uśmiechem wraca myślami do lata 1988 roku, jakby to było wczoraj, choć w rzeczywistości od tego czasu w jego życiu wydarzyło się wiele ważnych wydarzeń:
- Pamiętam, jak odwiedzałem babcię w Nalczyku
podczas wakacji. Jak bardzo marzyłem wtedy o rowerze! Ale mojej rodziny
nie było na niego stać, więc babcia kupiła deskorolkę, która była
dwukrotnie tańsza.
To właściwie odmieniło moje życie. Byłem
prawdopodobnie jedynym nastolatkiem w mieście, który jeździł na
deskorolce. W końcu to Północny Kaukaz, a tam panuje nieco inna
mentalność. Wszyscy moi rówieśnicy jeździli na rowerach. Całkiem
możliwe, że byłem pierwszym, który nauczył się tam jeździć na desce.
Gleb
pamięta również kultowy radziecki film "Kurier", który w pierwszym roku
dystrybucji obejrzało ponad 50 milionów widzów. Film, jak powiedział,
wywarł silne wrażenie. Szczególnie zapamiętał scenę, w której główny
bohater i jego przyjaciel jeżdżą na deskorolce. Nawiasem mówiąc, na
legendarnym "Tair", których w ZSRR było tylko siedem modeli, a drugi na
koncie błysnął na ekranie.
- Główny bohater Iwan spóźnia się na
pierwszy dzień pracy i spotyka przyjaciela, któremu przywieziono
deskorolkę. Proponuje mu przejażdżkę, ale Iwan odpowiada, że musi
dostarczyć rękopis pod właściwy adres. Na co jego przyjaciel sprzeciwia
się: "Cóż, jeździj i to zrobisz", - cytuje część dialogu z filmu Gleb
Benciowskij. - Deskorolka dała mi możliwość wyrażenia siebie,
znalezienia podobnie myślących ludzi i nowych przyjaciół.
Za
pierwszym razem nie udało się opanować filozofii jazdy na deskorolce,
ale po kilku próbach i poważnym upadku na asfalt, Gleb zdał sobie
sprawę, że chce to robić przez całe życie.
Po wakacjach nastolatek
wrócił do Mińska, ponieważ rozpoczynał się rok szkolny. Jakież było jego
zdziwienie, gdy okazało się, że w klasie jest nowicjusz - chłopak z
Tadżykistanu, który również ma deskorolkę. Chłopcy szybko się
zaprzyjaźnili i wieczory spędzali na wspólnych wyścigach na deskach.
Opuszczali lekcje, dostawali reprymendy od rodziców, ale byli tak
entuzjastyczni, że nic nie mogło ich powstrzymać.
- W pobliżu szkoły
znajdował się park leśny ze wspaniałą ścieżką zdrowia, która zachęcała
do doskonalenia nowych trików na desce. Potem obejrzeliśmy film
"Osiągając niemożliwe" o amerykańskich skateboardzistach. Myślę, że ten
film miał poważny wpływ na radziecką młodzież, w tym na mnie.
Zobaczyliśmy, na czym jeżdżą nasi rówieśnicy, jak się ubierają, jakiej
muzyki słuchają, jak się zachowują... - opowiada rozmówca. - Wtedy na
ulicach Mińska zaczęło pojawiać się coraz więcej chłopaków z
deskorolkami. Okazało się, że miasto ma nawet swój własny zespół, do
którego z powodzeniem dołączyłem.
Dwa razy w tygodniu zbieraliśmy się
w pobliżu Akademii Nauk. Dojazd z dzielnicy Sucharewo, gdzie
mieszkałem, zajmował kilka godzin.
Na początku lat 90. wydarzenia
związane z upadkiem Związku Radzieckiego, które doprowadziły do kryzysu
gospodarczego, dotknęły również młodych ludzi. Gleb i jego przyjaciele
mieli wtedy po 17-18 lat. Wielu z nich miało pilne pytania nie o to,
czym i gdzie jeździć, ale w co się ubrać, jak pomóc rodzicom wyżywić
rodziny.
Na
początku XXI wieku Gleb Benciowskij pracował w skateshopie. W
rzeczywistości był to początek tworzenia jedynego na świecie muzeum
jazdy na deskorolce. Kolekcja zawiera ponad 500 eksponatów: od desek z
lat 50-tych, unikalnych próbek z czasów radzieckich po bardziej
nowoczesne deskorolki, które wpadły w ręce naszego bohatera w różnym
czasie. Ponadto przechowywanych jest tu wiele innych artefaktów:
odznaki, sprzęt, plakaty, akcesoria, dokumenty ilustrujące rozwój tego
sportu na świecie. Nawiasem mówiąc, w przyszłym roku muzeum obchodziło
20-lecie istnienia. Trudno będzie przejść obok tego miejsca: 10-metrowy
gigant deskorolkowy przy wejściu przyciąga uwagę, mimo że ulica
Oktiabrskaja jest pełna przytulnych kawiarni, kreatywnych przestrzeni i
jaskrawych graffiti.
- Pomysł narodził się w 2005 roku. Widziałem,
jak obecne pokolenie deskorolkarzy traktuje to, co z szacunkiem nazywamy
"skateboardingiem". Młodzi ludzie kupują deskę, robią na niej kilka
trików, niszczą ją i wracają kupić nową. W moich czasach podejście było
zupełnie inne, prawdopodobnie z kilku obiektywnych powodów. Na przykład
wysoki koszt deskorolek i ich brak w sklepach, - mówi. - Moje pokolenie
podchodziło do deski z wielkim szacunkiem, byliśmy z nią jednością. Do
dziś mam w sobie to uczucie. Chciałem podzielić się nim z młodszym
pokoleniem.
Początkowo Gleb planował zbierać deski używane przez
radziecką młodzież. Ale w końcu zdał sobie sprawę, że opowieść o
historii deski rolkowej nie może być opowiedziana bez odniesienia do
światowego skateboardingu. Dlatego ekspozycja jest warunkowo podzielona
na dwie części: radziecką i zachodnią.
- Zaledwie tydzień temu
przywiozłem kilka unikalnych desek z Kazachstanu. Moi przyjaciele
pomogli mi je kupić na pchlim targu. Transport do Mińska jest bardzo
drogi. Dlatego spotkałem się z moimi towarzyszami na Syberii, gdzie
sędziowałem zawody snowboardowe, i dałem deski jednemu ze sportowców,
który tam występował. Właściwie to on dostarczył je na Białoruś.
Przebyły więc długą drogę, - mówi Gleb i wspomina, jak deskorolka
olimpijska pojawiła się na jego ekspozycji. - Podróżując przez ponad 70
lat, deskorolka zadebiutowała na igrzyskach olimpijskich w 2020 roku. W
muzeum znajduje się wyjątkowy eksponat upamiętniający to doniosłe
wydarzenie. Członkini reprezentacji Brazylii Dora Varella jeździła na
tej desce w Tokio. Osobiście przekazała nam ten artefakt.
"Pierwsza białoruska deska została wyprodukowana w Pińsku"
Szczególną
dumą kolekcjonera jest pierwsza białoruska deskorolka "Asfaltowy Surfer
"TNP 010", którą fabryka " Kuzlitmasz" (dawniej "Kuzmasz")
wyprodukowała masowo w 1984 roku. Gleb Benciowskij osobiście udowodnił,
że to właśnie w Pińsku rozpoczęła się produkcja pierwszych desek
rolkowych na Białorusi.
Wszystkie eksponaty w muzeum są na swój sposób cenne
dla jego twórcy. Każda deskorolka to osobna historia, których
kolekcjoner ma bardzo wiele. Utrzymanie przestrzeni, uzupełnianie
ekspozycji o nowe artefakty spada na budżet rodzinny, ponieważ projekt
nie ma wsparcia finansowego z zewnątrz. Nie powstrzymuje to jednak
entuzjastycznego człowieka, który poświęcił swoje życie deskorolce: nowe
artefakty z lat 60. wkrótce pojawią się na ekspozycji.
Dziś 49-letni
Gleb Benciowskij jest nie tylko pierwszorzędnym deskorolkarzem z
wieloletnim doświadczeniem, ale także chętnie uczy jazdy na deskorolce
młodych ludzi.
- W rzeczywistości wszystko zależy od specjalizacji
deskorolki. Dla początkujących w klasyce ważna jest ochrona łokci,
nadgarstków, kolan. Jeśli mówimy o jeździe na rampie z wykonywaniem
trików, kask jest obowiązkowy. W najszybszym stylu - downhill -
potrzebna jest kurtka motocyklowa, ponieważ deskorolkarze przyspieszają
od 70 do 150 km/h, - wyjaśnia Gleb.
Podkreśla: jeśli dziecko zdecyduje się na jazdę na deskorolce, rodzice muszą pomyśleć o zakupie dobrej deski:
Mówiąc
o żywotności deski, nasz ekspert zauważa: w czasach radzieckich 3 lata
(lub 500 kilometrów przebiegu) podawano analogicznie do innych dóbr
konsumpcyjnych. Dziś nie ma takiej koncepcji.
Dziś muzeum, które Gleb Benciowskij stworzył prawie 20 lat temu, ma ponad 850 eksponatów, z czego ponad 500 artefaktów to deskorolki z różnych epok i krajów.
Projekt został stworzony kosztem celowej zbiórki na produkcję treści narodowych.
Marina WALACH, zdjęcia Witalija PIWOWARCZYKA i dostarczone przez bohatera publikacji
