ENERGIA ATOMOWA
Aktualności tematyczne
"Kroniki "
Uratował ponad dwieście osób, ale przez wiele lat nikt o tym nie wiedział. Nazywają go Mojżeszem XX wieku i radzieckim Oskarem Schindlerem. W 2005 roku w Izraelu Instytut Yad Vashem nadał Nikołajowi Kiselewowi tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Kilka lat później na ekrany kin trafił film „Lista Kiselewa. Ocaleni z piekła”.
Po uratowaniu ponad 200 osób Nikołaj Kiselew leczył się w szpitalu, a następnie w sanatorium. W 1943 roku rozpoczął przekwalifikowanie w Akademii Handlu Zagranicznego. Pracował w Moskwie w Ministerstwie Handlu Zagranicznego, często wyjeżdżał za granicę, ale nigdy nie spotkał żadnego z uratowanych przez siebie Żydów. Nie opowiadał też o swoim wyczynie.
- Dopiero po wielu latach Inna Gerasimowa (historyk, historyk sztuki, kandydat nauk historycznych – not. BELTA) poruszyła ten temat. Następnie w 2008 roku ukazał się film dokumentalny „Lista Kiselewa”. Ta historia jest prawdziwa i stała się podstawą filmu „Sprawiedliwy” znanego rosyjskiego reżysera Siergieja Ursulaka. Zdjęcia kręcono na terenie powiatu wilejskiego, a miejscowi mieszkańcy brali udział w scenach zbiorowych. 22 maja 2017 roku w Muzeum Historii Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Mińsku odbyła się prezentacja książki „Marsz życia”. Inna Pawłowna podarowała nam egzemplarz do zbiorów naszego muzeum. Dla osób zainteresowanych tematyką Holokaustu i sprawiedliwych wśród narodów świata jest to oczywiście bezcenne źródło wiedzy – powiedziała starsza pracowniczka naukowa Państwowego Muzeum Krajoznawczego w Wilejce Olga Kołosowa.
Inna Gierasimowa dowiedziała się o czynie Kiselewa przypadkowo. Była dyrektorką Muzeum Historii i Kultury Żydów Białorusi. Pracowała w Archiwum Narodowym i odkryła list politycznego instruktora Ponomarenki z 1944 roku. Odnalazła dzieci Nikołaja i Anny Kiselewóch.
Przed wojną Nikołaj Kiselew był żonaty, w 1941 roku urodził się jego syn Nikołaj. Jednak w latach Wielkiej Wojny Ojczyźnianej losy ludzkie ulegały zniszczeniu, a rodziny często się rozpadały. W rezultacie w 1945 roku Nikołaj Kiselew ożenił się z Anną Sirotkową – dziewczyną z oddziału partyzanckiego, która przybyła do nich z getta w Mińsku. Była łączniczką w oddziale i przeszła z nim całą drogę. Anna urodziła mu córkę Tanię. Syn Nikołaj po śmierci pierwszej żony był wychowywany razem z nimi – dodał starszy pracownik naukowy Centrum Historii Wojskowości Białorusi, kandydat nauk historycznych, docent Witalij Garmatny.
Następnie Gerasimowa odnalazła uratowanych przez Kiselewa Żydów i ich potomków. Żywi świadkowie opowiedzieli historię, o której przez długie lata nikt nie wiedział. W 2005 roku Instytut Yad Vashem nadał Nikołajowi Kiselewowi tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
- Teraz każdego roku 5 czerwca potomkowie uratowanych przez niego Żydów zbierają się w Tel Awiwie i świętują rocznicę ocalenia. W ten sposób podkreślają, że bez Nikołaja Kiselewa nie byłoby ich na tym świecie. A uratowana przez niego dziewczynka Berta dożyła sędziwego wieku w Nowym Jorku, otoczona wnukami i prawnukami. Wielu z nich porównuje Nikołaja Kiselewa do Mojżesza, który w swoim czasie wyprowadził Żydów z niewoli egipskiej.
W 1966 roku Nikołaj Kiselew został odznaczony medalem „Za męstwo w pracy”. W 1974 roku przeszedł na emeryturę i wkrótce zmarł. Nikołaj Kiselew nigdy nie został bohaterem Związku Radzieckiego, ale dla uratowanych przez niego ludzi nagrody i tytuły nie mają znaczenia – podarował im życie.
Opracowano na podstawie filmu wideo BELTA. Zrzuty ekranu z filmu wideo
