ENERGIA ATOMOWA
8 października, Mińsk /Kor. BELTA/. Większość zrekultywowanych gruntów na Białorusi koncentruje się w obwodach brzeskim i homelskim, a częściowo w obwodzie mińskim - ponad 60%, więc dla tych terytoriów stan systemów rekultywacji jest stanem całego rolnictwa. Taką opinię wyraził dyrektor Instytutu Rekultywacji Narodowej Akademii Nauk Białorusi Aleksander Anżenkow, komentując polecenie Prezydenta o powrocie do programu rozwoju Polesia.
Nie tylko produkcja roślinna jest w bezpośredniej korelacji z rekultywacją gruntów, ale także hodowla zwierząt gospodarskich bezpośrednio zależy od produkcji paszy i jej jakości. Na przykład rozwinięty na Białorusi przemysł mięsny i mleczarski wymaga zielonki, czyli produkcji łąkowej.
Według szefa Instytutu Rekultywacji Gruntów, dzięki realizacji państwowego programu „Agrarny biznes”, systemy rekultywacji gruntów w republice są utrzymywane w zadowalającym stanie. Świadczy o tym fakt, że od upadku Związku Radzieckiego Białoruś jest jedynym krajem, który zachował kompleks rekultywacyjny, który obejmuje około 3 mln hektarów zrekultywowanych gruntów.
Rekultywację komplikują warunki klimatyczne. „Zmiany klimatyczne są zwykle wyrażane w średnich rocznych wartościach, ale dla systemu rekultywacji znacznie ważniejsze są dane chwilowe, uzyskane w ciągu miesiąca lub nawet tygodnia, co pociąga za sobą pewne trudności - zauważył Aleksander Anżenkow. - Jeśli w okresie wiosennym konieczne jest wycofanie znacznych ilości nadmiaru wody w celu rozpoczęcia siewu, teraz dochodzą do tego okresy suszy, kiedy w jednym miesiącu spada ponad 300% opadów, a w następnym - mniej niż 20%, a w niektórych regionach - do 4% miesięcznej normy opadów. Tak więc w jednym momencie konieczne jest szybkie odprowadzenie oczywiście nadmiernej ilości wody, a w innym miesiącu ta sama woda musi zostać zatrzymana, aby zapobiec spadkowi wilgotności gleby poniżej poziomu więdnięcia upraw. W takim przypadku uprawy ucierpią minimalnie”.
Współczesny klimat dyktuje rolnikom własne warunki, stwarzając przesłanki do przejścia na dwukierunkowe systemy rekultywacji, które umożliwiają nie tylko przekierowanie wody w okresie nadmiaru, ale także zatrzymanie jej w okresie niedoboru. Takie systemy zostały wprowadzone na Białorusi na obszarze około 700 tysięcy hektarów.
Aleksander Anżenkow wskazuje na konieczność przywrócenia takich systemów i nauczenia się zarządzania nimi w obecnych warunkach. Instytut Rekultywacji Gruntów opracowuje systemy, które utrzymują niezbędny poziom wody bez udziału człowieka. W szczególności mówimy o regulatorach studni, które zostały już z powodzeniem zastosowane w kilku systemach rekultywacji w powiatach oktiabrskim i pińskim. Ponadto, zdaniem eksperta, szczególną uwagę należy zwrócić na odbudowę konstrukcji oporowych (śluz, rur, regulatorów), które pozwalają w pewnym stopniu oszczędzać wodę w okresach jej niedoboru.
„W przyszłości na Białorusi powinien zostać zbudowany system, który będzie w stanie uzyskać najbardziej operatywne i kompleksowe informacje na temat aktualnego stanu dużych cieków wodnych w celu podejmowania decyzji dotyczących zarządzania strukturami retencyjnymi. System ten pozwoli na bardziej prawidłowe i racjonalne zarządzanie systemami rekultywacji - wyjaśnił dyrektor Instytutu Rekultywacji. - Funkcja predykcyjna jest ważna, gdy śluzy są otwierane i zamykane nie po fakcie, ale z wyprzedzeniem, biorąc pod uwagę rozwijającą się sytuację. Obecnie takie projekty są jedynie teoretyczne i znajdują się na etapie opracowywania. Nadal brakuje stanowisk dostarczających informacji o stanie hydrologicznym systemów rekultywacji w republice”.
