Jakie są perspektywy strategicznego partnerstwa między Białorusią a Azerbejdżanem

Białoruś i Azerbejdżan aktywnie rozwijają współpracę strategiczną. W maju Prezydent Białorusi złożył wizytę państwową w Azerbejdżanie. Na początku października odbyła się pierwsza w historii stosunków dwustronnych oficjalna wizyta premiera Azerbejdżanu na Białorusi. Umowy są realizowane w ramach projektów przemysłowych i budowlanych, rozwoju wzajemnej wymiany handlowej. Julia Abuсhowicz, ekspertka gospodarcza, starsza pracowniczka naukowa spółki Giprosvyaz, opowiedziała korespondentowi BELTA w wywiadzie o tym, jak pisze się nowa strona w stosunkach między dwoma krajami i jakie są ich perspektywy.

Interakcje polityczne na wysokim szczeblu

- Jak można ocenić współpracę między Białorusią a Azerbejdżanem na obecnym etapie?

- Częstotliwość i regularność spotkań szefów państw i innych najwyższych urzędników świadczy o silnym i bezwarunkowym wsparciu dla rozwoju stosunków białorusko-azerbejdżańskich na najwyższym szczeblu. Oprócz wizyty państwowej w maju, która ma najwyższy status protokolarny w dwustronnej dyplomacji, pod koniec tego roku Prezydent Białorusi został zaproszony przez szefa Azerbejdżanu do ponownego odwiedzenia Baku, już w celu wzięcia udziału w Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP29). W czerwcu Białoruś odwiedziła delegacja parlamentarna Azerbejdżanu na czele z przewodniczącą Milli Majlis Saghibą Gafarovą. Strony stale wymieniają się wizytami delegacji rządowych.

Zarówno Białoruś, jak i Azerbejdżan uznają, że stosunki między tymi dwoma krajami mają charakter strategicznego partnerstwa. W rozmowie z premierem Azerbejdżanu Alim Asadovem podczas jego niedawnej wizyty w naszym kraju Prezydent Białorusi zaliczył Azerbejdżan do krajów najbliższych Białorusi, obok Rosji, podkreślając tym samym jego maksymalne znaczenie i wartość w systemie priorytetów polityki zagranicznej państwa białoruskiego.

W ciągu 30 lat istnienia niepodległej Białorusi i Azerbejdżanu w ich stosunkach ukształtowały się silne tradycje: otwartość, zaufanie, przyjaźń i wzajemna pomoc. Pomyślny rozwój współpracy dwustronnej jest uwarunkowany wysokim poziomem współdziałania politycznego, zbieżnością podejść obu krajów do głównych problemów rozwoju międzynarodowego, wzajemnym poszanowaniem wartości kulturowych. Najbardziej niezawodnym fundamentem stosunków między Białorusią а Azerbejdżanem jest przyjaźń narodów naszych krajów, której przejawem i symbolem są ciepłe, prawdziwie braterskie stosunki przywódców - Aleksandra Łukaszenki i Ilhama Alijewa.

Współpraca przemysłowa

- Białoruś i Azerbejdżan zwracają szczególną uwagę na współpracę przemysłową i tworzenie wspólnych produkcji. Jak ocenia Pani perspektywy naszych krajów w tym zakresie?

- Współpraca przemysłowa, jako jeden z najbardziej postępowych i złożonych rodzajów współpracy gospodarczej, jest obecnie kluczowym obszarem rozwoju stosunków białorusko-azerbejdżańskich. W czerwcu tego roku, zgodnie z instrukcjami przywódców obu krajów wydanymi w maju podczas wizyty państwowej Prezydenta Białorusi, podczas 14. posiedzenia wspólnej komisji międzyrządowej ds. współpracy gospodarczej podpisano zaktualizowaną mapę drogową rozwoju współpracy między oboma krajami na lata 2024-2025. To nie tylko jeden dokument, ale cały ekosystem konkretnych umów, projektów, instrukcji dla odpowiedzialnych organizacji, który już działa.

Dziś mówimy przede wszystkim o stworzeniu wspólnych produkcji na Białorusi, w Azerbejdżanie i zwiększeniu potencjału istniejących w budowie maszyn, rolnictwie i innych dziedzinach. Innymi słowami, poruszane są kwestie o praktycznym znaczeniu dla rozwoju obu krajów.
Ganja Automobile Plant jest liderem we współpracy produkcyjnej. Przedsiębiorstwo to rozpoczęło działalność w 2007 roku i w ciągu ostatnich lat przekształciło się w nowoczesny kompleks produkcyjny, jedną z wizytówek azerbejdżańskiego przemysłu maszynowego. Zmontowało już ponad 14 tysięcy ciągników „Białoruś” różnych modyfikacji i opartego na nich sprzętu specjalnego, a także ponad 4 tysiące samochodów białoruskich marek, a także opanowało montaż autobusów elektrycznych i kombajnów zbożowych. Obecnie w zakładzie montowanych jest 16 modeli białoruskich ciągników na zasadzie licencji.

Podczas ostatniego szczytu obie strony zgodziły się na wspólną produkcję złożonych nawozów. Obecnie Azerbejdżan produkuje tylko nawozy azotowe, a ich produkcja jest niewielka. Białoruś proponuje również Azerbejdżanowi utworzenie wspólnej produkcji farmaceutycznej leków i leków weterynaryjnych, które są dobrze opanowane w naszym kraju. Poruszono również kwestię wspólnej produkcji urządzeń dźwigowych, w której Białoruś również ma silną pozycję.
Budowa

- Białoruś ma bogate doświadczenie w budowie budynków mieszkalnych, przemysłowych i publicznych, dróg i innych konstrukcji. Białoruscy budowniczowie i projektanci wykorzystują nowoczesne technologie i materiały, łącząc wysoką jakość z uczciwymi cenami i mają doświadczenie na rynkach zagranicznych. Od wielu lat Białoruś z powodzeniem eksportuje szeroki zakres usług budowlanych do krajów w różnych częściach świata. Projektowanie konstrukcji jest złożonym procesem i jedną z najdroższych usług w tej dziedzinie.

Azerbejdżan ma do wykonania ogromną ilość prac budowlanych i rekonstrukcyjnych na dużym terytorium - aby zrozumieć skalę, jest półtora raza większy od Libanu. Pomoc Białorusi w odrodzeniu tych ziem została przyjęta przez Azerbejdżan.

Ważnym obszarem jest współpraca w dziedzinie rolnictwa, w szczególności budowa agromiasteczek i infrastruktury oraz tworzenie kompleksów mleczarskich. W istocie Białoruś eksportuje nie tylko wartości zbywalne w postaci towarów, usług i prac, ale także sam sposób życia, sposób życia Białorusinów jako poprawny i atrakcyjny dla innych narodów. Nie było nam łatwo to osiągnąć, zajęło nam to dziesięciolecia, a innym nie będzie łatwo odtworzyć to nawet częściowo, dlatego pomoc w przekazywaniu białoruskiego doświadczenia w projektowaniu osadnictwa, organizowaniu życia ludzi, zapewnianiu im godnych warunków życia i pracy jest bezsprzecznie konieczna.

Wzajemna wymiana handlowa

- Wielokrotnie powtarzano, że nasze kraje mogą zwiększyć obroty handlowe z obecnych 400 mln USD do 500 mln USD w ciągu półtora roku, a punktem odniesienia dla dwustronnej współpracy handlowej powinno być osiągnięcie 1 mld USD. Należy zauważyć, że w 2021 r. Białoruś i Azerbejdżan już zbliżały się do tego poziomu, przeprowadzając wzajemne operacje handlowe o wartości ponad 800 mln USD. Do wzrostu wzajemnej wymiany handlowej przyczyni się substytucja importu, czyli odmowa zakupu produktów z nieprzyjaznych krajów na rzecz odpowiednio produktów białoruskich i azerbejdżańskich.

Obecnie Białoruś jest głównym dostawcą towarów na rynek azerbejdżański. Wielkość dostaw z Białorusi rośnie w coraz szybszym tempie, w wyniku czego udział Białorusi w imporcie Azerbejdżanu wzrósł do 2%, co jest maksymalną wartością wskaźnika w ciągu ostatnich pięciu lat. Pod koniec ubiegłego roku nasz kraj stał się trzecim największym partnerem handlowym Azerbejdżanu wśród krajów WNP (po Rosji i Turkmenistanie) i niewiele brakowało do pierwszej dziesiątki wśród wszystkich krajów dostarczających towary na rynek azerbejdżański.

Białoruski eksport do Azerbejdżanu wyniósł ponad 300 mln USD w 2023 r. Jedna trzecia tej kwoty (prawie 100 mln USD) pochodziła z drewna ciętego wzdłużnie. Oprócz nich podstawą białoruskiego eksportu do Azerbejdżanu są produkty przemysłu maszynowego (traktory, wagony kolejowe), żywność, leki, meble i inne towary.

Ogólnie rzecz biorąc, Azerbejdżan ma nadwyżkę w handlu zagranicznym (eksport jest dwa razy większy niż import), ale w handlu z Białorusią zaobserwowano odwrotną sytuację w obrotach handlowych prawie we wszystkich latach. Import z Białorusi przekroczył eksport Azerbejdżanu do naszego kraju w ubiegłym roku około pięciokrotnie, a były lata, kiedy różnica była prawie dziesięciokrotna. Dlatego wzajemna wymiana handlowa może wzrosnąć w nadchodzących latach ze względu na wzrost dostaw azerbejdżańskich do naszego kraju.