ENERGIA ATOMOWA
Białoruś weszła w nowy cykl prognozowania, w którym opracowywane i szeroko dyskutowane są dokumenty długoterminowe. Jednym z nich jest narodowa strategia zrównoważonego rozwoju Białorusi do 2040 roku (NSZR-2040). Taki dokument określa model rozwoju, cele, priorytety, główne parametry prognozy i kierunki efektywnego wykorzystania potencjału kraju. Projekt strategii jest już przedmiotem publicznej dyskusji na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki. Jak przedstawia się przyszłość Białorusi w tym dokumencie, opowiemy w artykule BELTA.
Przyszły wygląd kraju
Białoruś-2040, jak widzą to autorzy projektu strategii, to niezależne, suwerenne państwo ze zrównoważonym rozwojem gospodarki narodowej opartej na innowacjach i wysokich technologiach, z równymi szansami na rozwój osobistego potencjału i ekologicznie czystym środowiskiem. W dokumencie priorytetem jest rozwój Białorusi jako kraju o wysokim poziomie intelektualnym, ze wszystkimi możliwościami samorealizacji, gdzie człowiek jest główną wartością. Szczególne znaczenie ma rozwinięta gospodarka, środowisko biznesowe, przemysł technologiczny i cyfrowy, wysoki standard życia, komfortowe warunki życia i silne regiony.
Na arenie międzynarodowej kraj trzyma się jednolitego podejścia do rozwoju stosunków ze wszystkimi partnerami zagranicznymi na podstawie równego i wzajemnie szanowanego dialogu. Wśród priorytetów znajdują się strategiczna współpraca sojusznicza z Federacją Rosyjską, budowanie wszechstronnego partnerstwa strategicznego z Chińską Republiką Ludową. Projekt strategii podkreśla aktywną i konstruktywną pozycję Białorusi w stowarzyszeniach integracyjnych w przestrzeni poradzieckiej - EUG, WNP i OUBZ. Jako pełnoprawny członek Szanghajskiej Organizacji Współpracy nasz kraj jest zainteresowany rozwojem wspólnej przestrzeni transportowej z państwami członkowskimi SOW, intensyfikacją współpracy handlowej i gospodarczej poprzez współpracę przemysłową i technologiczną, transformację cyfrową i sztuczną inteligencję. Białoruś-2040 jest również włączona w procesy integracyjne w przestrzeni BRICS.
Zgodnie z projektem strategii, współdziałanie z krajami dalekiego łuku - Azją, Afryką i Ameryką Łacińską - powinno osiągnąć jakościowo nowy poziom do 2040 roku. „Państwo jest rozpoznawalne w przestrzeni globalnej dzięki bogatemu, charakterystycznemu dziedzictwu kulturowemu kraju, funkcjonującym markom o światowej reputacji. Zaawansowana technologicznie innowacyjna infrastruktura i gwarancje państwowe sprawiają, że nasz kraj jest atrakcyjny dla inwestorów zagranicznych, a piękno naszej przyrody, wyjątkowość kulturowa i tradycje kulturowe pozostają pożądane dla turystów z różnych krajów” - takie właśnie postawy zostały określone w dokumencie.
Co najmniej dwukrotny wzrost PKB
Jednym z celów projektu strategii jest zwiększenie potencjału białoruskiej gospodarki i uzyskanie pozycji jednego z 50 krajów w światowym rankingu PKB na mieszkańca w ekwiwalencie dolara według parytetu siły nabywczej w 2040 roku. Będzie to wymagało co najmniej podwojenia PKB w latach 2026-2040 w oparciu o strukturalną i technologiczną odnowę produkcji i wzrost działalności gospodarczej, zapewnienie bezpieczeństwa technologicznego i wprowadzenie technologii cyfrowych we wszystkich dziedzinach.
W latach 2026-2030 celem jest co najmniej 1,2-krotny wzrost PKB. Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego będą punktowa modernizacja tradycyjnego sektora w oparciu o nowe podstawy technologiczne, transformacja cyfrowa i intelektualizacja sektorów gospodarki, poprawa organizacji produkcji w oparciu o nowe zasady zarządzania (smart industry, lean production technologies), wprowadzenie racjonalnych modeli produkcji i konsumpcji. Polityka przemysłowa rządu będzie koncentrować się na przejściu do nowego trybu technologicznego, wdrażaniu przełomowych projektów high-tech i przyspieszonym rozwoju zakładów produkcyjnych. Budowa maszyn w oparciu o nową bazę technologiczną z elementami koncepcji Przemysłu 4.0, a także zakłady produkcyjne, które usprawniają przetwarzanie lokalnych surowców, otrzymają priorytetowy rozwój. Rozwijane będą nowe segmenty produktowe w produkcji materiałów konstrukcyjnych i produktów chemicznych o niskim tonażu. Kolejnym istotnym czynnikiem napędzającym gospodarkę jest przyspieszony rozwój sektora usług branży IT (do 8% PKB w 2030 r.), turystyki, biznesu i innych usług o wysokiej wartości dodanej, a także sektorów infrastruktury, które poprawiają jakość życia ludzi (usługi edukacyjne i zdrowotne, usługi transportowe, infrastruktura cyfrowa, przestrzeń informacyjna). Planowane jest zwiększenie udziału usług w PKB do 53 proc. w 2030 roku i 58 proc. w 2040 roku.
W następnej dekadzie (2031-2040) strategia rozwoju będzie miała na celu osiągnięcie nowej jakości gospodarki poprzez automatyzację zakładów produkcyjnych, wprowadzenie inteligentnych systemów i stworzenie rynku produktów cyfrowych. Celem jest 1,6-krotny wzrost PKB. Jego osiągnięcie przewiduje rozwój inteligentnej produkcji przemysłowej poprzez wprowadzenie zaawansowanych technologii (roboty przemysłowe i urządzenia do produkcji addytywnej, technologie cyfrowe, inteligentne urządzenia i produkty, inteligentne zarządzanie procesem produkcyjnym i jakością). Przewiduje się również zwiększenie udziału gospodarki cyfrowej w PKB o co najmniej 20% w 2040 r., stworzenie rozwiniętej infrastruktury dla pełnego funkcjonowania gospodarki intelektualnej, rozwój instytucji potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczego, budowę logistyki cyfrowej, wprowadzenie wszędzie zasobooszczędnych i zielonych technologii, wprowadzenie modeli biznesowych wykorzystania zasobów w produkcji w obiegu zamkniętym.
Polityka społeczna i naukowa
Zgodnie z projektem strategii, w latach 2026-2030 planowane jest ustabilizowanie liczby ludności na poziomie co najmniej 9,1 mln osób, zwiększenie długości życia do 76,5 roku oraz zapewnienie zrównoważonego wzrostu dochodów ludności - o 1,2 razy.
W okresie 2031-2040 strategia rozwoju społecznego będzie ukierunkowana na osiągnięcie wysokich standardów życia obywateli. Przewiduje się cyfryzację przestrzeni edukacyjnej poprzez wprowadzenie technologii wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości, dużych zbiorów danych, sztucznych sieci neuronowych oraz platform cyfrowych do współdziałania między instytucjami edukacyjnymi a środowiskiem biznesowym. Opracowany zostanie model Uniwersytetu 5.0, powstaną nowe szkoły naukowe, aby przyciągnąć utalentowanych młodych ludzi do działalności naukowej i innowacyjnej.
Projekt strategii określa również całkowity współczynnik dzietności na poziomie 1,3 dziecka na kobietę w wieku rozrodczym w 2030 r. i 1,47 w 2040 r.. Planowane jest zwiększenie wskaźnika dzietności o 1,3 razy do 2040 r. oraz zmniejszenie śmiertelności o 1,2 razy w latach 2026-2040. Realna kwota emerytury niepracujących emerytów powinna wzrosnąć co najmniej dwukrotnie do 2040 r. (biorąc pod uwagę dodatkowe dobrowolne ubezpieczenie emerytalne)
Projekt strategii przewiduje dołączenie do grupy 70 państw w światowym rankingu pod względem wskaźnika oczekiwanej długości życia w zdrowiu w 2040 r. (86. pozycja w 2018 r.). Udział organizacji opieki zdrowotnej wykorzystujących technologie sztucznej inteligencji powinien wynosić co najmniej 20% całkowitej liczby organizacji w 2040 roku. Eksport usług medycznych powinien wzrosnąć co najmniej 1,7 razy w ciągu 15 lat.
Plany zakładają również dynamiczny rozwój nauki - co najmniej 2 proc. PKB w 2040 roku. Większość środków zostanie skoncentrowana na pracach badawczo-rozwojowych ukierunkowanych na wytwarzanie produktów o wyższym stopniu zaawansowania technologicznego. Udział produktów i usług o charakterze innowacyjnym, nowych dla rynku krajowego i światowego, w całkowitym wolumenie wysłanych innowacyjnych produktów i usług powinien osiągnąć 60% w 2040 r. (56,6% w 2023 r.). Wskaźnik aktywności wynalazczej (liczba wniosków patentowych na wynalazki złożonych na Białorusi na 10 000 osób) wyniesie 1,5 (w porównaniu do 0,39 w 2023 r.), w tym wnioskodawców krajowych i zagranicznych. W rezultacie Białoruś znajdzie się wśród 60 krajów w rankingu Global Innovation Index (80. miejsce na 132 kraje w 2023 r.).
Ceny, podatki, inwestycje
Wskaźniki poziomu inflacji mają być nie wyższe niż 5 proc. do 2030 r. i nie wyższe niż 4 proc. do 2040 r. W okresie od 2026 r. do 2030 r. przewiduje się wykorzystanie instrumentów ekonomicznych do wpływu na procesy cenotwórcze wspierane działaniami stymulującymi podmioty gospodarcze do obniżania kosztów, zwiększania aktywności inwestycyjnej oraz zwiększania wartości dodanej towarów i usług. W okresie do 2040 r. stabilność cen będzie osiągana za pomocą tworzenia przez Narodowy Bank niezbędnych warunków monetarnych ograniczających wzrost cen. Stworzenie korzystnego otoczenia konkurencyjnego pozwoli na wyhamowanie procesów inflacyjnych poprzez wzmocnienie konkurencji między producentami oraz realizację działań zmierzających do nasycenia rynku krajowego towarami krajowymi i zwiększenia ich reprezentacji w handlu.
W sektorze finansowym cele obejmują utrzymanie optymalnego poziomu obciążeń podatkowych, nieprzekraczającego 26%. Planowane jest również zwiększenie emisji obligacji na poziomie wzrostu PKB. Jednocześnie oczekuje się, że wzrost inwestycji w kapitał trwały przewyższy dynamikę PKB o 2,1 razy, a udział nakładów brutto na środki trwałe w PKB powinien wynieść co najmniej 23-25% w 2040 roku.
Zagraniczna polityka gospodarcza
Zgodnie z projektem strategii, eksport białoruskich towarów i usług powinien wzrosnąć 1,9 razy w latach 2026-2040. Udział eksportu produktów zaawansowanych technologicznie, średnio zaawansowanych technologicznie i naukowo w całkowitym eksporcie towarów i usług powinien osiągnąć 50% w 2040 r. (36,5% w 2021 r.). Planowana jest dywersyfikacja eksportu poprzez zwiększenie udziału krajów Azji, Bliskiego Wschodu, Afryki i Ameryki Łacińskiej do 35%.
W osiągnięciu tych celów pomoże Białorusi integracja z Państwem Związkowym, EUG i WNP, rozwój nisz produktowych na wschodzie i południu, konsolidacja pozycji na nowych szybko rozwijających się rynkach krajów dalekiego łuku oraz wzrost eksportu produktów zaawansowanych technologicznie i naukowo. Znaczący wkład w jakościowy rozwój eksportu zostanie wniesiony poprzez zwiększenie inwestycji w technologie przyszłości, produkcję nowych materiałów kompozytowych i komponentów, innowacyjnych inteligentnych maszyn i urządzeń.
Przewiduje się maksymalne wykorzystanie nowych możliwości infrastruktury kolejowej budowanej na styku korytarza transportowego Północ-Południe i korytarza Zachód-Wschód do wschodniego wybrzeża Chin. Przewiduje się zainwestowanie w budowę własnej kontrolowanej infrastruktury przybrzeżnej wzdłuż tej trasy.
Planuje się również, że Białoruś będzie aktywnie uczestniczyć w inicjatywach tworzenia transgranicznych systemów płatności i cyfryzacji w sektorze bankowym przestrzeni euroazjatyckiej w celu zapewnienia ciągłości dochodów z zagranicznych transakcji gospodarczych.
Silne regiony
W obwodzie brzeskim perspektywicznymi kierunkami rozwoju kompleksu przemysłowego będą produkcja artykułów spożywczych, samolotów, części i komponentów wyposażenia technologicznego, rozdzielaczy hydraulicznych, rozszerzenie asortymentu siłowników hydraulicznych. Nacisk zostanie położony na rozwój zdolności produkcyjnych w oparciu o lokalne surowce (budowa zakładu wydobywczego i przetwórczego, rozwój produkcji mebli tapicerowanych, wprowadzenie technologii produkcji wyrobów ceramicznych na glinie).
W obwodzie witebskim rozwój kompleksu przemysłowego będzie miał na celu wzmocnienie pozycji konkurencyjnej w petrochemii wraz z rozwojem nowych rodzajów materiałów polimerowych, przemysłu tekstylnego i obuwniczego, produkcji światłowodów, przemysłu budowlanego i metalurgii. Planowane jest również rozszerzenie produkcji leków, produktów farmaceutycznych i medycznych, ulepszenie przemysłu elektronicznego i rozwój robotyki.
Strategia zrównoważonego rozwoju obwodu homelskiego będzie ukierunkowana na dalszy rozwój wiodących gałęzi przemysłu wytwórczego (produkcja i rafinacja ropy naftowej, metalurgia żelaza, przemysł chemiczny, drzewny, maszynowy, szklarski, spożywczy i celulozowo-papierniczy), rozwój kompleksu wydobywczego i dogłębny rozwój zasobów mineralnych, zwiększenie wydajności kompleksu rolno-przemysłowego, wprowadzenie technologii informacyjno-komunikacyjnych do realnego sektora gospodarki.
Decydujący wpływ na rozwój gospodarki obwodu grodzieńskiego będą miały branże zorientowane na wykorzystanie lokalnych surowców (gałęzie przetwórstwa kompleksu rolno-przemysłowego, przemysł drzewny, przemysł materiałów budowlanych), a także eksploatacja białoruskiej elektrowni jądrowej w powiecie ostrowieckim.
Kompleks przemysłowy obwodu mińskiego będzie rozwijał się poprzez zachowanie tradycyjnych gałęzi przemysłu (przemysł spożywczy, chemiczny, produkcja maszyn i urządzeń, produkcja metalurgiczna), rozwój przemysłu farmaceutycznego, bioprzemysłu, transportu elektrycznego, kształtowanie nowych kompetencji i realizację znaczących projektów inwestycyjnych w przemyśle wydobywczym, produkcji dodatków paszowych i samochodów osobowych.
Obwód mohylewski będzie kontynuował prace nad odnową technologiczną sfery produkcyjnej poprzez tworzenie nowych i modernizację istniejących zakładów produkcyjnych, koncentrując się na substytucji importu w przemyśle spożywczym, produkcji urządzeń dźwigowych, wyrobów z drewna i papieru, materiałów budowlanych na bazie surowców cementowych, chemicznych materiałów tekstylnych, wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych.
Rozwój Mińska będzie koncentrował się na stworzeniu dużej bazy naukowo-innowacyjnej, administracyjnej i finansowej w centrum kraju, działającej jako lokomotywa dla pozostałych terytoriów, a także międzynarodowego centrum edukacyjnego i dostawcy unikalnych zaawansowanych technologicznie usług medycznych.
Autorzy strategii zauważają, że fundamentalne zmiany, które zaszły w ciągu ostatnich kilku lat w otoczeniu zewnętrznym, ukształtowały nową globalną rzeczywistość, która znacząco wpływa na zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy. Jednak białoruska gospodarka przetrwała próbę czasu i udowodniła swoją wartość. Adaptacja do nowych realiów geopolitycznych, łagodzenie ryzyka i zagrożeń pozostają najważniejszymi zadaniami. I właśnie w tych trudnych warunkach budowany jest krajowy model zrównoważonego rozwoju.
Przyszły wygląd kraju
Białoruś-2040, jak widzą to autorzy projektu strategii, to niezależne, suwerenne państwo ze zrównoważonym rozwojem gospodarki narodowej opartej na innowacjach i wysokich technologiach, z równymi szansami na rozwój osobistego potencjału i ekologicznie czystym środowiskiem. W dokumencie priorytetem jest rozwój Białorusi jako kraju o wysokim poziomie intelektualnym, ze wszystkimi możliwościami samorealizacji, gdzie człowiek jest główną wartością. Szczególne znaczenie ma rozwinięta gospodarka, środowisko biznesowe, przemysł technologiczny i cyfrowy, wysoki standard życia, komfortowe warunki życia i silne regiony.
Na arenie międzynarodowej kraj trzyma się jednolitego podejścia do rozwoju stosunków ze wszystkimi partnerami zagranicznymi na podstawie równego i wzajemnie szanowanego dialogu. Wśród priorytetów znajdują się strategiczna współpraca sojusznicza z Federacją Rosyjską, budowanie wszechstronnego partnerstwa strategicznego z Chińską Republiką Ludową. Projekt strategii podkreśla aktywną i konstruktywną pozycję Białorusi w stowarzyszeniach integracyjnych w przestrzeni poradzieckiej - EUG, WNP i OUBZ. Jako pełnoprawny członek Szanghajskiej Organizacji Współpracy nasz kraj jest zainteresowany rozwojem wspólnej przestrzeni transportowej z państwami członkowskimi SOW, intensyfikacją współpracy handlowej i gospodarczej poprzez współpracę przemysłową i technologiczną, transformację cyfrową i sztuczną inteligencję. Białoruś-2040 jest również włączona w procesy integracyjne w przestrzeni BRICS.
Zgodnie z projektem strategii, współdziałanie z krajami dalekiego łuku - Azją, Afryką i Ameryką Łacińską - powinno osiągnąć jakościowo nowy poziom do 2040 roku. „Państwo jest rozpoznawalne w przestrzeni globalnej dzięki bogatemu, charakterystycznemu dziedzictwu kulturowemu kraju, funkcjonującym markom o światowej reputacji. Zaawansowana technologicznie innowacyjna infrastruktura i gwarancje państwowe sprawiają, że nasz kraj jest atrakcyjny dla inwestorów zagranicznych, a piękno naszej przyrody, wyjątkowość kulturowa i tradycje kulturowe pozostają pożądane dla turystów z różnych krajów” - takie właśnie postawy zostały określone w dokumencie.
Co najmniej dwukrotny wzrost PKB
Jednym z celów projektu strategii jest zwiększenie potencjału białoruskiej gospodarki i uzyskanie pozycji jednego z 50 krajów w światowym rankingu PKB na mieszkańca w ekwiwalencie dolara według parytetu siły nabywczej w 2040 roku. Będzie to wymagało co najmniej podwojenia PKB w latach 2026-2040 w oparciu o strukturalną i technologiczną odnowę produkcji i wzrost działalności gospodarczej, zapewnienie bezpieczeństwa technologicznego i wprowadzenie technologii cyfrowych we wszystkich dziedzinach.
W latach 2026-2030 celem jest co najmniej 1,2-krotny wzrost PKB. Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego będą punktowa modernizacja tradycyjnego sektora w oparciu o nowe podstawy technologiczne, transformacja cyfrowa i intelektualizacja sektorów gospodarki, poprawa organizacji produkcji w oparciu o nowe zasady zarządzania (smart industry, lean production technologies), wprowadzenie racjonalnych modeli produkcji i konsumpcji. Polityka przemysłowa rządu będzie koncentrować się na przejściu do nowego trybu technologicznego, wdrażaniu przełomowych projektów high-tech i przyspieszonym rozwoju zakładów produkcyjnych. Budowa maszyn w oparciu o nową bazę technologiczną z elementami koncepcji Przemysłu 4.0, a także zakłady produkcyjne, które usprawniają przetwarzanie lokalnych surowców, otrzymają priorytetowy rozwój. Rozwijane będą nowe segmenty produktowe w produkcji materiałów konstrukcyjnych i produktów chemicznych o niskim tonażu. Kolejnym istotnym czynnikiem napędzającym gospodarkę jest przyspieszony rozwój sektora usług branży IT (do 8% PKB w 2030 r.), turystyki, biznesu i innych usług o wysokiej wartości dodanej, a także sektorów infrastruktury, które poprawiają jakość życia ludzi (usługi edukacyjne i zdrowotne, usługi transportowe, infrastruktura cyfrowa, przestrzeń informacyjna). Planowane jest zwiększenie udziału usług w PKB do 53 proc. w 2030 roku i 58 proc. w 2040 roku.
W następnej dekadzie (2031-2040) strategia rozwoju będzie miała na celu osiągnięcie nowej jakości gospodarki poprzez automatyzację zakładów produkcyjnych, wprowadzenie inteligentnych systemów i stworzenie rynku produktów cyfrowych. Celem jest 1,6-krotny wzrost PKB. Jego osiągnięcie przewiduje rozwój inteligentnej produkcji przemysłowej poprzez wprowadzenie zaawansowanych technologii (roboty przemysłowe i urządzenia do produkcji addytywnej, technologie cyfrowe, inteligentne urządzenia i produkty, inteligentne zarządzanie procesem produkcyjnym i jakością). Przewiduje się również zwiększenie udziału gospodarki cyfrowej w PKB o co najmniej 20% w 2040 r., stworzenie rozwiniętej infrastruktury dla pełnego funkcjonowania gospodarki intelektualnej, rozwój instytucji potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczego, budowę logistyki cyfrowej, wprowadzenie wszędzie zasobooszczędnych i zielonych technologii, wprowadzenie modeli biznesowych wykorzystania zasobów w produkcji w obiegu zamkniętym.
Polityka społeczna i naukowa
Zgodnie z projektem strategii, w latach 2026-2030 planowane jest ustabilizowanie liczby ludności na poziomie co najmniej 9,1 mln osób, zwiększenie długości życia do 76,5 roku oraz zapewnienie zrównoważonego wzrostu dochodów ludności - o 1,2 razy.
W okresie 2031-2040 strategia rozwoju społecznego będzie ukierunkowana na osiągnięcie wysokich standardów życia obywateli. Przewiduje się cyfryzację przestrzeni edukacyjnej poprzez wprowadzenie technologii wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości, dużych zbiorów danych, sztucznych sieci neuronowych oraz platform cyfrowych do współdziałania między instytucjami edukacyjnymi a środowiskiem biznesowym. Opracowany zostanie model Uniwersytetu 5.0, powstaną nowe szkoły naukowe, aby przyciągnąć utalentowanych młodych ludzi do działalności naukowej i innowacyjnej.
Projekt strategii określa również całkowity współczynnik dzietności na poziomie 1,3 dziecka na kobietę w wieku rozrodczym w 2030 r. i 1,47 w 2040 r.. Planowane jest zwiększenie wskaźnika dzietności o 1,3 razy do 2040 r. oraz zmniejszenie śmiertelności o 1,2 razy w latach 2026-2040. Realna kwota emerytury niepracujących emerytów powinna wzrosnąć co najmniej dwukrotnie do 2040 r. (biorąc pod uwagę dodatkowe dobrowolne ubezpieczenie emerytalne)
Projekt strategii przewiduje dołączenie do grupy 70 państw w światowym rankingu pod względem wskaźnika oczekiwanej długości życia w zdrowiu w 2040 r. (86. pozycja w 2018 r.). Udział organizacji opieki zdrowotnej wykorzystujących technologie sztucznej inteligencji powinien wynosić co najmniej 20% całkowitej liczby organizacji w 2040 roku. Eksport usług medycznych powinien wzrosnąć co najmniej 1,7 razy w ciągu 15 lat.
Plany zakładają również dynamiczny rozwój nauki - co najmniej 2 proc. PKB w 2040 roku. Większość środków zostanie skoncentrowana na pracach badawczo-rozwojowych ukierunkowanych na wytwarzanie produktów o wyższym stopniu zaawansowania technologicznego. Udział produktów i usług o charakterze innowacyjnym, nowych dla rynku krajowego i światowego, w całkowitym wolumenie wysłanych innowacyjnych produktów i usług powinien osiągnąć 60% w 2040 r. (56,6% w 2023 r.). Wskaźnik aktywności wynalazczej (liczba wniosków patentowych na wynalazki złożonych na Białorusi na 10 000 osób) wyniesie 1,5 (w porównaniu do 0,39 w 2023 r.), w tym wnioskodawców krajowych i zagranicznych. W rezultacie Białoruś znajdzie się wśród 60 krajów w rankingu Global Innovation Index (80. miejsce na 132 kraje w 2023 r.).
Ceny, podatki, inwestycje
Wskaźniki poziomu inflacji mają być nie wyższe niż 5 proc. do 2030 r. i nie wyższe niż 4 proc. do 2040 r. W okresie od 2026 r. do 2030 r. przewiduje się wykorzystanie instrumentów ekonomicznych do wpływu na procesy cenotwórcze wspierane działaniami stymulującymi podmioty gospodarcze do obniżania kosztów, zwiększania aktywności inwestycyjnej oraz zwiększania wartości dodanej towarów i usług. W okresie do 2040 r. stabilność cen będzie osiągana za pomocą tworzenia przez Narodowy Bank niezbędnych warunków monetarnych ograniczających wzrost cen. Stworzenie korzystnego otoczenia konkurencyjnego pozwoli na wyhamowanie procesów inflacyjnych poprzez wzmocnienie konkurencji między producentami oraz realizację działań zmierzających do nasycenia rynku krajowego towarami krajowymi i zwiększenia ich reprezentacji w handlu.
W sektorze finansowym cele obejmują utrzymanie optymalnego poziomu obciążeń podatkowych, nieprzekraczającego 26%. Planowane jest również zwiększenie emisji obligacji na poziomie wzrostu PKB. Jednocześnie oczekuje się, że wzrost inwestycji w kapitał trwały przewyższy dynamikę PKB o 2,1 razy, a udział nakładów brutto na środki trwałe w PKB powinien wynieść co najmniej 23-25% w 2040 roku.
Zagraniczna polityka gospodarcza
Zgodnie z projektem strategii, eksport białoruskich towarów i usług powinien wzrosnąć 1,9 razy w latach 2026-2040. Udział eksportu produktów zaawansowanych technologicznie, średnio zaawansowanych technologicznie i naukowo w całkowitym eksporcie towarów i usług powinien osiągnąć 50% w 2040 r. (36,5% w 2021 r.). Planowana jest dywersyfikacja eksportu poprzez zwiększenie udziału krajów Azji, Bliskiego Wschodu, Afryki i Ameryki Łacińskiej do 35%.
W osiągnięciu tych celów pomoże Białorusi integracja z Państwem Związkowym, EUG i WNP, rozwój nisz produktowych na wschodzie i południu, konsolidacja pozycji na nowych szybko rozwijających się rynkach krajów dalekiego łuku oraz wzrost eksportu produktów zaawansowanych technologicznie i naukowo. Znaczący wkład w jakościowy rozwój eksportu zostanie wniesiony poprzez zwiększenie inwestycji w technologie przyszłości, produkcję nowych materiałów kompozytowych i komponentów, innowacyjnych inteligentnych maszyn i urządzeń.
Przewiduje się maksymalne wykorzystanie nowych możliwości infrastruktury kolejowej budowanej na styku korytarza transportowego Północ-Południe i korytarza Zachód-Wschód do wschodniego wybrzeża Chin. Przewiduje się zainwestowanie w budowę własnej kontrolowanej infrastruktury przybrzeżnej wzdłuż tej trasy.
Planuje się również, że Białoruś będzie aktywnie uczestniczyć w inicjatywach tworzenia transgranicznych systemów płatności i cyfryzacji w sektorze bankowym przestrzeni euroazjatyckiej w celu zapewnienia ciągłości dochodów z zagranicznych transakcji gospodarczych.
Silne regiony
W obwodzie brzeskim perspektywicznymi kierunkami rozwoju kompleksu przemysłowego będą produkcja artykułów spożywczych, samolotów, części i komponentów wyposażenia technologicznego, rozdzielaczy hydraulicznych, rozszerzenie asortymentu siłowników hydraulicznych. Nacisk zostanie położony na rozwój zdolności produkcyjnych w oparciu o lokalne surowce (budowa zakładu wydobywczego i przetwórczego, rozwój produkcji mebli tapicerowanych, wprowadzenie technologii produkcji wyrobów ceramicznych na glinie).
W obwodzie witebskim rozwój kompleksu przemysłowego będzie miał na celu wzmocnienie pozycji konkurencyjnej w petrochemii wraz z rozwojem nowych rodzajów materiałów polimerowych, przemysłu tekstylnego i obuwniczego, produkcji światłowodów, przemysłu budowlanego i metalurgii. Planowane jest również rozszerzenie produkcji leków, produktów farmaceutycznych i medycznych, ulepszenie przemysłu elektronicznego i rozwój robotyki.
Strategia zrównoważonego rozwoju obwodu homelskiego będzie ukierunkowana na dalszy rozwój wiodących gałęzi przemysłu wytwórczego (produkcja i rafinacja ropy naftowej, metalurgia żelaza, przemysł chemiczny, drzewny, maszynowy, szklarski, spożywczy i celulozowo-papierniczy), rozwój kompleksu wydobywczego i dogłębny rozwój zasobów mineralnych, zwiększenie wydajności kompleksu rolno-przemysłowego, wprowadzenie technologii informacyjno-komunikacyjnych do realnego sektora gospodarki.
Decydujący wpływ na rozwój gospodarki obwodu grodzieńskiego będą miały branże zorientowane na wykorzystanie lokalnych surowców (gałęzie przetwórstwa kompleksu rolno-przemysłowego, przemysł drzewny, przemysł materiałów budowlanych), a także eksploatacja białoruskiej elektrowni jądrowej w powiecie ostrowieckim.
Kompleks przemysłowy obwodu mińskiego będzie rozwijał się poprzez zachowanie tradycyjnych gałęzi przemysłu (przemysł spożywczy, chemiczny, produkcja maszyn i urządzeń, produkcja metalurgiczna), rozwój przemysłu farmaceutycznego, bioprzemysłu, transportu elektrycznego, kształtowanie nowych kompetencji i realizację znaczących projektów inwestycyjnych w przemyśle wydobywczym, produkcji dodatków paszowych i samochodów osobowych.
Obwód mohylewski będzie kontynuował prace nad odnową technologiczną sfery produkcyjnej poprzez tworzenie nowych i modernizację istniejących zakładów produkcyjnych, koncentrując się na substytucji importu w przemyśle spożywczym, produkcji urządzeń dźwigowych, wyrobów z drewna i papieru, materiałów budowlanych na bazie surowców cementowych, chemicznych materiałów tekstylnych, wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych.
Rozwój Mińska będzie koncentrował się na stworzeniu dużej bazy naukowo-innowacyjnej, administracyjnej i finansowej w centrum kraju, działającej jako lokomotywa dla pozostałych terytoriów, a także międzynarodowego centrum edukacyjnego i dostawcy unikalnych zaawansowanych technologicznie usług medycznych.
Autorzy strategii zauważają, że fundamentalne zmiany, które zaszły w ciągu ostatnich kilku lat w otoczeniu zewnętrznym, ukształtowały nową globalną rzeczywistość, która znacząco wpływa na zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy. Jednak białoruska gospodarka przetrwała próbę czasu i udowodniła swoją wartość. Adaptacja do nowych realiów geopolitycznych, łagodzenie ryzyka i zagrożeń pozostają najważniejszymi zadaniami. I właśnie w tych trudnych warunkach budowany jest krajowy model zrównoważonego rozwoju.
