ENERGIA ATOMOWA
18 sierpnia, Mińsk /Kor. BELTA/. Archeolodzy prowadzą badania na terenie całego kraju, w tym badają zasiedlanie ziem białoruskich przez plemiona słowiańskie oraz formowanie szlaku "od Waregów do Greków". O tym poinformował w wywiadzie dla korespondenta BELTA dyrektor Instytutu Historii Narodowej Akademii Nauk, Wadim Lakiza.
W 2024 roku pod kierownictwem szefa Centrum Archeologii Białorusi, Aleksieja Awłasowicza, rozpoczęto badanie kurganu nr 1, który jest największy pod względem wielkości na terytorium obwodu mohylewskiego (6 m wysokości, 30 m średnicy) i wchodzi w skład kurganowego cmentarza Ozery. "Jest to unikalny obiekt pogrzebowy, odzwierciedlający falę słowiańskiej kolonizacji regionu, dający wyobrażenie o kulturowych podstawach formowania się plemion słowiańskich, które rozprzestrzeniły się na terenie Wschodniej Białorusi. Obecnie zbadano dwa sektory na głębokość 2,8 m. Materiały datowane są na drugą połowę X - początek XI wieku" - powiedział dyrektor Instytutu Historii NAN.
Zwrócił także uwagę, że w ogóle postawiono zadanie wznowienia badań archeologicznych nad zabytkami związanymi z problematyką słowiańską. W tym roku przeprowadzono niewielkie badania na terenie powiatu soligorskiego w miejscu starożytnych słowiańskich osad (kierownik naukowy ekspedycji - archeolog Władysława Łuczszewa).
Kolejna ekspedycja działa w pobliżu miejscowości Kordon w powiecie szumilińskim pod kierownictwem Marata Klimowa. "To szeroko znany zabytek na szlaku "od Waregów do Greków", odkryty kilka lat temu. Znaleziska archeologów pozwoliły na wyciągnięcie ważnych wniosków dotyczących chronologii formowania się tego szlaku, doprecyzowanie kwestii związanych z historią VIII-X wieku, kiedy zaczynały się procesy państwotwórcze na terenie Białorusi. W tej ekspedycji, podobnie jak w dziesiątkach innych, aktywnie pomagają nam wolontariusze, w tym studenci - ludzie, którzy kochają historię, chcą własnoręcznie zdobywać artefakty i wnosić swój wkład w kronikarstwo kraju. To bardzo dobra praktyka narodowa i światowa w archeologii" - podkreślił Wadim Lakiza.
Rząd zatwierdził koncepcję kształtowania i rozwoju narodowych projektów archeologicznych na lata 2024-2030. Obejmuje ona między innymi światowej sławy osady Azowiec i Kriwina na terenie torfowiska Krywinskiego w powiatach beszenkowiczskim i senneckim (kierownik naukowy corocznych ekspedycji - archeolog Maksim Czerniawski). "Prowadzone tam badania są bardzo istotne i wyróżniają się wyjątkowymi znaleziskami, które pozwalają lepiej poznać wszystkie aspekty życia naszych przodków. W torfowiskach zachowują się takie artefakty, których nie znajdzie się w innych miejscach. Jednym z wyróżniających się znalezisk tego sezonu jest dobrze zachowana drewniana łyżka, której wiek wynosi 4 tysiące lat. Wśród znalezisk jest wiele narzędzi z krzemienia, fragmenty ceramiki, naczynia, bardzo wiele wyrobów z kości i drewna oraz bursztynowe ozdoby. To daje możliwość bardziej wszechstronnie podejść do rekonstrukcji wydarzeń historycznych" - podkreślił dyrektor Instytutu Historii NAN.
„Jeszcze jeden niezwykle interesujący obiekt, który badaliśmy w czerwcu tego roku, to miejsce przeprawy armii Napoleona przez Berezynę podczas wycofania w 1812 roku. Prowadzono tam zarówno badania naziemne, jak i instrumentalne poszukiwania przy użyciu wykrywaczy metali, a także szeroko zakrojone prace podwodne. Celem było potwierdzenie lub obalenie hipotez, które pojawiają się u naukowców na podstawie analizy literatury historycznej i dokumentów archiwalnych. Poszukiwano konkretnego miejsca przeprawy, mostów, które istniały w 1812 roku, oraz miejsca pochówku poległych” – dodał Wadim Lakiza.
Prace specjalistyczne prowadzone są także nad jeziorem Sielawa w powiacie krupskim, w pobliżu wsi Kliszino (kierownik naukowy – archeolog Aleksandr Waszanow), w tym badania podwodne (kierownik naukowy – archeolog Siergiej Linewicz). „Ten kierunek jest dynamicznie rozwijany w naszym instytucie, a grupa archeologii podwodnej współpracuje z centrum nurkowym „Morski Pegaz'” – podkreślił dyrektor Instytutu Historii NAN.
Również wykopaliska prowadzone były na brzegu Dniepru na terenie cmentarzyska kurganowego z późnego neolitu – wczesnej epoki brązu (archeolog Nikołaj Krywalcewicz). Ciekawe badania prowadzone są na terenie zamku w Krewie i w jego okolicach pod kierownictwem Olega Dernowicza, a uzyskane dane stanowią podstawę do opracowania dokumentacji projektowej dotyczącej rekonstrukcji zamku. Wraz z uczniami (współpracując z powiatowymi komitetami wykonawczymi, organizowane są letnie obozy "Młody Archeolog") prowadzone są badania na stanowiskach z epoki kamienia i średniowiecza w powiatach żłobińskim, lepielskim i oszmiańskim.
