W Międzynarodowym Centrum Wystawienniczym w Mińsku odbywa się zakrojona na szeroką skalę wystawa „Moja Białoruś”, na której prezentowane są osiągnięcia ostatnich lat, a także potencjał turystyczny regionów. Jednym z wydarzeń była prezentacja możliwości rekreacji na świeżym powietrzu w obwodzie witebskim. Dowiedzieliśmy się, dlaczego warto wybrać się do krainy chronionych lasów, malowniczych jezior i torfowisk.
Unikalne krajobrazy
Według pierwszego wiceministra zasobów naturalnych i ochrony środowiska Aleksandra Korbuta, system specjalnie chronionych obszarów przyrodniczych na Białorusi obejmuje ponad 1,3 tys. obiektów, z których prawie jedna czwarta znajduje się w obwodzie witebskim. Utworzono trzydzieści państwowych instytucji ochrony przyrody, w tym siedem zarządzających 15 rezerwatami przyrody w najbardziej wysuniętym na północ regionie kraju.
Torfowisko Jelnia, Park Narodowy "Brasławskie Jeziora" i Berezyński Rezerwat Biosfery są znane daleko poza granicami kraju. Na uwagę zasługuje także powiat głubocki, idealne miejsce dla tych, którzy chcą spędzić czas z dala od zgiełku miasta, oraz Oswejski Republikański Rezerwat Krajobrazowy.
„Specjalnie chronione obszary przyrodnicze są najbardziej atrakcyjne dla rozwoju turystyki i rekreacji. Ich łączna powierzchnia wynosi 1,9 miliona hektarów - 9,1 procent terytorium kraju. Jednocześnie rozkład według regionów jest nierównomierny, co wiąże się ze stopniem zachowania naturalnych systemów ekologicznych. Na przykład w obwodzie witebskim obszary chronione stanowią nieco ponad 10 procent. Znajduje się tam 40 szlaków turystycznych i kilka ścieżek ekologicznych” - powiedział Aleksander Korbut.
Wiceminister sportu i turystyki Oleg Andriejczyk podkreślił, że ekoturystyka to nie tylko atrakcyjna możliwość rekreacji, ale także potężne narzędzie, które pomaga zwrócić uwagę na unikalne ekosystemy, takie jak lasy, jeziora i rzeki, wzbogacić kulturę i kształtować odpowiedzialne podejście do otaczającego świata.
„Kiedy ludzie zaczynają doceniać piękno przyrody, stają się bardziej zainteresowani jej ochroną - przekonuje Oleg Andriejczyk. - Powstają nowe miejsca pracy, rozwijają się małe i średnie przedsiębiorstwa, takie jak hotele, obiekty gastronomiczne i usługi drogowe”.
Priorytetowy kierunek
Turystyka ekologiczna jest jednym z priorytetów Białorusi i jest uwzględniona zarówno w ujednoliconej klasyfikacji rodzajów turystyki, jak i w krajowej strategii rozwoju turystyki do 2035 roku. Ministerstwo Sportu i Turystyki organizuje różne wydarzenia mające na celu popularyzację tej dziedziny. Na przykład wrzesień ubiegłego roku był pierwszym miesiącem turystyki ekologicznej. Organizowane są regularne wizyty Narodowej Agencji Turystyki z touroperatorami i środkami masowego przekazu na ważnych festiwalach ekologicznych.
Zapewniono możliwość poddania się certyfikacji w zakresie tematów środowiskowych i otrzymania odznaki przewodnika turystycznego i przewodnika-tłumacza. Opublikowano podręcznik szkoleniowy „Zalecenia metodyczne dotyczące opracowywania i prowadzenia wycieczek ekologicznych” oraz badanie marketingowe „Ocena stanu i perspektyw rozwoju szlaków ekologicznych w Republice Białoruś”. W ramach państwowego programu „Gościnna Białoruś” na lata 2021-2025 budowanych i rekonstruowanych jest 12 obiektów turystyki ekologicznej.
Oddzielny podprogram „Rozwój turystyki i poprawa infrastruktury turystycznej na Pojezierzu w obwodzie witebskim na lata 2023-2025" jest poświęcony turystyce w obwodzie witebskim. Główny nacisk położono na infrastrukturę turystyki ekologicznej, historycznej i kulturowej oraz komponent eventowy. Dla rozwoju turystyki ekologicznej przewiduje się stworzenie wyposażonych szlaków ekologicznych, zorganizowanych tras turystycznych, instalację znaków informacji turystycznej.
Wiele już zrobiono: otwarto centra zwiedzania rezerwatów przyrody i obozów turystycznych, uruchomiono pierwsze przewodniki glampingowe, wprowadzono audioprzewodniki, oferowane są wycieczki z możliwością przeżycia wyjątkowych wrażeń. Obejmują one spacer po torfowiskach, wycieczkę łodzią na największą wyspę Białorusi i zapoznanie się z białoruskimi postaciami mitologicznymi.
„Jednocześnie potencjał ekoturystyki nie został jeszcze odpowiednio uwolniony. Obszary, nad którymi należy popracować, to inkluzywność, całoroczny charakter, wynajem sprzętu do turystyki aktywnej, zintegrowane świadczenie usług z wykorzystaniem podejścia klastrowego” - powiedział Oleg Andriejczyk.
Ponad 200 placówek dla inwestorów
Zastępca szefa Departamentu Sportu i Turystyki Witebskiego Obwodowego Komitetu Wykonawczego Denis Szkirjanow powiedział, że definicja „najbardziej - najbardziej” obejmuje wiele atrakcji przyrodniczych regionu.
Najgłębsze jezioro na Białorusi - Dołgoje - znajduje się w powiecie głubockim, największa pod względem powierzchni i jedyna pływająca wyspa znajduje się na jeziorze Oswiejskoje w powiecie werchnedwińskim.
Jelnia jest największym torfowiskiem górnym, wodospad na rzece Wiacie w powiecie mirskim jest największym i najgłośniejszym w kraju, Berezyński Rezerwat Biosfery jest częścią Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO. Jedyna białoruska jaskinia znajduje się również w Witebszczinie - w powiecie głubockim.
W regionie odbywa się wiele międzynarodowych i krajowych festiwali, w tym ekologicznych. Na przykład jednym z najważniejszych wydarzeń jest festiwal „Żurawie regionu miorskiego”.
Odpocząć można w dziewięciu sanatoriach, 36 kompleksach myśliwskich, a także w gospodarstwach rolnych, ośrodkach sportowo-rekreacyjnych i bazach turystycznych.
Pod budowę obiektów przemysłu turystycznego oferowanych jest 211 działek, z których 100 znajduje się w powiecie brasławskim, 45 - w powiecie uszaczskim, 29 - w powiecie lepelskim, 17 - w powiecie rosieńskim, 14 - w powiecie postawskim, 6 - w powiecie miorskim. W celu promowania potencjału turystycznego utworzono centra informacji turystycznej.
Nowe kempingi turystyczne nad Jeziorami Brasławskimi
Nadieżda Dudarenok, kierowniczka Departamentu Turystyki, Edukacji Ekologicznej i Wsparcia Informacyjnego Parku Narodowego „Jeziora Brasławskie”, poinformowała, że w regionie brasławskim powstało ponad 80 obozowisk turystycznych, w tym 69 niestandardowych. Są one w stanie pomieścić jednocześnie prawie 800 wczasowiczów. Jednym z największych jest parking „Okmenica” o pojemności 165 osób. Odnowiono tu infrastrukturę, organizowane są imprezy międzynarodowe i okręgowe, stworzono warunki dla turystyki ekologicznej.
Istnieją również cztery ośrodki rekreacyjne, Dom Rybaka Bogino. Zorganizowano szlaki ekologiczne („ Słobodkowskaja ozowaja griada”, park „Belmont”, „Góra Majak”, trasa „ Turbazowski Róg”). Organizowane są spływy kajakowe, przejażdżki łodzią, zajęcia eko-edukacyjne. Opracowano trzynaście szlaków pieszych, rowerowych i wodnych. Wycieczka „Zimowe Safari w Brasławiu”, podczas której można obserwować życie zwierząt na wolności, nabiera rozpędu.
Park Narodowy został uznany za „Obiekt Turystyki Ekologicznej 2024 roku” w krajowym konkursie turystycznym „Poznaj Białoruś”. W tym roku park również przygotowuje się do zaskoczenia. Plany obejmują otwarcie nowych kempingów, poprawę warunków na istniejących i rozszerzenie programów edukacyjnych.
Projekty Berezińskiego Rezerwatu Biosfery
Berezyński Rezerwat Biosfery zamierza poprawić swoją infrastrukturę. Niedawno odbyło się tu spotkanie robocze poświęcone przygotowaniom do obchodów 100. rocznicy jego założenia oraz pracom nad narodowym projektem „Wioska przyszłości”. Omówiono plany modernizacji Domu Edukacji Ekologicznej i innych zabytków, a także ulepszenia wsi Domżericy. Ponadto kompleks hotelowy „Sergucz" został tymczasowo zamknięty w celu rekonstrukcji, aby stał się jeszcze bardziej przytulny i nowoczesny.
Pozostałe obiekty nadal przyjmują gości. Organizowane jest wędkarstwo podlodowe i wycieczki. Opracowano trasy do uprawiania turystyki pieszej, narciarstwa, wycieczek wodnych i jazdy konnej. Dla gości otwarte są muzea przyrody, mitologii, miodu, leśne zoo, park linowy.
Jednym z najważniejszych wydarzeń w rezerwacie jest międzynarodowy festiwal mitologii „Szlak Cmoka". W 2024 roku zgromadził rekordową liczbę uczestników - ponad 6,5 tysiąca.
Wycieczki na wyspę Du
Rezerwat przyrody Oswejski, położony na północy kraju, w powiecie werchniedwińskim, na styku trzech krajów - Białorusi, Rosji i Łotwy, zaczął aktywnie rozwijać ekoturystykę. Tutaj opracowano trasę „Podróż na wyspę Du”, zakupiono transport wodny do dostarczania gości, zorganizowano szlak ekologiczny.
Według Igora Romaniuka, dyrektora rezerwatu, planowane jest rozszerzenie trasy. „Tworzymy warunki, aby przyjemnie było przyjechać na łono natury i zrelaksować się w warunkach miejskich” - zauważył.
Na terenie rezerwatu zainstalowane są glampingi, w centrum turystycznym znajduje się moduł sanitarny. Pod egidą rezerwatu utworzono klaster ekoturystyczny, w skład którego wchodzi lokalny Dom Kultury, Dom Rzemiosła oraz fabryka masła i sera w Wierchniedwińsku.
Wypoczynek nad białoruskim Bajkałem
W powiecie głubockim głównym naturalnym miejscem jest rezerwat hydrologiczny o znaczeniu republikańskim „Dołgoje", gdzie znajdują się kąpieliska, pomosty wędkarskie, pawilony i miejsca do rozbicia namiotów.
Jezioro nazywane jest „białoruskim Bajkałem” ze względu na swoją głębokość i czystość wody. Na brzegu znajduje się obszar „Gołubowski Ogród”. Centralnym elementem jest stary zespół parkowy: dom panoramiczny i budynki gospodarcze. Są tu 200-300-letnie dęby, wiązy, lipy, wiele drzew owocowych, w tym głóg, jabłonie i grusze.
Opracowano szlaki ekologiczne: piesze, rowerowe, konne i wodne.
Płuca Europy
Jelnia, największe torfowisko na Białorusi, jest popularne wśród turystów. Na powierzchni porównywalnej z Mińskiem leży gigantyczna warstwa torfu pokryta mchem, żurawiną i wrzosem. Według Larisy Maleсkiej, kierowniczki sektora sportowo-turystycznego Miorskiego Obwodowego Komitetu Wykonawczego, Państwowy Park „Jelnia” oferuje sześć rodzajów wycieczek: po ścieżce ekologicznej „Ozeraцki - Jelnia” wyposażonej w pokłady, po torfowiskach i innych.
W Miorszczynie znajduje się ekologiczne centrum odwiedzin, we wrześniu-październiku organizowane są wycieczki przyrodnicze w celu obserwacji żurawi - podczas jesiennej migracji w Miorszczynie zatrzymuje się ponad 35 tysięcy ptaków.
Wystawa „Moja Białoruś” potrwa do 27 stycznia. Kontynuowane będą prezentacje potencjału turystycznego regionów kraju. Codziennie na miejscu pracują przedstawiciele informacyjnych centrów turystycznych obwodów, odbywają się kursy mistrzowskie z różnych rodzajów rzemiosła. Program jest dostępny na stronie internetowej i w kanale Telegram wystawy.
BELTA