Projekty
Government Bodies
Flag Piątek, 5 Grudnia 2025
Wszystkie wiadomości
Wszystkie wiadomości
Społeczeństwo
01 Listopada 2025, 20:00

„Całe bydło skonfiskować”. Czym zajmował się Stankiewicz jako gubernator okupowanego Borysowa?

Jedni uważają go za literaturoznawcę, pedagoga i publicystę. Inni – za kolaboranta i zdrajcę. Kim więc był Stanisław Stankiewicz? Spróbujmy to zrozumieć w projekcie BELTA „Kroniki”.

Stanisław Stankiewicz urodził się 23 lutego 1907 roku w powiecie oszmiańskim guberni wileńskiej w prostej rodzinie chłopskiej. Uczył się w białoruskiej gimnazjum w Wilnie, a następnie w polskiej gimnazjum w Wilnie. W 1933 roku obronił pracę magisterską na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, gdzie w 1936 roku uzyskał tytuł doktora filozofii w dziedzinie literatury polskiej i słowiańskiej. Pracował jako nauczyciel języka polskiego i literatury w szkołach. Był członkiem Białoruskiego Związku Studentów, redaktorem czasopisma „Studencka myśl”. Publikował w jedynym białoruskim czasopiśmie lingwistycznym „Rodnaje słowa”. Po zjednoczeniu Zachodniej Białorusi i BSRR Stankiewicz został wykładowcą w Nowogródzkim Instytucie Nauczycielskim.

Wybuchła Wielka Wojna Ojczyźniana. Stankiewicz dobrowolnie wstąpił do służby okupantów. 

- Wraz z nadejściem hitlerowskich okupantów został mianowany burmistrzem Borysowa. Podlegała mu bezpośrednio policja borysowska, w której utworzeniu brał aktywny udział. W tym czasie szefem policji w Borysowie był pochodzący z regionu Wołgi Niemiec David Egoff, który według wspomnień naocznego świadka był prawdziwym sadystą. Ponadto pod kierownictwem Stankiewicza w tym okresie w Borysowie i okolicach przeprowadzano spis ludności, w trakcie którego identyfikowano komunistów, działaczy radzieckich i osoby narodowości żydowskiej. Listy przekazywano bezpośrednio Niemcom, co również było ewidentnie winą samego Stankiewicz – opowiedział starszy pracownik naukowy Centrum Historii Wojskowości Białorusi, kandydat nauk historycznych, docent Witalij Garmatnyj.
– Jako burmistrz miasta kierował policją i realizował zadania, które postawiły przed nim niemieckie władze okupacyjne podczas tworzenia getta w Borysowie. W archiwach państwowych obwodu mińskiego znajdują się jego rozkazy i uchwały. Jedno z nich zostało podpisane jeszcze przed utworzeniem getta w Borysowie: skonfiskować całe bydło Żydów – dodała starsza pracowniczka naukowa Państwowej Instytucji „Borysowski Muzeum Zjednoczone” Jelena Szilowa.

Co stało się później, zobaczcie w filmie BELTA.

Przygotowano na podstawie filmu BELTA. Zrzuty ekranu z filmu

Świeże wiadomości z Białorusi