ENERGIA ATOMOWA
Krajowy kompleks petrochemiczny jest znacznie bliżej zwykłego człowieka, niż może się wydawać na pierwszy rzut oka. Nie tylko ropa naftowa zapewnia paliwo do naszych samochodów, gaz, który ogrzewa nasze domy, nawozy mineralne i azotowe, które wzbogacają glebę w obfite plony. Produkty petrochemiczne są również wykorzystywane do produkcji odzieży, materiałów budowlanych, zabawek, produktów medycznych i higieny osobistej, a to zupełnie inny poziom zaufania konsumentów do producenta. Dziś przedsiębiorstwa przemysłowe dostarczają klientom produkty najwyższej klasy, mają szeroką bazę klientów, zatrudniają tysiące ludzi, pomagają regionom kraju rozwijać się i wzmacniać wizerunek Białorusi na rynku światowym. Co sprawiło, że stało się to możliwe i jak dokładnie każde przedsiębiorstwo przystosowało się do rozwiązywania pozornie niemożliwych zadań?
Wzrost substytucji importu
Obecnie kompleks petrochemiczny republiki stale się rozwija, krok po kroku zbliżając się do realizacji ambitnych zadań: opanowania produkcji produktów zastępujących import, poprawy jakości i stopnia nowości już wyprodukowanych produktów, zwiększenia ogólnego dobrobytu przedsiębiorstw, a tym samym ludzi w nich pracujących.
„Nasze portfolio obejmuje szereg przełomowych projektów, których realizacja będzie miała znaczący efekt gospodarczy dla całego kraju” - nie ma wątpliwości Michaił Michajłow, zastępca dyrektora Departamentu Produkcji i Technologii koncernu „Belnieftieсhim”. - Dziś jedno z naszych przedsiębiorstw testuje produkcję włókniny „Spanlejs”, wykorzystywanej do produkcji chusteczek nawilżanych. Może się wydawać, że to nic takiego, ale na półkach białoruskich sklepów wciąż jest wiele zagranicznych odpowiedników, a ten projekt pozwoli zwiększyć udział krajowych chusteczek i zwiększyć dostawy surowców do produkcji tych towarów do zaprzyjaźnionych krajów. A oto kolejny przykład: w tym samym zakładzie trwają prace nad uruchomieniem produkcji nadtlenku wodoru i chloranu sodu. Wdrażamy wiele takich inicjatyw".
W tym kontekście nie sposób nie wspomnieć o innym wielkim planie - stworzeniu produkcji polipropylenu w rafinerii ropy naftowej w Mozyrzu, który nie ma analogów w kraju. Aby uświadomić sobie skalę projektu, wystarczy wziąć pod uwagę, że polipropylen jest jednym z trzech polimerów pod względem zużycia wraz z polietylenem i polichlorkiem winylu, ale nadal jest importowany na Białoruś z zagranicy. Wkrótce zastąpimy również tę pozycję, gwarantując sobie jakość i nieprzerwane dostawy towarów.
Odgłosy pandemii
W zakładach petrochemicznych istnieje więcej niż jedna lub dwie takie inicjatywy - każde duże przedsiębiorstwo wdraża własny projekt innowacyjny, a czasem kilka. Weźmy na przykład "Swietłogorsk-Chimwołokno". Obecnie przedsiębiorstwo jest jednym z wiodących europejskich producentów przędz i włókien syntetycznych, światowym liderem w produkcji specjalnych włókien Arselon i materiałów z włókien węglowych na bazie uwodnionej celulozy, głównym producentem szerokiej gamy włóknin. I co to mówi postronnemu czytelnikowi? O najważniejszym - o tym, że idziemy do przodu. Zakład o takiej sławie nie zatrzymuje postępującego rozwoju: wiadomo, że w 2024 roku uruchomiono tu obszar produkcji folii polietylenowej... Porozmawiajmy z Galiną Ponomarenko, wiodącą specjalistką ds. sprzedaży w przedsiębiorstwie.
„Przypuszczam, że w tym kontekście ważne jest, aby porozmawiać o naszych dwóch ostatnich znaczących projektach. Jeden z nich uruchomiliśmy w 2022 r., kiedy cały świat próbował otrząsnąć się z epidemii koronawirusa - wspomina pracowniczka "Swietłogorsk-Chimwołokno". - W tym czasie jednorazowe rękawiczki, które były używane wszędzie, były jednymi z najpopularniejszych produktów na rynku. Uruchomiliśmy ich produkcję, a obecnie mamy dwie linie produkcyjne: rękawice nitrylowe i lateksowe".
Pandemia się skończyła, ale zapotrzebowanie na rękawiczki wciąż jest. Są one kupowane przez centra medyczne, branżę kosmetyczną, kliniki weterynaryjne, firmy sprzątające, sektor spożywczy i ogół społeczeństwa.
Kolejnym projektem, z którego zakład jest dumny, jest uruchomienie produkcji polietylenowej folii współwytłaczanej, która ma dość szeroki zakres możliwych zastosowań.
„Główną zaletą tej folii jest jej wielowarstwowość. Gotowa folia składa się z kilku różnych lub identycznych warstw, co umożliwia zmianę jej właściwości konsumenckich i rozszerzenie zakresu wytwarzanych produktów - wyjaśnia Galina Ponomarenko. - W porównaniu z foliami jednowarstwowymi, folie wielowarstwowe mają wyższą odporność na uderzenia i przebicia przy tej samej grubości".
Rezultat projektu realizowanego przez "Swietłogorsk-Chimwołokno" możemy ocenić na przykład podczas zakupów. Torba polietylenowa kupiona przy kasie będzie wykonana właśnie z takiej folii. Jest ona również aktywnie wykorzystywana w różnych sektorach gospodarki, w tym w przemyśle spożywczym do pakowania produktów.
Głębokość rafinacji ropy naftowej sięga 90%
Mozyrska rafineria ropy naftowej w przyszłym roku skończy 50 lat i wygląda na to, że przedsiębiorstwo postanowiło podejść do jubileuszu w pełnej zbroi. W 2022 r. uruchomiono tu nową jednostkę, która pozwala przetwarzać ciężkie pozostałości ropy naftowej, tj. uzyskiwać wyższą wydajność lekkich produktów naftowych z ropy naftowej. Inżynier-technolog działu głównego technologa Mozyrskiej rafinerii ropy naftowej Irina Pilipowicz pomogła nam zrozumieć specyfikę produkcji.
„Benzyna samochodowa AI-92-K5, AI-95-K5, AI-98-K5 i AI-100-K5, letni, zimowy i arktyczny olej napędowy, olej opałowy, bitum drogowy, gazy płynne, tlen medyczny - to nasza najbardziej ogólna lista asortymentowa. Trzeba przyznać, że jest całkiem przyzwoita” - mówi inżynier-technolog. - Nikt jednak nie zamierza spocząć na laurach: zakład stale się rozwija, modernizuje i rozszerza produkcję. Wszystkie innowacje mają na celu uzyskanie produktów o lepszych wskaźnikach jakości i głębszej rafinacji ropy. Nasze wysiłki zostały już uwieńczone sukcesem".
O wielu z nich już mówiliśmy. Zapomnieliśmy tylko dodać, że Mozyrska rafineria ropy naftowej nie ma konkurentów w republice w produkcji, wymienionej przez Irinę Pilipowicz, benzyny AI-100-K5, która jest dobrze znana kierowcom wyścigowych samochodów sportowych. Ogólnie rzecz biorąc, produkty rafinerii są dostosowane do potrzeb rynku krajowego, chociaż firma dużo eksportuje, mając przyzwoitą listę klientów.
Gwarancja jakości - własne surowce
„Płaszcze termoizolacyjne to produkty składające się z kilku warstw, które są instalowane na wymiennikach ciepła, zaworach, częściach rur, pompach, a tym samym zmniejszają straty ciepła, - mówi o istocie innowacyjnego produktu rodzimego „Połock-Stekłowołokno” specjalistka ds. sprzedaży przedsiębiorstwa Walentina Anikiejczyk. - Kurtki są szybko odpinane, co jest bardzo wygodne w obsłudze. Chronią pracowników przed gorącem podczas naprawy rur, zwiększają żywotność sprzętu, mają właściwości hydrofobowe, są wielokrotnego użytku, łatwe w montażu i demontażu”.
Co prawda, produkt nie jest nowością na rynku krajowym - wielu producentów oferuje takie same lub bardzo podobne produkty. „Połock-Stekłowołokno” w przeciwieństwie do swoich konkurentów nie kupuje surowców, ale szyje z własnych, co pozwala zagwarantować jakość produktu. Kurtki termiczne wykonane z materiałów żaroodpornych mogą być używane w stałej temperaturze do 350 stopni Celsjusza i pozwalają znacznie zwiększyć oszczędność wydatków na produkcję i zakup energii cieplnej. Wśród stałych nabywców takich produktów znajdują się przedsiębiorstwa kompleksu chemicznego, mieszkalnictwa i usług komunalnych. W przyszłości „Połock-Stekłowołokno” spodziewa się dostarczać kurtki termoizolacyjne na eksport.
Anastasia Kuźmicz, specjalistka ds. marketingu działu sprzedaży zakładu w Połocku, dodaje: trwają aktywne prace nad uruchomieniem produkcji kolejnego innowacyjnego produktu - tkanin foliowych. Ten rodzaj izolacji termicznej jest stosowany w budowie maszyn transportowych, jako izolacja w agregatach chłodniczych w przedsiębiorstwach przemysłowych, do ocieplania i izolacji na placach budowy. Przy okazji, pracownicy lokalnego centrum naukowo-praktycznego sugerują obiecujące rodzaje produktów, które spełniają potrzeby rynku.
Rozwój sprzedaży detalicznej
Być może najbardziej znanym przedsiębiorstwem w branży jest lidska Lakokraska. Po nazwie łatwo domyślić się specyfiki wytwarzanych tu produktów - są to farby, emalie, lakiery, podkłady, rozpuszczalniki - łącznie ponad 2,3 tys. jednostek asortymentowych. Szef sprzedaży i marketingu Andriej Milewski precyzuje, że zdolność produkcyjna Lakokraski wynosi 128 tys. ton rocznie, co pozwala zaspokoić potrzeby białoruskiego przemysłu lotniczego, maszynowego, petrochemicznego, oprzyrządowania, winiarskiego, budowlanego i energetycznego. Jest już jasne, że popyt na produkty zakładu w Lidzie jest ogromny.
Aktywnie doskonalimy produkcję nowych linii produktów: środków ochrony drewna, środków antyseptycznych, bezwonnych emalii. Tworząc nowe materiały, nasi specjaliści pracują nad poprawą ich właściwości, zwracają uwagę na przyjazność dla środowiska kompozycji i zmniejszenie zawartości lotnych związków organicznych, wykorzystują materiały o suchej pozostałości co najmniej 80%, opracowują nowe powłoki antykorozyjne w celu ochrony konstrukcji metalowych przez okres dłuższy niż 10 lat” - Andriej Milewski wyjaśnia niuanse technologiczne produkcji farb i lakierów.
Obecnie zakład w Lidzie zamierza być jak najbliżej swoich konsumentów, aktywnie rozwijając segment detaliczny. Jednym z podjętych kroków jest uruchomienie sklepu internetowego ze sprzedażą towarów po cenach producenta. Jednocześnie Lakokraska, według szefa działu sprzedaży i marketingu, nie zamierza tracić swoich stałych klientów - organizacji Ministerstwa Przemysłu oraz Ministerstwa Architektury i Budownictwa. W ramach porozumień zawartych z agencjami zakład w Lidzie zamierza zrealizować następujące punkty swoich programów inwestycyjnych mających na celu dywersyfikację produktów i zastąpienie zagranicznych towarów białoruskimi odpowiednikami.
Sprzęt sportowy, odzież, opony, dywany, a nawet transport - nasze produkty znajdują zastosowanie wszędzie
Produkcja siatek, lin, sznurów, taśm, opon, dywanów, części dla transportu samochodowego i kolejowego, rurociągów - trudno byłoby wymienić wszystkie sfery, w których wykorzystywane są towary produkowane przez oddział „Zakład Chimwołokno” spółki JSC „Grodno Azot”. Ale jeszcze łatwiej jest się pogubić, gdy specjaliści zaczynają wymieniać produkty wytwarzane przez firmę z Grodna: poliamid, polimerowe materiały kompozytowe, poliamidowe nici techniczne, poliamidowe nici teksturowane, tkaniny kordowe dla przemysłu oponiarskiego - a to tylko czubek góry lodowej.
Na pytanie o rozwój innowacyjnych rodzajów produktów, ekonomistka sprzedaży Julia Petakova odpowiada z przekonaniem: „Obowiązkowo”. W tym celu opracowano odpowiednie programy rozwoju, w szczególności nowych poliamidów z innymi komponentami w celu późniejszego stworzenia unikalnych materiałów wymaganych przez rynek.
„Projekty mają na celu poprawę właściwości technicznych i charakterystyki naszych produktów, które są produktami pochodzącymi z recyklingu. Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie nasze wysiłki mają na celu zapewnienie, że produkt końcowy ma lepsze właściwości podczas użytkowania” - podsumowała Larisa Szpak, specjalista ds. marketingu w dziale marketingu i sprzedaży.
Nadawanie znaczenia powietrzu
Przedsiębiorstwo o szczególnym znaczeniu strategicznym - tak można opisać stołeczny zakład KRION, jedyny wyspecjalizowany zakład produkcyjny na Białorusi w zakresie produktów do separacji powietrza, a mianowicie tlenu, azotu i argonu w stanie ciekłym i gazowym, który produkuje również mieszanki gazów spożywczych, spawalniczych i technicznych. Do klientów KRION należą szpitale i fabryki w całym kraju. Miński zakład produkcyjny jest w pełni świadomy swojego znaczenia dla republiki i nie ma zamiaru zawieść: główny specjalista działu marketingu i sprzedaży, Diana Poliszczuk, powiedziała, że przedsiębiorstwo niedawno zakończyło modernizację. Zakład zakupił pojemny zbiornik do przechowywania tlenu, w tym tlenu medycznego. „ Rezerwa ” - wyjaśnia pracownik KRION. Pandemia, która spowodowała uderzające zapotrzebowanie na produkty zakładu, nauczyła być gotowym na wszystko.
„Trwają prace nad ewentualną organizacją produkcji mieszanek oddechowych w małych butlach do indywidualnego użytku - dla każdego. Innowacyjne produkty będą skierowane nie tylko do osób cierpiących na problemy z układem oddechowym, ale także do fanów sportu, podróżników spędzających dużo czasu w drodze, mieszkańców megamiast” - powiedziała wiodąca specjalistka działu marketingu i sprzedaży KRION.
Specyfika produkcji oznacza, że koncentruje się ona na rynku krajowym, ponieważ transport gazów w jakimkolwiek stanie fizycznym na duże odległości jest dość problematyczny (mają one tendencję do parowania). Niemniej jednak zakład w Mińsku ma więcej niż wystarczającą liczbę białoruskich konsumentów - produkcja nie jest bezczynna. Ponadto, według pracownika KRION, konkurenci depczą mu po piętach, chcąc odzyskać swój kawałek rynku. Taka rywalizacja zachęca przedsiębiorstwa do poprawy i tak już przyzwoitej jakości produktów, co oznacza, że kupujący tylko na tym korzysta.
Z nauką na czele
Należy zrozumieć: wszystko to byłoby niemożliwe bez ścisłej współpracy przemysłu z nauką, ponieważ naukowcy tworzą innowacje wprowadzane przez producentów, a produkty petrochemiczne pozostają dziś jednymi z najbardziej wymagających naukowo. Dlatego krajowi chemicy nawiązali komunikację z wiodącymi przedsiębiorstwami kompleksu petrochemicznego Białorusi, a ich interakcja skutkuje rzeczywistymi projektami, których wyniki można dziś zobaczyć na rynku.
„W ciągu ostatnich czterech lat zauważyłem znaczny wzrost zainteresowania innowacyjnymi, opartymi na wiedzy rozwiązaniami w przemyśle petrochemicznym. Wielu dostawców produktów dla białoruskiego kompleksu petrochemicznego z różnych powodów opuściło nasz rynek i konieczne stało się zastąpienie ich produktów ich analogami” - podkreślił podczas naszej rozmowy Aleksander Rogaczow, dyrektor Instytutu Chemii Nowych Materiałów Narodowej Akademii Nauk. - Jednak cel naukowców jest nieco szerszy niż tylko zaspokojenie bezpośrednich potrzeb przedsiębiorstw przemysłowych na Białorusi. Zadanie polega na opracowaniu strategii na dłuższy okres, która zapewni produkcję produktów zastępujących import przy jak najmniejszym wysiłku zarówno z punktu widzenia minimalizacji czasu rozwoju, jak i obniżenia kosztów produkcji".
Nie tylko tworzyć, ale także ulepszać - jest to zasada, którą kierują się dziś naukowcy chemicy z naszego kraju, próbując poprawić właściwości produktów, które już wytwarzają. Tak, Białoruś ugruntowała swoją pozycję wśród krajów WNP jako właściciel zaawansowanych osiągnięć w dziedzinie polimerów żaroodpornych, które jednocześnie wymagają ulepszenia i zwiększenia ich właściwości użytkowych. A pojawienie się zupełnie nowych rodzajów produktów to znacznie dłuższy proces. Dlatego Białorusini nadal interesują się kierunkiem polimerów i dodatków funkcjonalnych do nich; naukowcy opracowują również dość obiecujące materiały dla technologii addytywnych (technologie druku 3D) oparte na krajowych polimerach.
„Materiały kompozytowe na bazie polimerów z różnymi dodatkami funkcjonalnymi, które poprawiają właściwości operacyjne, są obecnie głównym kierunkiem naszej pracy. Oczywiście jesteśmy również zaangażowani we współpracę międzynarodową: pracujemy nad około 10 projektami ze specjalistami z krajów WNP, nawiązaliśmy współpracę z naukowcami z Chin i Indii” - powiedział szef Instytutu Chemii Nowych Materiałów.
Podobno krótkim podsumowaniem ekspresowego wywiadu z naukowcem może być wniosek, że praca wrze nie tylko w zakładach produkcyjnych, ale także w laboratoriach naukowych. Jest to logiczne, gdyż brak jednego wyklucza drugie. Ale co w ogólnym ujęciu?
Każde przedsiębiorstwo przemysłu petrochemicznego znalazło indywidualne sposoby na rozwiązanie złożonych zadań oferowanych przez gospodarkę. Rozszerzenie asortymentu, poprawa jakości produkowanych towarów, praca z bazą klientów, poszukiwanie wiarygodnych partnerów i wszelkiego rodzaju kombinacje tych elementów - formuły są różne, ale wynik jest taki sam dla wszystkich: stabilna praca i stopniowy rozwój pomimo wszelkich turbulencji. I nikt nie chce zboczyć z wyznaczonego kursu.
