15 października, Mińsk /Kor. BELTA/. Z inicjatywy Prokuratury Generalnej Ministerstwo Kultury opracowało listę dóbr kultury wywiezionych z terytorium BSRR podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej i podlegających zwrotowi, informuje BELTA, powołując się na Departament relacji z mediami agencji nadzoru.
Lista obejmuje 694 obiekty kultury, w tym ikony, obrazy, książki, rzeźby, a także inne dzieła sztuki dekoracyjnej i plastycznej. Jedna z głównych wartości Białorusi - Krzyż Eufrozyny z Połocka, wykonany w 1161 roku przez mistrza Lazara Bogszę - został wywieziony z kraju w latach wojny i do tej pory nie został odnaleziony. Pasy słuckie, uznane za relikwię narodową i historyczny symbol kulturowy, zostały skradzione i nie wróciły do kraju - na Białorusi zachowały się pojedyncze egzemplarze i fragmenty takich pasów.
Przed wszczęciem postępowania karnego w sprawie ludobójstwa narodu białoruskiego nie było właściwie żadnych informacji o utraconych w czasie okupacji kosztownościach. Nie prowadzono systematycznych prac nad ich poszukiwaniem i organizacją ich zwrotu. Według Prokuratury Generalnej lista ta nie jest ostateczna - nadal trwają prace nad identyfikacją utraconych dóbr kultury, określeniem ich wartości i repatriacją na Białoruś.
Szereg krajów zagranicznych, takich jak Stany Zjednoczone Ameryki, Izrael, Ukraina, Polska i inne, zostały zidentyfikowane jako możliwe miejsca pobytu zabytków z listy. Obiekty dziedzictwa kulturowego Białorusi mogą być przechowywane zarówno w instytucjach zagranicznych, jak i w kolekcjach prywatnych.
Na wniosek Prokuratury Generalnej, w ramach działań Komisji przy Radzie Ministrów ds. identyfikacji, zwrotu, wspólnego wykorzystania i wprowadzenia do obiegu naukowego dóbr kultury znajdujących się poza granicami Białorusi, w 2024 r. zorganizowano audyt w muzeach, bibliotekach i archiwach w celu identyfikacji utraconych dóbr kultury z okresu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Z inicjatywy Biura Prokuratora Generalnego w prace zaangażowano dodatkowych badaczy naukowych.
W rezultacie Ministerstwo Kultury zorganizowało prace nad rozliczeniem i oszacowaniem kosztów utraconych kosztowności, opracowało i zapewniło wdrożenie środków mających na celu identyfikację ich lokalizacji w celu ich zwrotu na Białoruś. Z kolei Ministerstwo Spraw Zagranicznych zorganizowało odpowiednie prace w ramach współpracy międzynarodowej.
Agencja nadzoru zwróciła uwagę na fakt, że w przypadku posiadania informacji o miejscu pobytu dóbr kultury, wywiezionych z terytorium BSRR podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej i podlegających zwrotowi, można złożyć wniosek, w tym w trybie poufnym, do Komisji przy Radzie Ministrów o identyfikację, zwrot, wspólne wykorzystanie i wprowadzenie do obiegu naukowego i kulturalnego dóbr kultury znajdujących się poza granicami Białorusi.