W ostatnim tygodniu jesieni Prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka złożył oficjalną wizytę w Pakistanie. Głowę państwa białoruskiego oczekiwano tu od dawna, dlatego uwaga na jego wizytę była szczególna. O czym rozmawiali przywódcy Białorusi i Pakistanu i jakie porozumienia osiągnięto podczas negocjacji? Jaką błyskotliwą propozycję przedstawił premier Shahbaz Sharif i z jaką przyjacielską radą Aleksander Łukaszenka zwrócił się do Pakistańczyków poza oficjalnymi ramami? Teraz opowiemy wam wszystko.
Jak wyglądała sytuacja w Pakistanie w przededniu wizyty Prezydenta?
Wizyta głowy państwa w Islamabadzie odbyła się w trudnym momencie. Już dzień wcześniej okazało się, że w mieście trwają protesty pakistańskiej opozycji i możliwe są zamieszki. Jednak strona białoruska, jak się powszechnie mówi, nie poddała się i nie przełożyła wizyty Prezydenta. Ponadto wiemy o uporze Aleksandra Łukaszenki, którego nie przestraszyły nawet bombowce NATO (pamiętajmy jego podróż do Belgradu w 1999 r.).
Rząd pakistański dał jasno do zrozumienia, że bezpieczeństwo publiczne i narodowe pozostanie w tym okresie sprawą najwyższej wagi. Minister spraw wewnętrznych Mohsin Naqvi powiedział, że zostaną podjęte rygorystyczne środki bezpieczeństwa, aby utrzymać porządek w mieście. I tak się stało: drogi zostały zablokowane kontenerami z ładunkiem, a mobilny Internet został wyłączony. Ulice patrolowała policja i wojsko.
„Bezpieczeństwo gości państwowych jest dla nas najwyższym priorytetem, a zaraz za nim bezpieczeństwo mieszkańców Islamabadu” – podkreślił Mohsin Naqvi w rozmowie z reporterami.
Jakie porozumienia osiągnięto na białorusko-pakistańskim forum biznesowym
Dzień przed wizytą Prezydenta do Islamabadu przybyła reprezentatywna delegacja białoruska – ministrowie i szefowie przedsiębiorstw. Przed negocjacjami na wysokim szczeblu musieli odbyć spotkania ze swoimi kolegami i skonsolidować porozumienia osiągnięte na wspólnym forum biznesowym. W samolocie lecącym prosto do stolicy Pakistanu ponownie przeczytali swoje prezentacje i projekty umów. Niektóre przedsiębiorstwa miały w perspektywie imponujące kontrakty.
25 listopada w Islamabadzie odbyło się białorusko-pakistańskie forum biznesowe. Wzięło w nim udział prawie trzydzieści firm ze strony białoruskiej i około stu ze strony pakistańskiej.
„Mamy dużo do zaoferowania naszym pakistańskim partnerom. Dziś Republika Białoruś jest silnym państwem z potężnym przemysłem i rozwiniętym rolnictwem, które ma szeroki potencjał transportowy i logistyczny, a co najważniejsze, zapewnia stały wzrost dobrobytu ludności” - powiedział prezes BelIPH Michaił Miatlikow.
Według niego białoruskie przedsiębiorstwa na forum biznesowym w Pakistanie osiągnęły porozumienia na kwotę 17 mln dolarów. W sumie w 2023 roku białoruski eksport do Pakistanu wzrósł o 250% w porównaniu z 2022 rokiem. W tym roku również widać wzrost: w pierwszej połowie roku - plus 130% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Łączne obroty handlowe pomiędzy krajami według wyników z 2023 roku wyniosły prawie 50 mln dolarów.
Jak powitano białoruskiego Prezydenta w Pakistanie
Wieczorem 25 listopada do Islamabadu przybył także białoruski somolot numer jeden. Samolot głowy państwa wylądował w bazie wojskowej Nur Khan. Oprócz celów wojskowych baza służy do przyjmowania samolotów przewożących oficjalne delegacje.
Przy rampie Aleksandra Łukaszenkę osobiście spotkał premier Pakistanu Shahbaz Sharif.
Trzy tuziny żołnierzy kompanii gwardii honorowej ustawiło się wzdłuż czerwonego dywanu. Ceremonii powitania towarzyszyła artyleryjska salwa honorowa. Tradycja ta jest nie tylko uważana za dobre maniery, ale mówi także o przyjacielskim nastawieniu strony przyjmującej.
Do wizyty Prezydenta Białorusi w Islamabadzie podeszli odpowiedzialnie. Stolicę Państwa Islamskiego udekorowano białoruskimi symbolami narodowymi oraz plakatami z portretami Aleksandra Łukaszenki i najwyższego kierownictwa Pakistanu. Same plakaty były podpisane w języku białoruskim i angielskim: „Wzajemny szacunek, zaufanie i partnerstwo”, „Budujemy mosty dla pomyślnej przyszłości”, „Partnerzy w postępie i dobrobycie”, „Nowa era współpracy”.
O czym Łukaszenka rozmawiał z Shahbazem Sharifem
Przed podróżą do rezydencji premiera Pakistanu Aleksander Łukaszenka odbył spotkanie protokolarne z wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych Muhammadem Ishaqiem Darem. Zgodnie z praktyką pakistańskiego protokołu państwowego, minister spraw zagranicznych poinformował Prezydenta o głównych elementach programu wizyty i stanie dwustronnych stosunków białorusko-pakistańskich, po czym głowa państwa udał się do oficjalnej rezydencji premiera.
„Podobnie jak w przypadku innych krajów, nie mamy zamkniętych tematów z Pakistanem, jesteśmy gotowi współpracować z wami we wszystkich obszarach, które was interesują, od rolnictwa po kompleks wojskowo-przemysłowy, aby zaspokoić potrzeby ludności Pakistanu, ogromnej liczby ludności (jest piątym pod względem liczby ludności krajem na świecie), Białoruś ma wszystko, aby ludzie mogli normalnie żyć, jeść, ubierać się itd. Najważniejsze teraz jest przejście od memorandów do konkretnych porozumień. kontraktów i je realizować” – powiedział Aleksander Łukaszenka.
Shahbaz Sharif spotkał się z białoruskim przywódcą przy ganku. Rozmowy poprzedziła ceremonia sfotografowania i oficjalnego powitania Aleksandra Łukaszenki przez premiera Pakistanu z udziałem kompanii honorowej i odśpiewaniem hymnów narodowych. Następnie Aleksander Łukaszenka i Shahbaz Sharif zasadzili drzewo na terenie rezydencji i dopiero wtedy udali się na rozmowy. Spotkanie odbywa się w wąskim gronie, następnie dołączą do nich członkowie delegacji.
Częścią szczegółów przywódcy dzielili się podczas rozmów w szerokim formacie z udziałem członków delegacji.
Premier podkreślił, że białoruski przywódca jest wielkim przyjacielem Pakistanu i stronom udało się już omówić w cztery oczy szereg palących i ważnych kwestii. „Jest Pan osobą praktyczną, więc dzisiaj postaramy się mniej mówić i robić więcej praktycznych rzeczy” – powiedział Shahbaz Sharif.
Według niego Pakistan jest zainteresowany technologiami, którymi dysponuje Białoruś. Np. w przemyśle ciężkim, budowie maszyn, rolnictwie. „Mamy własne produkty z zakresu rolnictwa i przemysłu tekstylnego, które pod wieloma względami wymagają technologii. Białoruś może nam dostarczyć te technologie. Wierzymy, że wasz wspaniały kraj może znacząco pomóc Pakistanowi w osiągnięciu jego celów” – powiedział premier.
Zaprosił członków delegacji do szczegółowego i merytorycznego omówienia kwestii dotyczących realizacji obiecujących obszarów współdziałania, tak aby wszystkie porozumienia nie pozostały tylko na papierze, ale koniecznie zostały wdrożone.
„Nie jesteśmy krajem gigantem i nigdy nie cierpieliśmy i nie cierpimy na gigantomanię, ale od Związku Radzieckiego, który był krajem zaawansowanych technologii, otrzymaliśmy dobre technologie, które niedawno opracowaliśmy. I jestem pewien, że te technologie które posiadamy, są bardzo potrzebne Pakistanowi” – odpowiedział Aleksander Łukaszenka.
Według głowy państwa, strony zgodziły się przeprowadzić rewizję stosunków i lepiej zapoznać się ze swoimi możliwościami. "Zaprosiłem waszych ministrów i specjalistów, szefów firm, aby przyjechali na Białoruś i ponownie przyjrzeli się naszym możliwościom i wzięli to, czego potrzebujecie. Nie ma zamkniętych tematów - powiedział Prezydent. - I bardzo dobrze, że zgodziliście się, że po naszym spotkaniu w szerokim składzie nasi ministrowie uzgodnią konkretne działania. Powiedzmy, że minister przemysłu może uzgodnić z waszym ministrem przemysłu dalsze działania".
Aleksander Łukaszenka postawił zadanie opracowania propozycji strony białoruskiej i przedłożenia ich do rozpatrzenia. "Po prostu bardzo proszę, aby żaden minister, który jest w mojej delegacji, jeśli nie teczkę interesujących kwestii, to przynajmniej jedną lub dwie kwestie zabrał na Białoruś z Pakistanu do rozwiązania. Nie może być żadnych wyjazdów turystycznych. Potrzebujemy praktycznych kroków. Dlatego zawrzyjcie porozumienie dzisiaj, spotkajcie się twarzą w twarz, spotkajcie się jutro, spotkajcie się tyle, ile trzeba, ale zawrzyjcie porozumienia" - podkreślił białoruski przywódca.
Stwierdził, że Białoruś i Pakistan mają świetne stosunki polityczne, ale współpraca handlowa i gospodarcza, pomimo faktu, że kraje potrzebują siebie nawzajem, rozwija się słabo i powoli.
"Jesteśmy bardzo zainteresowani waszą propozycją dotyczącą korytarza transportowego, zwłaszcza teraz. Usłyszeliśmy was o ruchu bezwizowym. Minister spraw zagranicznych bardzo dobrze zna naszą politykę. Myślę, że nie będziemy mieli tutaj żadnych problemów" - powiedział Aleksander Łukaszenka.
Podczas negocjacji głowa państwa poruszył również sytuację w Dżammu i Kaszmirze. Niepewny status tego terytorium od dawna jest przyczyną konfliktu między Pakistanem a Indiami.
"Nawaz Sharif (były premier Pakistanu. - przyp. BELTA) pokazywał mi to terytorium ze swojego domu. Jesteśmy zdecydowanie przeciwni eskalacji sytuacji między sąsiednimi państwami. Będziemy was w tym wspierać. Musi być pokojowe rozwiązanie tej kwestii" - jest przekonany Prezydent.
Co uzgodniły Białoruś i Pakistan
W wyniku negocjacji w Islamabadzie podpisano półtora tuzina dokumentów międzypaństwowych i międzyresortowych, w tym mapę drogową rozwoju wszechstronnej współpracy między krajami na lata 2025-2027.
Podpisy pod dokumentem złożyli współprzewodniczący białorusko-pakistańskiej międzyrządowej komisji ds. współpracy handlowo-gospodarczej minister energetyki Aleksiej Kusznarenko i minister handlu Jam Kamal Khan.
"Podczas wizyty przedsiębiorstwa systemy Ministerstwa Przemysłu przeprowadziły dość poważną pracę i podpisały znaczące kontrakty. W naszych planach jest zorganizowanie dwóch produkcji montażowych w kwestii ciągników. Będzie to gama modeli do 60 KM i ponad 100 KM, które są bardzo poszukiwane na rynku pakistańskim" - powiedział minister przemysłu Aleksander Jefimow.
Jednocześnie zauważył, że sam ciągnik jest jedynie środkiem do prowadzenia prac polowych. "Zgodziliśmy się pójść dalej i zaproponowaliśmy pakistańskim partnerom zorganizowanie wspólnego przedsiębiorstwa do produkcji przyczep, zawieszonych maszyn rolniczych, które w kompleksie pozwolą na wykonanie pełnego zakresu prac technologicznych" - wyjaśnił minister.
Kolejnym ważnym dokumentem jest umowa o międzynarodowym ruchu drogowym. Dokument określa procedurę międzynarodowego transportu drogowego pasażerów i ładunków, warunki wzajemnego zwolnienia przewoźników z ceł, podatków i opłat związanych z użytkowaniem pojazdów.
Wdrożenie tej umowy przyczyni się do rozwoju współpracy między Białorusią a Pakistanem w dziedzinie transportu drogowego, a także zwiększy eksport usług transportu drogowego w kierunku Pakistanu i krajów sąsiednich.
Jak zauważył minister transportu i komunikacji Aleksiej Lachnowicz, logistyka z Pakistanem jest skomplikowana, ponieważ towary są dostarczane drogą morską przez porty w Sankt Petersburgu.
"Czekamy na efekt tej umowy, ponieważ drogą morską docieramy na południe Pakistanu, a jeśli drogą lądową - na północ Pakistanu - wyjaśnił minister. - Ponadto w tym roku Białoruś przystąpiła do memorandum o porozumieniu w sprawie rozwoju korytarza Białoruś-Rosja-Kazachstan-Uzbekistan-Afganistan-Pakistan. A dzisiejsze porozumienie jest kontynuacją tego memorandum. Tak, transport drogowy jest droższy niż transport morski, ale jednocześnie porusza się z dużo większą prędkością, tj. w rzeczywistości jest o połowę szybszy niż transport morski".
Co Łukaszenka i Shahbaz Sharif podkreślili we wspólnym oświadczeniu
We wspólnym oświadczeniu Aleksander Łukaszenka i Shahbaz Sharif podsumowali wyniku negocjacji .
W dokumencie zauważono, że przywódcy obu krajów przyjrzeli się całemu zakresowi stosunków dwustronnych i potwierdzili wzajemne zaangażowanie w pogłębianie przyjaznych więzi między dwoma krajami w obszarach politycznym, handlowym, gospodarczym, kulturalnym, społecznym i innych.
"W tym roku minęła 30. rocznica stosunków dyplomatycznych między Pakistanem a Białorusią. Obie strony przyznały, że ich związek przerodził się w silne, szeroko zakrojone i kompleksowe partnerstwo o coraz większym znaczeniu - czytamy w oświadczeniu. - Podczas spotkania obaj przywódcy podkreślili znaczenie promowania dialogu politycznego i wzmocnienia stosunków międzyparlamentarnych".
Skupiono się również na rozszerzeniu współpracy handlowej i gospodarczej, wdrożeniu wspólnego podejścia do regionalnej integracji gospodarczej i wzajemnych powiązań oraz udoskonalenia ram prawnych w celu promowania współpracy dwustronnej.
"Uznając zaawansowane możliwości produkcji rolnej Białorusi i potrzeby pakistańskiej gospodarki opartej na rolnictwie, obie strony zgodziły się promować wspólne przedsięwzięcia w sektorach rolniczym i przemysłowym, w tym do produkcji zaawansowanych technologicznie i wielkogabarytowych maszyn rolniczych" - czytamy w oświadczeniu.
Strony zgodziły się na współpracę w zakresie sprzedaży, produkcji i obsługi sprzętu motoryzacyjnego, w tym poprzez partnerstwo między prywatnymi i publicznymi organizacjami obu krajów. Inicjatywa ta ma na celu wykorzystanie mocnych stron obu krajów w produkcji i technologii motoryzacyjnej oraz pobudzenie wzrostu przemysłowego.
Aleksander Łukaszenka i Shahbaz Sharif omówili również ważne kwestie regionalne i międzynarodowe. Strona pakistańska poinformowała białoruską o sytuacji w regionie Dżammu i Kaszmir. Obie strony podkreśliły potrzebę rozwiązania wszystkich sporów międzynarodowych środkami pokojowymi i zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Alaksandr Łukaszenka i Shahbaz Sharif we wspólnym oświadczeniu wezwali do natychmiastowego i trwałego zaprzestania działań wojennych bez warunków wstępnych w Strefie Gazy i Libanie.
Aleksander Łukaszenka postawił zadanie opracowania propozycji strony białoruskiej i przedłożenia ich do rozpatrzenia. "Po prostu bardzo proszę, aby żaden minister, który jest w mojej delegacji, jeśli nie teczkę interesujących kwestii, to przynajmniej jedną lub dwie kwestie zabrał na Białoruś z Pakistanu do rozwiązania. Nie może być żadnych wyjazdów turystycznych. Potrzebujemy praktycznych kroków. Dlatego zawrzyjcie porozumienie dzisiaj, spotkajcie się twarzą w twarz, spotkajcie się jutro, spotkajcie się tyle, ile trzeba, ale zawrzyjcie porozumienia" - podkreślił białoruski przywódca.
Stwierdził, że Białoruś i Pakistan mają świetne stosunki polityczne, ale współpraca handlowa i gospodarcza, pomimo faktu, że kraje potrzebują siebie nawzajem, rozwija się słabo i powoli.
"Jesteśmy bardzo zainteresowani waszą propozycją dotyczącą korytarza transportowego, zwłaszcza teraz. Usłyszeliśmy was o ruchu bezwizowym. Minister spraw zagranicznych bardzo dobrze zna naszą politykę. Myślę, że nie będziemy mieli tutaj żadnych problemów" - powiedział Aleksander Łukaszenka.
Podczas negocjacji głowa państwa poruszył również sytuację w Dżammu i Kaszmirze. Niepewny status tego terytorium od dawna jest przyczyną konfliktu między Pakistanem a Indiami.
"Nawaz Sharif (były premier Pakistanu. - przyp. BELTA) pokazywał mi to terytorium ze swojego domu. Jesteśmy zdecydowanie przeciwni eskalacji sytuacji między sąsiednimi państwami. Będziemy was w tym wspierać. Musi być pokojowe rozwiązanie tej kwestii" - jest przekonany Prezydent.
Co uzgodniły Białoruś i Pakistan
W wyniku negocjacji w Islamabadzie podpisano półtora tuzina dokumentów międzypaństwowych i międzyresortowych, w tym mapę drogową rozwoju wszechstronnej współpracy między krajami na lata 2025-2027.
Podpisy pod dokumentem złożyli współprzewodniczący białorusko-pakistańskiej międzyrządowej komisji ds. współpracy handlowo-gospodarczej minister energetyki Aleksiej Kusznarenko i minister handlu Jam Kamal Khan.
"Podczas wizyty przedsiębiorstwa systemy Ministerstwa Przemysłu przeprowadziły dość poważną pracę i podpisały znaczące kontrakty. W naszych planach jest zorganizowanie dwóch produkcji montażowych w kwestii ciągników. Będzie to gama modeli do 60 KM i ponad 100 KM, które są bardzo poszukiwane na rynku pakistańskim" - powiedział minister przemysłu Aleksander Jefimow.
Jednocześnie zauważył, że sam ciągnik jest jedynie środkiem do prowadzenia prac polowych. "Zgodziliśmy się pójść dalej i zaproponowaliśmy pakistańskim partnerom zorganizowanie wspólnego przedsiębiorstwa do produkcji przyczep, zawieszonych maszyn rolniczych, które w kompleksie pozwolą na wykonanie pełnego zakresu prac technologicznych" - wyjaśnił minister.
Kolejnym ważnym dokumentem jest umowa o międzynarodowym ruchu drogowym. Dokument określa procedurę międzynarodowego transportu drogowego pasażerów i ładunków, warunki wzajemnego zwolnienia przewoźników z ceł, podatków i opłat związanych z użytkowaniem pojazdów.
Wdrożenie tej umowy przyczyni się do rozwoju współpracy między Białorusią a Pakistanem w dziedzinie transportu drogowego, a także zwiększy eksport usług transportu drogowego w kierunku Pakistanu i krajów sąsiednich.
Jak zauważył minister transportu i komunikacji Aleksiej Lachnowicz, logistyka z Pakistanem jest skomplikowana, ponieważ towary są dostarczane drogą morską przez porty w Sankt Petersburgu.
"Czekamy na efekt tej umowy, ponieważ drogą morską docieramy na południe Pakistanu, a jeśli drogą lądową - na północ Pakistanu - wyjaśnił minister. - Ponadto w tym roku Białoruś przystąpiła do memorandum o porozumieniu w sprawie rozwoju korytarza Białoruś-Rosja-Kazachstan-Uzbekistan-Afganistan-Pakistan. A dzisiejsze porozumienie jest kontynuacją tego memorandum. Tak, transport drogowy jest droższy niż transport morski, ale jednocześnie porusza się z dużo większą prędkością, tj. w rzeczywistości jest o połowę szybszy niż transport morski".
Co Łukaszenka i Shahbaz Sharif podkreślili we wspólnym oświadczeniu
We wspólnym oświadczeniu Aleksander Łukaszenka i Shahbaz Sharif podsumowali wyniku negocjacji .
W dokumencie zauważono, że przywódcy obu krajów przyjrzeli się całemu zakresowi stosunków dwustronnych i potwierdzili wzajemne zaangażowanie w pogłębianie przyjaznych więzi między dwoma krajami w obszarach politycznym, handlowym, gospodarczym, kulturalnym, społecznym i innych.
"W tym roku minęła 30. rocznica stosunków dyplomatycznych między Pakistanem a Białorusią. Obie strony przyznały, że ich związek przerodził się w silne, szeroko zakrojone i kompleksowe partnerstwo o coraz większym znaczeniu - czytamy w oświadczeniu. - Podczas spotkania obaj przywódcy podkreślili znaczenie promowania dialogu politycznego i wzmocnienia stosunków międzyparlamentarnych".
Skupiono się również na rozszerzeniu współpracy handlowej i gospodarczej, wdrożeniu wspólnego podejścia do regionalnej integracji gospodarczej i wzajemnych powiązań oraz udoskonalenia ram prawnych w celu promowania współpracy dwustronnej.
"Uznając zaawansowane możliwości produkcji rolnej Białorusi i potrzeby pakistańskiej gospodarki opartej na rolnictwie, obie strony zgodziły się promować wspólne przedsięwzięcia w sektorach rolniczym i przemysłowym, w tym do produkcji zaawansowanych technologicznie i wielkogabarytowych maszyn rolniczych" - czytamy w oświadczeniu.
Strony zgodziły się na współpracę w zakresie sprzedaży, produkcji i obsługi sprzętu motoryzacyjnego, w tym poprzez partnerstwo między prywatnymi i publicznymi organizacjami obu krajów. Inicjatywa ta ma na celu wykorzystanie mocnych stron obu krajów w produkcji i technologii motoryzacyjnej oraz pobudzenie wzrostu przemysłowego.
Aleksander Łukaszenka i Shahbaz Sharif omówili również ważne kwestie regionalne i międzynarodowe. Strona pakistańska poinformowała białoruską o sytuacji w regionie Dżammu i Kaszmir. Obie strony podkreśliły potrzebę rozwiązania wszystkich sporów międzynarodowych środkami pokojowymi i zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Alaksandr Łukaszenka i Shahbaz Sharif we wspólnym oświadczeniu wezwali do natychmiastowego i trwałego zaprzestania działań wojennych bez warunków wstępnych w Strefie Gazy i Libanie.