ENERGIA ATOMOWA
28 listopada, Mińsk /Kor. BELTA/. Na wspólnym posiedzeniu Forum Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa i Stałej Rady OBWE w Wiedniu białoruska delegacja przedstawiła oświadczenie w sprawie dialogu helsińskiego i wizji przyszłości bezpieczeństwa europejskiego i euroazjatyckiego. Zostało to przekazane korespondentowi BELTA przez Stałą Misję Białorusi przy OBWE w Wiedniu.
Białoruś wezwała państwa uczestniczące w OBWE do twórczego i odpowiedzialnego przemyślenia idei Helsińskiego Aktu Końcowego w zakresie sposobów i mechanizmów zapewnienia bezpieczeństwa międzynarodowego i regionalnego, biorąc pod uwagę zmiany, które zaszły na świecie.
„Podpisany w 1975 r. w trudnych warunkach politycznych i wojskowych Helsiński Akt Końcowy położył na dziesięciolecia postępowe fundamenty stosunków międzynarodowych w obszarze euroatlantyckim, w tym w dziedzinie bezpieczeństwa. Jego idee i zasady mające na celu pokojowe współistnienie i budowanie prawdziwie dobrosąsiedzkich stosunków nie straciły na aktualności w naszych czasach” - czytamy w oświadczeniu.
Białoruscy dyplomaci zwrócili uwagę, że Helsiński Akt Końcowy był w stanie stworzyć podstawy do dialogu między Wschodem i Zachodem, przyczynić się do zmniejszenia napięć i nawiązania współpracy w sferze wojskowej, pomimo wszystkich istniejących sprzeczności z okresu zimnej wojny. Dokument ten wniósł znaczący wkład w kształtowanie nowego modelu bezpieczeństwa, podkreślając z jednej strony jego niepodzielność, a z drugiej zadanie każdego państwa bez wyjątku w umacnianiu międzynarodowego pokoju, bezpieczeństwa i stabilności.
„To właśnie Helsiński Akt Końcowy przewidywał wzajemne powiadamianie się państw w nim uczestniczących o dużych ćwiczeniach wojskowych sił lądowych, wymianę obserwatorów uczestniczących w ćwiczeniach wojskowych oraz wizyty delegacji wojskowych w celu zacieśnienia kontaktów między siłami zbrojnymi. Decyzje te, które reprezentowały prawdziwie nowe i rewolucyjne spojrzenie na bezpieczeństwo, zostały następnie pomyślnie wdrożone” - czytamy w oświadczeniu.
Jednocześnie białoruska delegacja zwróciła uwagę na fakt, że na obecnym etapie dialog i współpraca w sferze polityczno-wojskowej całkowicie ustąpiły miejsca nieuzasadnionej jednostronnej militaryzacji kontynentu europejskiego. Państwa członkowskie NATO nadal zwiększają wielkość i potencjał uderzeniowy i ofensywny swoich narodowych sił zbrojnych, a także budują obecność wojskową wspólnych sił zbrojnych Sojuszu, w tym u granic Białorusi.
„Proces ten jest tylko jednym z przykładów odejścia szeregu państw od zasad Helsińskiego Aktu Końcowego, w tym zasady niepodzielności bezpieczeństwa, uroczyście proklamowanej w tym dokumencie, a następnie zapisanej w szeregu podstawowych dokumentów OBWE - czytamy w oświadczeniu. - Powstaje pytanie - dlaczego te mechanizmy zawiodły? Naszym zdaniem odpowiedź jest oczywista. Istniejąca architektura nie uwzględniała w równym stopniu i w pełni interesów wszystkich jej uczestników, a zatem istniejące narzędzia polityczno-wojskowe nie były w stanie zapobiec kryzysowi w europejskim systemie bezpieczeństwa, który doprowadził do otwartej konfrontacji zbrojnej w regionie. Choć rozpoczęła się ona już w 1999 r. bombardowaniem Jugosławii z pogwałceniem rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ i ekspansją NATO na wschód".
„W rezultacie mamy głęboki kryzys bezpieczeństwa regionalnego i międzynarodowego – stwierdzili białoruscy dyplomaci. - Na tym tle globalny krajobraz geopolityczny ulega przemianie. Jest to proces bolesny, ale nieunikniony oznacza przejście od struktury monopolarnej do wielobiegunowości, przejście od europejskiego modelu bezpieczeństwa, który nigdy nie był w stanie udowodnić swojej wartości, do budowy eurazjatyckiej architektury bezpieczeństwa, która tworzona jest w oparciu o równość, sprawiedliwość i z pełnym poszanowaniem zasady niepodzielności bezpieczeństwa.”
„Chcielibyśmy zwrócić uwagę naszych szanownych kolegów na fakt, że Eurazja aktywnie rozwija obecnie własne struktury, takie jak SOW, OUBZ, ASEAN, CICA, które zajmują się między innymi kwestiami bezpieczeństwa i stabilności. Na międzynarodowej konferencji wysokiego szczebla „ Euroazjatyckie bezpieczeństwo: rzeczywistość i perspektywy w transformującym się świecie”, która odbyła się w ubiegłym roku w Mińsku, Białoruś rozpoczęła dyskusję na temat perspektyw budowy nowej architektury euroazjatyckiego bezpieczeństwa zbiorowego. W związku z tym Białoruś wystąpiła z inicjatywą opracowania Euroazjatyckiej Karty Różnorodności i Wielobiegunowości w XXI wieku” - czytamy w oświadczeniu.
Delegacja białoruska podkreśliła, że inicjatywa opracowania Karty ma przyczynić się do budowy sprawiedliwego porządku w Eurazji, opartego na zasadach niepodzielnego bezpieczeństwa, równości, wzajemnego szacunku i współpracy. W dokumencie tym można sformułować parametry i zasady funkcjonowania architektury bezpieczeństwa w przestrzeni eurazjatyckiej, a także strategiczną wizję wielobiegunowości zaktualizowanego systemu stosunków międzynarodowych.
„Najwyższy czas, abyśmy wszyscy odeszli od politycznych uprzedzeń i destrukcyjnych stereotypów i zaczęli budować dialog, krok po kroku, szukając punktów styku i zbliżenia. Dziś istnieje pilna potrzeba stworzenia wspólnej przestrzeni zaufania i współpracy, aby zjednoczyć państwa nie przeciwko komukolwiek, ale w imię wspólnego celu, aby uniknąć fatalnego załamania cywilizacyjnego. Jednocześnie wierzymy, że Helsiński Akt Końcowy nie utracił swojego potencjału dla Europy. Co więcej, postanowienia w nim zawarte są na tyle wyważone, kompleksowe i uniwersalne, że z powodzeniem mogą być stosowane przez inne kraje świata oraz organizacje międzynarodowe. Białoruś wzywa państwa członkowskie OBWE do twórczego i odpowiedzialnego przemyślenia, biorąc pod uwagę zmiany, jakie zaszły na świecie, idei Helsińskiego Aktu Końcowego dotyczących sposobów i mechanizmów zapewnienia bezpieczeństwa międzynarodowego i regionalnego” – czytamy w oświadczeniu.
Strona białoruska jest pewna: „Budowa nowego systemu zbiorowego bezpieczeństwa regionalnego, odpowiadającego wymogom czasu, pozwoliłaby nam na powrót do odpolitycznionego dialogu i konstruktywnej współpracy w sferze wojskowo-politycznej”.
