Projekty
Government Bodies
Flag środa, 26 Marca 2025
Wszystkie wiadomości
Wszystkie wiadomości
Społeczeństwo
05 Lutego 2025, 20:00

Jeszcze od połowy lat 30.: kiedy i jak Smowski rozpoczął współpracę z Niemcami? 

Kiedy tak naprawdę rozpoczęła się współpraca Konstantyna Smowskiego z Niemcami? W projekcie BELTA "Kroniki" opowiedzieli eksperci.

Konstantyn Smowski urodził się 21 maja 1889 roku we wsi Gniedincy w guberni połtawskiej (obecnie powiat prilukski, obwód czernigowski). W 1913 roku ukończył Mikołajewską Szkołę Artyleryjską. W czasie I wojny światowej był dowódcą konno-górskiej baterii armatniej. Na początku 1917 roku dowodził rezerwową baterią armat w Moskwie. Po rewolucji lutowej 1917 roku w Rosji zaangażował się w ruch ukraiński. Był delegatem III Wszechukraińskiego Zjazdu Wojskowego w Kijowie od garnizonu moskiewskiego.

- Smowski należał do ukraińskich nacjonalistów, którzy współpracowali z Niemcami na długo przed rozpoczęciem II wojny światowej. I kiedy mówimy o OUN-UPA (nacjonalistyczna organizacja, która aktywnie współpracowała z Niemcami), fakty tej współpracy są bardzo wyraźnie widoczne od połowy lat 30. Była to wspólna praca z niemieckimi służbami specjalnymi, przede wszystkim - z Abwerem. Na terytorium Niemiec, a następnie na zajętych terenach Polski, tworzono specjalne obozy szkoleniowe, w których szkoliły się oddziały OUN-UPA. Były one wysyłane na terytorium Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi do przeprowadzania działań dywersyjnych od 1939 do 1941 roku. Potem, na bazie tych przeszkolonych kadr, aktywnie włączały się w nacjonalistyczne formacje, które wtedy zaczęły powstawać, w tym w Bukowiński kureń - powiedział wicedyrektor Głównego Urzędu "Narodowy Archiwum Republiki Białoruś", kandydat nauk historycznych Swiatosław Kulinok.

Bukowiński kureń – półwojenna formacja Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, w której skład wchodzili głównie mieszkańcy Bukowiny. Założycielem i kierownikiem był pułkownik Piotr Wojnowski. Bukowiński kureń został sformowany 2–3 sierpnia 1941 roku.
- Smowski był, że tak powiem, nacjonalistą z dużym stażem. Już w 1917 roku, po rewolucji lutowej, uczestniczył w Ogólnoukraińskich zjazdach. Wchodził w struktury armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, potem służył hetmanowi Skoropadskiemu, a następnie znowu wstąpił do armii Ukraińskiej Ludowej Republiki. Dosłużył się stopnia pułkownika, według niektórych informacji, nawet wyższego. Ale później wystąpiły pewne trudności: komisja egzaminacyjna nie uznała, że był oficerem, nie uznała jego oficerskich zasług. Przez długi czas Smowski był poza ukraińskim ruchem narodowym: służył jako major ułanów w polskiej armii od lat 20. do 39. Również uczestniczył w wojnie po stronie polskiej armii, dostał się do niewoli. Ale potem znowu włączył się do ukraińskiego ruchu narodowego, gdy Ministerstwo ds. wojny Ukraińskiej Republiki Ludowej uwolniło go z obozu - wyjaśnił starszy wykładowca Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, Siergiej Kaun.

Konstantyn Smowski różnił się od "braci po broni". Można go nazwać nacjonalistą starej szkoły.
- Bardziej skłaniał się ku nie banderowcom. Banderowcy byli dość młodymi, energicznymi ukraińskimi nacjonalistami, na rzecz radykalnych działań. Był bliżej bardziej umiarkowanych nacjonalistów Andrieja Melnika. W związku z tym ważne jest, że gdy formował się 118 batalion Schutzmannschaft, weszli do niego przedstawiciele z kureni Bukowińskiej i Kijowskiej. Przedstawiciele kurenia Bukowińskiego byli najbliżej organizacji Andrieja Melnika, bardziej umiarkowanych nacjonalistów. Z nimi znalazł wspólny język. Ale nie był aktywnym uczestnikiem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Przygotowano na podstawie wideo BELTA. Zrzuty ekranu z wideo
 
Świeże wiadomości z Białorusi