ENERGIA ATOMOWA
20 kwietnia, Mińsk /Kor. BELTA/. Pracownicy Biblioteki Prezydenckiej Białorusi monitorują zagraniczne aukcje w celu odszukania książek utraconych w latach Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. O tym poinformował dziennikarzy dyrektor Biblioteki Siergiej Kwaczan, informuje korespondent BELTA.
"Po uzyskaniu niepodległości zintensyfikowano prace nad odszukaniem, zwrotem i wspólnym korzystaniem z wartości kulturalnych znajdujących się poza terytorium Republiki Białorusi. Przy Radzie Ministrów powołano komisję profilową, której wyniki prac publikowane są na łamach prasy. Od początku 2025 roku w skład roboczej grupy ekspertów wchodzą również pracownicy Biblioteki Prezydenckiej. Rozpoczął się planowy monitoring zagranicznych aukcji w celu odszukania na nich książek z pieczęciami Biblioteki Rządowej im. A. M. Gorkiego" - powiedział Siergiej Kwaczan.
Powiedział, że ta praca jest dość trudna. Istnieje wiele nierozwiązanych kwestii finansowych, prawnych i organizacyjnych. "Niemniej jednak zaczęła się i będzie kontynuowana. Błędem jest sądzić, że odkryjemy dużą liczbę książek. Ale nawet jedyne okazy, które zostaną odkryte, będą cennymi eksponatami w odzyskiwaniu dóbr kultury z zagranicy" - powiedział dyrektor Biblioteki.
Jest przekonany, że im dalej od czasów Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, im mniej jest jej świadków, uczestników i bohaterów, tym ważniejsze jest, aby o niej pamiętać i robić wszystko, co możliwe, aby się nie powtórzyła.
Według szacunków niektórych specjalistów, z Niemiec do BSRR zwrócono około 600 tysięcy książek. Jednak około miliona najcenniejszych egzemplarzy nigdy nie wróciło. Siergiej Kwaczan nie wykluczył, że wydania te znajdują się w prywatnych kolekcjach i stanowią dumę kolekcjonerów. Terytorialnie mogą znajdować się nie tylko w Niemczech, ale także w innych krajach świata, w tym w Stanach Zjednoczonych Ameryki.
Tymczasem w archiwum Biblioteki, w sprawozdaniu finansowym, znaleziono fakturę z 28 kwietnia 1945 roku. Informowano w niej, że "małą prędkością z jednostki wojskowej 14910 ze stacji Katowice do miasta Mińsk jedzie transport, w którym znajduje się 14 tys. zdobytych książek". Wszystkie zostały dostarczone do zbiorów biblioteki i stały się własnością czytelników.
Według pracowników Biblioteki Prezydenckiej, niemiecki rząd wywoził książki nie tylko o sztuce, ale także o nauce wojskowej, historii I wojny światowej i odbudowie kraju po niej, filozofii i polityce.
W Bibliotece znajdują się unikalne egzemplarze gazet. Wśród nich numer "Cherwonaj Zmieny" z 10 maja 1945 roku, na pierwszej stronie którego opublikowano apel I. W. Stalina o bezwarunkowej kapitulacji Niemiec i zakończeniu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej.
Biblioteka zorganizowała dwa projekty multimedialne - "Zwyciężyliśmy" i "Pamięć historyczna - nasze dziedzictwo kulturowe". Pierwszy projekt zebrał książki wydane w latach 1942-1945. Drugi dotyczy tych publikacji, które rozmawiają z czytelnikiem żywym ludzkim językiem. To nie są audiobooki, to zwykłe publikacje drukowane, przez które czytelnik słyszy głos konkretnej osoby. Wśród nich książka "Od sowieckiego Biura Informacyjnego", prezent agencji "Rosja dzisiaj" - hołd dla ludzi, którzy codziennie informowali o stanie rzeczy na froncie, podnosząc tym samym morale zarówno żołnierzy frontu, jak i pracowników tyłu. Książka kojarzy się z głosem legendarnego J. B. Lewitana.
Szczególnie interesujący jest egzemplarz książki "Jestem z ognistej wioski...". Białoruscy pisarze Janka Bryl, Aleś Adamowicz i Władimir Kolesnik z magnetofonem w ręku podróżowali po Białorusi i zbierali głosy tych ludzi, którzy zostali zabici podczas wojny, zakopani żywcem w ziemi, ale którzy cudem przeżyli i znaleźli siłę, by opowiedzieć o tym, co się stało. Ich głosy można usłyszeć na płycie firmy "Melodia", która jest załącznikiem do wydania. Ponadto książka zawiera autografy autorów, które zrobili w 1975 roku.
Wyczyny geodezystów, topografów, kartografów podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej znajdują odzwierciedlenie na ścianach Biblioteki. Na przykład pokazano mapy topograficzne. W szczególności przedstawiono fragment planu przekroczenia rzeki Berezino przez wojska 3. Frontu Białoruskiego i wyzwolenia Borysowa. Zachował się fragment planu operacji Lublin-Brzeskiej w celu wyzwolenia miasta Brześć i wyjścia do granicy państwowej.
Kolejny projekt - "80 lat pokoju" - został zorganizowany wspólnie z Zarządem pracy ideologicznej, kultury i spraw młodzieży oraz Zarządem edukacji Administracji dzielnicy Październikowej w Mińsku, a także Projektowym Instytutem Belgiprozem. Został zaprojektowany przy użyciu sztucznej inteligencji. Odwiedzający widzi dwa zdjęcia - weterana i prawnuka, a po zeskanowaniu kodu QR może zobaczyć, jak się przytulają.
