ENERGIA ATOMOWA
9 maja, Mińsk /Kor. BELTA/. Dziś Republika Białorusi obchodzi Dzień Zwycięstwa, święto zdobyte w ciężkich walkach o wolność i niepodległość Ojczyzny. Dla mieszkańców republiki to nie tylko święto, ale także dzień pamięci, wielkiego szacunku i wdzięczności dla wszystkich, którzy przybliżali Wielkie Zwycięstwo.
80 lat temu, 9 maja 1945 roku, odniesiono Zwycięstwo w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej, która trwała 1418 dni i nocy. Naród radziecki odegrał decydującą rolę w walce z faszyzmem i doświadczył ciężaru wojny, decydując o przyszłości całej światowej cywilizacji.
Białoruś była pierwszą z sowieckich republik, która przyjęła na siebie potężne uderzenie faszystowskich najeźdźców, stając się sceną największych bitew. Straż graniczna i wysunięte jednostki wojsk osłonowych jako pierwsze odparły atak wroga. Lotnictwo wroga bombardowało węzły kolejowe, lotniska, a także Brześć, Grodno, Wołkowysk, Baranowicze i inne białoruskie miasta. Obrońcy twierdzy brzeskiej, Mińska, Mohylewa trzymali się zdecydowanie. 14 lipca pod Orszą po raz pierwszy użyto przeciwko wrogowi radzieckich wyrzutni rakiet Katiusza. Opór stawiany wrogowi w walkach na terytorium Białorusi na początku wojny pozwolił pokrzyżować niemieckie plany szybkiej ofensywy na Moskwę.
Jednak pomimo odwagi i bohaterstwa, terytorium Białorusi zostało okupowane przez Niemców na początku września 1941 roku. Po rozpoczęciu okupacji na Białorusi rozwinął się bezprecedensowy w swej masowości i wytrwałości opór wobec wroga. Ruch partyzancki stał się główną formą walki narodowej. W latach Wielkiej Wojny Ojczyźnianej wzięło w niej udział około 374 tysięcy partyzantów, ponad 70 tysięcy osób było zaangażowanych w antyfaszystowskie podziemie. Razem z Białorusinami w oddziałach partyzanckich walczyli przedstawiciele różnych narodów Związku Radzieckiego i antyfaszyści z krajów europejskich. Podczas wojny istniało około 30 stref partyzanckich, których terytorium Niemcy nie zdołali zająć.
Białorusini są jednym z najbardziej dotkniętych wojną narodów. Hitlerowcy przeprowadzili na Białorusi około 180 operacji karnych. Tragicznym symbolem masowej zagłady ludności cywilnej stała się wioska Chatyń. W trakcie śledztwa w sprawie o ludobójstwo narodu białoruskiego ustalono, że na terytorium Białorusi działało ponad 580 obozów zagłady. Wśród nich był największy na całym zajętym terytorium radzieckim obóz śmierci „Trostieniec”, gdzie według najnowszych danych Prokuratury Generalnej Republiki Białorusi zginęło co najmniej 546 tysięcy osób.
W latach niemiecko-faszystowskiej okupacji na terytorium BSSR nazistowscy przestępcy zniszczyli całkowicie lub częściowo, w tym wraz z mieszkańcami, co najmniej 12 348 miejscowości wiejskich. Lista osad i wsi, które podzieliły tragiczny los Chatyni, czyli tych, które zostały całkowicie spalone z mieszkańcami i nie odbudowały się po wojnie, została uzupełniona o nowe miejscowości. Obecnie jest ich co najmniej 288.
Białoruś w czasie wojny straciła ponad połowę swojego bogactwa narodowego. Ogromne były straty ludzkie. W latach okupacji hitlerowskiej od 1941 do 1944 roku na terytorium Białorusi wymordowano co najmniej 3 miliony cywilów i jeńców wojennych, porwano do niemieckiej niewoli pod groźbą śmierci ponad 380 tysięcy osób, z których wielu zginęło w wyniku nieznośnych warunków pracy, biedy i tortur.
Na Białorusi pamięć o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej jest zachowana przez wszystkie lata powojenne. Za wykazane ogromne bohaterstwo i odwagę w walce z agresorami, stolicy Białorusi, miastu Mińsk, wśród 12 miast byłego Związku Radzieckiego, przyznano honorowy tytuł „Miasto-bohater”. Tytuł „Twierdza-Bohater” otrzymała Twierdza Brzeska. Nagrody przyznano także innym miastom Białorusi. O ofiarach wojny i bohaterstwie ludu świadczą liczne obeliski, pomniki, kompleksy pamięci, Kurgan Sławy. Ważną instytucją naukową i kulturalną jest Białoruskie państwowe muzeum historii Wielkiej Wojny Ojczyźnianej.
W kronikach Białorusi nie było bitwy bardziej brutalnej niż Wielka Wojna Ojczyźniana, nie było wyczynu bardziej znaczącego niż wyczyn radzieckiego żołnierza, który obronił Ojczyznę przed wrogiem, który uratował ludzkość przed nazizmem. Pamięć o straszliwej wojnie i Wielkim Zwycięstwie nie może zniknąć: jest na zawsze wpisana w historię Ojczyzny i każdej białoruskiej rodziny. Przeżyta tragedia oraz osiągnięte Zwycięstwo są wiecznym źródłem bólu i goryczy, dumy i chwały narodu białoruskiego.
Coraz bardziej oddala nas czas od wydarzeń Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, ale wyczyny poległych w bitwach, smutek z powodu milionów niewinnych ofiar oraz tragedia okupacji pozostają w umysłach ludzi starszego pokolenia, przechowywane w pamięci ich dzieci, wnuków i prawnuków. Prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka powiedział na uroczystym spotkaniu poświęconym 80. rocznicy Zwycięstwa narodu radzieckiego w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej: „Świętując Dzień Zwycięstwa, co roku mentalnie wracamy do przeszłości - nieznośnie bolesnej i niespotykanie bohaterskiej. Zawiera ona lekcje, które pomagają nam spojrzeć na naszą historię, teraźniejszość i przyszłość. I patrzeć bez złudzeń!” Szef państwa podkreślił również: „Białoruś poniosła niepowetowane straty. Ale pamiętamy: nasi bohaterowie odeszli, abyśmy my, następne pokolenia, nigdy nie poznali bólu straty i żałoby. Odeszli, abyśmy mogli się urodzić. Abyśmy żyli. Dlatego Białoruś pamięta!”
Dzień Zwycięstwa tradycyjnie obchodzony jest przez kilka dni w całym kraju. Odbywają się koncerty, festiwale, wystawy, akcje patriotyczne, konkursy piosenki, godziny tematyczne i informacyjne w szkołach. W przeddzień święta w białoruskich miastach odbywa się składanie kwiatów w miejscach pochówku żołnierzy, więźniów obozów koncentracyjnych, aby uczcić pamięć poległych w latach Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. W całym kraju odbywają się uroczystości dla weteranów.
Weterani są honorowani w całym kraju. Dziś na Białorusi pozostało tylko 800 weteranów, w tym 427 uczestników i inwalidów wojennych, a także 6,3 tys. osób, które ucierpiały w wyniku wojny, z czego 5,6 tys. to byli więźniowie faszyzmu.
W stolicy program obchodów 80. rocznicy Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej zapowiada się interesująco i bogato. W ciągu dnia odbędą się uroczystości w dwóch głównych punktach miasta - pod Pałacem Sportu i na terenie Górnego Miasta. W Pałacu Sportu odbędzie się uroczysty koncert galowy z udziałem białoruskich i rosyjskich artystów. Odbędzie się tam transmisja na żywo z defilady, a także jarmark i inne wydarzenia. Program koncertowy i strefy interaktywne czekają na publiczność na terenie Górnego Miasta. Ponadto we wszystkich dzielnicach miasta przygotowano programy na dużą skalę. W parkach działać będzie ponad 20 platform.
Wieczorem w stolicy odbędzie się defilada wojskowa z epizodem teatralnym. Weźmie w niej udział ponad 4 tys. osób w ramach 30 formacji pieszych. W defiladzie wezmą również udział jednostki z zaprzyjaźnionych krajów: Federacji Rosyjskiej, Chińskiej Republiki Ludowej i kilku krajów WNP.
Zwieńczeniem święta będą tradycyjnie fajerwerki. Głównym miejscem będzie plac w pobliżu hotelu „Białoruś”. Ponadto fajerwerki odbędą się w pięciu dzielnicach miasta: w parku imienia Pawłowa, w dzielnicy Drozdy, park imienia Hugo Chaveza, plac w pobliżu hotelu Białoruś, w Chizhovka-Arenie i w pobliżu Biblioteki Narodowej.
